ترس از آسانسور در حالت‌های بسیار شدید، یه عنوان نوعی فوبیا شناخته شده میشود. فرض کنید اگر کلاستروفوبیا (یا تنگنا هراسی)، آگورافوبیا (نوعی اختلال پانیک) و اضطراب بوی بد و موزیک بد با یکدیگر همراه شوند، چه چیزی حاصل میشود؟ تکه‌ای از جهنم به نام فوبیای آسانسور! البته ترسی که به دلیل مشاهده سقوط آسانسور یکی از همکاران از طبقه سوم، به وجود آمده باشد آسانسور فوبیا نیست. در واقع اگر بدون هیچ علتی سوار شدن به آسانسور ضربان قلب‌تان را بالا می‌برد یا وحشت بیش از حدی را در شما به وجود میآورد، احتمالا به این فوبیا مبتلا هستید. اگر چنین است با ما همراه باشید، در ادامه راهکارهایی برای غلبه بر این نوع ترس را معرفی می‌کنیم و علت بروز آن را شرح می‌دهیم.
ترس از آسانسور چیست؟
همانطور که گفتیم این نوع ترس بیشتر شامل کلاستروفوبیا و آگورافوبیا میشود. از آنجایی که آسانسور مانند جعبه‌ای کوچک است، فردی که تنگناهراسی داشته باشد، با سوار شدن بر آسانسور احساس وحشت خواهد کرد. حال اگر این جعبه کوچک جابجا هم بشود، ترس چنین افرادی می‌تواند چندین برابر شود.
تست شخصیت شناسی | دوست داری بدونی جنبه تاریک شخصیتت چی میگه؟!
روانشناسی شخصیت: راز هایی که باعث میشود یک مرد دلتنگ شود!
تست شخصیت شناسی: مانع شما در مسیر هدفتان به موفقیت چیست؟
روانشناسی شخصیت | زوج مورد علاقه شما کدام است؟ انتخاب شما حقایق جالبی را برملا خواهد کرد!آگورافوبیا نیز حملات پانیکی است که از ترس ناتوانی در برابر خلاص شدن از شرایط غیرقابل فرار حاصل میشود. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، از انجام کارهایی مانند سوار شدن بر آسانسور خودداری می‌کنند. افراد مبتلا به آگورافوبیا شاید به خودی خود مشکلی با سوار شدن بر آسانسور نداشته باشند، اما فکر این که اگر شرایطی غیرمطلوب به وجود آید، نمی‌توانند از آن فرار کنند، آسانسور هراسی را در آنها به وجود میآورد.
علت ایجاد آسانسور هراسی چیست؟
شاید فقط تعداد اندکی از فوبیای آسانسور از تجارب شخصی به وجود آمده باشند. به طور مثال اگر فردی در آسانسور گرفتار شود، حتی برای مدتی کوتاه به احتمال زیاد آسانسور هراسی در او به وجود خواهد آمد، اما به راحتی می‌توان گفت درصد بسیار زیادی از این ترس حاصل برخی تلقین‌های اشتباه است.
در واقع بیشتر افراد با وجود اینکه مشکلی در آسانسور برای‌شان به وجود نیامده و حتی هیچ گونه تجربه بدی از سوار آسانسور شدن ندارند، باز از آن می‌ترسند. این موضوع نیز غالباً به دلیل فیلم‌هایی است که صحنه‌های پانیک و وحشتناک مرگ را در آسانسورها نشان می‌دهند یا حتی صحنه‌های سقوط آسانسور را چنان وحشتناک طراحی می‌کنند که هر کسی با دیدن آنها قطعاً احساس خوبی به آسانسور نخواهد داشت.
شاید هیچ کدام از آن اتفاقات در دنیای واقعی نیفتاده باشد، یا حداقل به آن شدت نباشد و به ندرت رخ دهد، اما زمانی که میلیون‌ها نفر بارها و بارها چنین فیلم‌هایی را تماشا می‌کنند، وجود این حجم از آسانسور هراسی طبیعی است.
