گاباپنتین و تداخل دارویی آن با سایر داروها

آیا از داروی گاباپِنتین استفاده می‌کنید و از تداخل دارویی آن مطلع نیستید؟ گاباپنتین یکی از داروهای بیماری صرع است که با داروهای زیادی تداخل دارد. در این مطلب به معرفی کپسول گاباپنتین و تداخل دارویی، عوارض جانبی مصرف و قطع این دارو و زمان و نحوه مصرف آن می‌پردازیم.

 

کپسول گاباپنتین چیست؟

گاباپنتین (Gabapentin) از گروه داروهای ضد صرع است که مصرف زیادی دارد. این دارو راهی مؤثر برای درمان گونه‌ای از بیماری صرع به نام صرع جزئی است. در بیماری صرع جزئی، حملات تشنج کوتاه مدت در اثر اختلال جریان الکتریکی سلول‌های یک سمت مغز اتفاق می‌افتد؛ بنابراین علائم این بیماری نیز در قسمتی از بدن نمایان می‌شود. قرص گاباپنتین با کاهش جریان الکتریکی غیر طبیعی سلول‌های مغزی به تنهایی یا همراه با دیگر داروهای ضد صرع جهت کاهش حملات تشنج استفاده می‌شود.

از طرفی دیگر داروی گاباپنتین در درمان دردهای مزمن ناشی از آسیب عصبی نیز تجویز می‌شود. این نوع درد که به درد نوروپاتیک مشهور است، می‌تواند علت‌های گوناگونی نظیر دیابت و یا بیماری زونا داشته باشد. علاوه بر این کپسول گاباپنتین برای پیشگیری از حملات میگرن نیز توسط پزشک تجویز می‌شود.

 

گاباپنتین و تداخل دارویی

تداخل‌های دارویی ممکن است عملکرد داروی شما را تغییر داده و یا خطر ابتلا به عوارض جانبی خطرناک را افزایش بدهند. گاباپنتین با داروهایی زیادی تداخل دارد.

۱) تداخل دارویی با آنتی هیستامین‌ها

از جمله موارد تداخل دارویی گاباپنتین با دیگر داروها می‌توان به انواع آنتی هیستامین‌ها اشاره کرد که باعث خواب آلودگی می‌شوند. از جمله:

• ستیریزین
• دیفن هیدرامین
• فکسوفتادین

۲) تداخل دارویی با داروهای خواب

داروهایی که برای خواب و یا اضطراب مورد استفاده قرار می‌گیرند نیز با گاباپنتین تداخل دارویی دارند. از جمله:

• آلپرازولام
• دیازپام
• زولپیدم

۳) تداخل با داروهای مخدر و شل کننده عضلانی

گاباپنتین و تداخل دارویی با شل کننده های عضلانی و داروهای ضد درد مخدر نیز از موارد دیگر است. این داروها عبارتند از:

• کدئین
• مرفین
• دیکلوفناک
• متادون
• ترامادول
• ناپروکسن

۴) تداخل دارویی گاباپنتین با آنتی اسیدها

آنتی‌اسیدها، ترکیبات پایه‌ای هستند که موجب خنثی شدن اسید معده و کاهش سرعت تخلیه معده می‌شوند. این فرآورده‌ها حاوی آلومینیوم، منیزیم، کلسیم یا ترکیبی از آنها هستند. لازم به ذکر است که گاباپنتین با آنتی اسیدها نیز تداخل دارویی دارد. از این رو در صورتی که همزمان با مصرف گاباپنتین از شربت‌های ضد اسید معده و یا هرگونه دارو جهت درمان سوءهاضمه استفاده می‌نمایید، مصرف گاباپنتین را با این دارو ها حداقل دو ساعت فاصله دهید.همچنین این داروها را به هیچ عنوان با دیگر داروهایی که حاوی گاباپنتین هستند (از جمله اناکاربیل گاباپنتین) استفاده نکنید.

۵) مصرف گاباپنتین و تست اعتیاد

لازم به ذکر است گاباپنتین و تداخل دارویی با آزمایش تست اعتیاد نیز از موارد دردسرزای این تداخلات است. از این رو در برخی موارد موجب مثبت شدن آزمایش اعتیاد می‌شود. در صورتی که برای تست اعتیاد به آزمایشگاه مراجعه کردید، توضیحات خود را مبنی بر مصرف داروی مورد نظر به مسئول مربوطه ارائه کنید.

همچنین گاباپنتین ممکن است با تست‌های آزمایشگاهی خاص برای پروتئین ادرار تداخل داشته باشد. قبل از این آزمایش اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و پزشکان شما می‌دانند که از این دارو مصرف می‌کنید.

۶) تداخل دارویی با داروهای افسردگی

این دارو با بیشتر داروهایی که برای افسردگی مصرف می‌شود، تداخل دارویی دارد. از این رو، در صورتی که از چنین داروهایی استفاده می‌کنید لازم است این موارد را با پزشک خود در میان بگذارید.

 

هشدار

به موارد ذکر شده در بالا برای تداخل دارویی گاباپنتین اکتفا نکنید. برای پی بردن به تمام تداخلات دارویی گاباپنتین لازم است تا فهرستی از همه داروهایی را که مصرف می‌کنید (از جمله نسخه، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مهیا کرده و آن را به پزشک خود ارجاع دهید. دقت داشته باشید که بدون تجویز پزشک نباید مصرف این دارو را آغاز کرده یا متوقف نکنید. همچنین نباید میزان آن را کم یا زیاد کنید.

همچنین لازم است برچسب روی تمام داروهای خود مانند داروهای آلرژی یا سرفه و سرماخوردگی را به دقت مطالعه کنید زیرا این امکان وجود دارد این داروها دارای موادی باشند که موجب خواب آلودگی شوند. در صورت مصرف داروهای ذکر شده با گاباپنتین در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید.

⇐ گاباپنتین و تداخل دارویی ⇒

 

عوارض جانبی مصرف گاباپنتین چیست؟

کپسول گاباپنتین عوارض جانبی مختصری دارد، ولی مصرف میزان زیاد این دارو می‌تواند باعث ایجاد عوارضی شود. در شماری از بیماران نیز ممکن است دفعات تشنج‌ افزایش پیدا کند. این عوارض عبارتند از:

۱. خواب آلودگی و گیجی

خواب‌آلودگی، خستگی، سرگیجه و مشکلات بینایی مانند تاری دید و دوبینی از عوارض این دارو هستند. از این رو تا هنگامی که تأثیر این دارو پابرجاست، از رانندگی و کارهایی که نیاز به تمرکز و احتیاط دارند خودداری کنید.

۲. سر درد

سر درد نیز یکی از عوارض مصرف این کپسول است. در صورت بروز سردرد در اثر مصرف این دارو، با داروساز خود درباره داروی مسکن مناسب این شرایط مشورت کنید.

۳. خشکی دهان

از دیگر عوارض جانبی مصرف داروی گاباپنتین خشکی دهان است که با آدامس یا آبنبات بدون شکر می‌توان آن را برطرف کرد.

۴. حالت تهوع

در صورت داشتن حالت تهوع به وجود آمده از مصرف این دارو، مصرف غذاهای سبک و ساده و پرهیز از غذاهای پرچرب و پر ادویه این مشکل را برطرف خواهد کرد.

۵. تشدید اختلالات کلیوی

گاباپنتین به طور مستقیم بر روی کلیه تأثیر می‌گذارد. مصرف گاباپنتین در بیماران مبتلا به اختلالات کلیوی باید با احتیاط صورت گیرد. با توجه به اینکه مصرف گاباپنتین باعث تجمع مواد سمی می‌شود، انجام اقدامات احتیاطی از اهمیت زیادی برخوردار است.