چگونه می‌توان بر آسانسور فوبیا غلبه کرد؟
برای بسیاری از مردم آشنایی با نحوه کار آسانسور و قوانین آن و در نتیجه باور به این که آسانسور کاملاً امن است، برای غلبه بر ترس کفایت می‌کند، اما اگر ترس از آسانسور با چنین راهکاری هم رفع نشود، فرد باید به طور جدی درمان را آغاز کند و از متخصصان و روانشناسان کمک بگیرد. با این حال روش‌هایی وجود دارند که می‌توانند تا حدی آسانسور هراسی را کاهش دهند. این روش‌ها عبارتند از:
۱. همیشه قطعه‌هایی از پازل در کیف خود داشته باشید تا در صورت نیاز با انجام دادن آن، ترس را تا حدودی از یاد ببرید.
۲. از دستبند‌های پلاستیکی استفاده کنید که انعطاف‌پذیر هستند. کشیدن آنها می‌تواند روش خوبی برای سرگرم شدن هنگام هجوم ترس باشد.
۳. یک دسته کلید را در جیب خود قرار دهید و در زمان بروز ترس از سوار شدن بر آسانسور، سعی کنید هر کدام از آنها با دست لمس کرده و تشخیص دهید.
۴. حتی می‌توانید تعدادی سکه در جیب خود نگه دارید و آنها را هم مانند روش قبل، فقط با استفاده از لمس تشخیص دهید.
۵. قرص نعنا یا شکلات ترش بخورید.
۶. روزنامه یا مجله‌ای همراه داشته باشید تا هنگام سوار شدن به آسانسور، کلمات پنج حرفی را در صفحه اول روزنامه یا مجله‌ای پیدا کنید.
۷. سنگ ریزه‌ای کوچک در کفش خود قرار دهید و پای خود را روی آن فشار دهید.
۸. بنویسید. می‌توانید اهداف زندگی، لیست کارهای روزانه خود، یا کارهایی که باید انجام شوند و… را بنویسید.
۹. دیوارپوش‌ها یا هر چیز دیگری که در اطراف‌تان هست را بشمارید.
۱۰. یکی از حروف الفبا را در نظر بگیرید و سپس اسم‌های دختری که با آن حرف شروع می‌شوند راا بگویید. همین کار را می‌توانید برای نام پسر نیز انجام دهید.
۱۱. سعی کنید شماره تلفن‌هایی که تماس بیشتری با آنها می‌گیرید را به یاد بیاورید و یک نوع بازی حافظه انجام دهید.
۱۲. گلدوزی یا هر نوع دوخت دیگری را در ذهن خود مرور کنید.
۱۳. در هنگام بروز ترس از آسانسور از ۱۰۰ شروع به شمارش معکوس کنید.
۱۴. از شماره ۱۰۰ شروع و سه تا سه تا شمارش معکوس انجام دهید.
۱۵. برس موی تیغ‌دار را به همراه خود داشته باشید و در صورت لزوم با فشار دادن آن تا حدودی ترس خود را تخلیه کنید.
۱۶. یک کلمه را در نظر بگیرید و سپس سعی کنید مترادف‌ها یا هم‌خانواده‌های آن را به یاد آورید.
۱۷. مجله، روزنامه یا کتابی را به دست گرفته و آن را بخوانید. حتی می‌توانید آن را وارونه گرفته و بخوانید.
۱۸. کمی نمک در دهان خود مزه کنید.
۱۹. مهم‌تر از همه سعی کنید هر روز با سوار شدن بر آسانسور، این ترس را از خود دور کنید.