۶. مشکلات گوارشی

تغییرات گوارشی نظیر یبوست و اسهال ممکن است به دلیل مصرف این دارو اتفاق بیفتد. در صورت بروز یبوست، یک رژیم غذایی مطلوب سرشار از فیبر و مصرف مایعات به میزان کافی می‌تواند به رفع این مشکل گوارشی کمک کند و در صورت بروز اسهال نیز مصرف مایعات به اندازه مناسب برای درمان این مشکل مؤثر است.

۷. چاقی و افزایش وزن

اضافه وزن و چاقی نیز از عوارض شایع این کپسول است که بیماران زیادی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. ولی در صورت تبعیت از یک رژیم غذایی مناسب و داشتن فعالیت بدنی هماهنگ با وزنتان می‌توانید این مشکل را کاهش دهید.

۸. بیش فعالی در کودکان

همانطور که گفته شد غالباً میزان مصرف زیاد یا دوره‌ای طولانی این دارو علت بروز عوارض جانبی است. در کودکانی که با این دارو تحت درمان قرار گرفته‌اند نیز تأثیرات نامطلوبی مانند بیش فعالی، نوسانات خلقی و کاهش تمرکز را بر جای خواهد گذاشت.

۹. حساسیت لثه و دهان

با توجه به اینکه مصرف داروی گاباپنتین لثه‌ها را حساس می‌کند، باید به این نکته توجه داشت که در مدت درمان با این دارو باید بهداشت دهان و دندان را به صورت کامل رعایت کرد و برای این کار باید از مسواک نرم استفاده کنید.

۱۰. واکنش‌های آلرژیک

از عوارض جانبی نادر این دارو، می‌توان به واکنش‌های آلرژیک به آن اشاره کرد. از واکنش‌های آلرژیک به این دارو می‌توان مواردی مانند بروز جوش، خارش، تورم (به خصوص در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی را برشمرد. در صورت مشاهده این عوارض باید به پزشک معالج مراجعه کنید.

 

عوارض قطع مصرف گاباپنتین

قطع ناگهانی برخی از داروها پس از مصرف بلند مدت آن عوارض فراوانی می‌تواند داشته باشد. گاباپنتین نیز همین حالت را دارد. گاهی اوقات این کار حتی به مرگ فرد منجر شده است؛ بنابراین، پیشنهاد می‌شود قطع گاباپنتین باید به مرور زمان و با دستور پزشک انجام شود که معمولاً این دوره بین چند هفته تا چند ماه زمان می‌برد و احتمال بروز عوارض ناشی از قطع گاباپنتین را کاهش می‌دهد. به هیچ عنوان نباید دارو به صورت ناگهانی قطع شود، زیرا عوارض قطع گاباپنتین بسیار زیاد است و ممکن است باعث ایجاد تشنج شدید شود. همچنین داروی گاباپنتین باید طبق دستور پزشک مصرف شود و نباید آن را بیشتر یا کمتر مصرف کنید.

 

در چه صورت باید به پزشک مراجعه کرد؟

پس از مصرف این دارو، در صورت بروز علائمی مانند آنفولانزا، گرگرفتگی، افزایش فشار خون، تغییرات ناگهانی وزن، تغییرات شدید خلق و خو، مشکلات حرکتی، احساس لرزش، مشکلات خواب و تنفسی، سرفه، تغییرات لثه‌ها، درد عضلانی یا مفصلی، ورم پا و مچ و موارد این چنینی، سریعا به پزشک مراجعه کنید.

در برخی موارد استفاده از کپسول گاباپنتین عوارضی مانند مشکلات خونی جدی یا اختلال در عملکرد پانکراس و کبد را به همراه دارد. همچنین در صورت معده درد شدید همراه با تهوع (احتمال اختلال و التهابدر پانکراس)، لکه‌های قرمز پوستی، التهاب دهان یا صورت (علائم حساسیت دارویی)، زردی رنگ پوست یا چشم (احتمال اختلال در کبد) و خونریزی یا کبودی غیرطبیعی (احتمال مشکلات خونی) بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

در صورت بروز عوارضی مانند تب غیر طبیعی، تورم غدد، زردی پوست و چشم، خستگی غیر طبیعی، تیره شدن ادرار، تغییر در مقدار ادرار و درد قفسه سینه نیز باید به پزشک مراجعه کرد.

 

زمان و نحوه مصرف گاباپنتین

قرص گاباپنتین را به طور قطع باید با تجویز پزشک مصرف کنید و پیش از مصرف، همه دستوراتی که روی جلد این دارو نوشته شده است را با دقت بخوانید. نباید دوز بیشتر یا کمتر از میزانی که پزشک برای شما تجویز کرده است مصرف کنید و تنها در همان دوره‌ی زمانی که برای شما تجویز شده، آن را مصرف کنید.

داروی گاباپنتین در برندهای مختلفی در بازار موجود است. برندِ Horizant گاباپنتین را نباید در طول روز مصرف کنید. از طرفی دیگر برای گرفتن نتیجه‌ای مطلوب، این برند را به همراه غذا و در حوالی ساعت ۵ عصر مصرف کنید.

هر دو برند Gralise و Horizant که مربوط به داروی گاباپنتین هستند، بهتر است به همراه غذا مصرف شوند.

برند Neurontin از قرص گاباپنتین می‌تواند با غذا یا بدون آن مصرف شود. موضوعی که درباره Neurontin باید به آن دقت شود این است که در صورتی که نصف این قرص را استفاده کردید، در نوبت بعدی نصفه‌ی دیگر را مصرف کنید و بین آن‌ها فاصله نیندازید. به بیانی دیگر، قرصی را که به دو قسمت تقسیم می‌شود می‌بایست در طول چند روز آینده و در سریع‌ترین زمان ممکن مصرف کنید.

به هیچ عنوان مصرف این دارو را به یکباره قطع نکنید! حتی در حالتی که با مصرف ناگهانی آن، احساس کردید که درمان شده‌اید. قطع مصرف ناگهانی این دارو ممکن است موجب افزایش تشنج‌ها شود. در مورد کم کردن دوز مصرفی با پزشک مشورت کنید.

در صورت فراموش کردن مصرف یک نوبت دارو بلافاصله پس از یادآوری آن را مصرف کنید، مگر آنکه زمان یادآوری به نوبت مصرف بعدی دارو نزدیک باشد. در این شرایط نوبت فراموش شده را مصرف نکنید و نوبت بعدی را در زمان خودش مصرف کنید اما به‌هیچ‌وجه مقدار مصرف دارو را دو برابر نکنید.

در صورتی که فرم خوراکی مایع برای شما تجویز گردیده است، مقدار مصرف در هر نوبت را با سرنگ مخصوص به‌طور‌دقیق اندازه‌گیری نمایید و در مورد نحوه مصرف و اندازه‌گیری، با داروساز خود مشورت نمایید.

 

مواردی که قبل از مصرف باید با پزشک خود در میان بگذارید

• در صورتی که دچار بیماری‌های کبدی هستید.
• اگر تشنج دارید (مگر اینکه از داروی گاباپنتین برای درمان تشنج استفاده می‌کنید).
• اگر سابقه خودکشی دارید و یا هم اکنون در فکر خودکشی کردن هستید.
• در صورتی که سابقه حمله قلبی دارید.
• در صورتی که سابقه سکته مغزی دارید.
• اگر باردار هستید و یا قصد حاملگی دارید.
• در صورتی که در دوران شیردهی هستید.
• در صورتی که دچار بیماری‌های قلبی و عروقی هستید.
• اگر دچار بیماری کلیوی هستید و یا دیالیز می‌شوید.
• در صورتی که دچار دیابت یا مرض قند هستید.
• در صورتی که سابقه افسردگی دارید.

آیا شما نیز از گاباپنتین استفاده می‌کنید؟ چه موارد دیگری از گاباپنتین و تداخل دارویی می شناسید؟ تأثیر این دارو بر روی درمان بیماری شما چگونه بوده است؟ لطفاً تجربیات و نظرات خود را با سایر کاربران سایت انگیزه به اشتراک بگذارید.