برای افزایش ایمنی آسانسور چه کرده‌اند؟
اغلب مردم معتقدند بالا و پایین رفتن از پله‌ها ریسک کمتری نسبت به سوار شدن بر آسانسور دارد. در حالی که این باور اشتباه است. به خصوص در مواقعی که قصد بالا رفتن از ساختمانی چندین طبقه را داشته باشید، قطعاً بالا رفتن از پله‌ها سخت و زمان‌بر است. در سال ۱۸۵۳ میلادی یکی از متخصصان آسانسور، ترمز اضطراری را ابداع و تحولی عظیم در امنیت آسانسور ایجاد کرد. در صورت بروز هر گونه مشکل یا ایرای در عملکرد آسانسور، می‌توان با استفاده از ترمز اضطراری، حرکت آن را متوقف کرد. پس از این اختراع، صعنت آسانسور به طور تصاعدی پیشرفت‌های بیشتری را برای افرایش امنیت آسانسورها به وجود آورد.
امروزه آسانسورها مجهز به کابل‌های نگه دارنده‌ای هستند که هر کدام از آنها قدرت کافی برای حمل یک اتومبیل پر از مسافر را دارند. به علاوه درهای بیرونی آسانسورها تنها زمانی باز می‌شوند که آسانسور کاملاً ایستاده و در مقصد باشد. بنابراین احتمال باز شدن درها و افتادن از آن به طور حتم صفر است.
اتاقک‌های مدرن آسانسورها، امروزه به گونه‌ای طراحی می‌شوند که در صورت بروز مشکلی، آن را به اتاقکی کاملاً امن تبدیل می‌کند. هر کدام از آنها تلفن یا زنگ هشدار اضطراری دارند که فرد می‌تواند سریعاً درخواست کمک کند. این تلفن‌ها و زنگ‌های هشدار حتی در صورت قطع برق هم کار می کنند. همچنین در صورت خراب شدن آسانسور، جریان هوا در آن قطع نمی‌شود، تصور اشتباهی که از فیلم‌ها و سریال‌ها در مردم به وجود آمده است.
در موارد نادری که افراد برای ساعت‌های طولانی در آسانسور گرفتار می‌شوند، ممکن است فقط کمی ترسیده، تشنه و گرسنه باشند یا احتایج به دستشویی رفتن داشته باشند. هیچ مشکل دیگری غیر از این موارد، سلامتی افراد را تهدید نمی‌کند. به همین جهت ترس از آسانسور واقعاً اشتباه و بی‌مورد است.
چه نکاتی برای استفاده صحیح از آسانسور وجود دارد؟
هر چند که امروزه ایمنی آسانسورها کاملاً تأمین شده، اما رعایت نکات زیر خالی از لطف نیست:
دیگران چه می‌خوانند؟۱. برای باز ماندن درب از دکمه مخصوص آن استفاده کنید تا خطری افراد سالمند را که سرعت کمتری در خارج شدن از آسانسور دارند، تهدید نکند. به هیچ وجه برای باز ماندن درب آسانسور، آن را هُل ندهید.
۲. اگر قصد دارید درب آسانسور را باز نگه دارید، به هیچ وجه دست خود را لابه‌لای در قرار ندهید. برای اینکار می‌توانید هر گونه وسیله‌ای که در دست خود دارید، مانند کیف، کوله پشتی و… استفاده کنید. سنسورهای آسانسور این موارد را هم تشخیص داده و درب را نمی‌بندند.
۳. در صورت بروز مشکل، حتماً در کابین آسانسور بمانید.
۴. هرگز در مواقعی مانند آتش سوزی، زلزله و… از آسانسور استفاده نکنید. چرا که ممکن است کابل‌ها، برق یا سیستم امنیتی آن آسیب دیده باشد. در چنین مواقعی از پله‌ها تردد کنید.
در صورت بروز مشکل در آسانسور باید چه کار کرد؟
بروز مشکل در آسانسور خیلی کم و به ندرت مشاهده میشود، اما اگر چنین چیزی برای‌تان اتفاق افتاد سعی کنید آرامش خود را حفظ نمایید و در صورت امکان به مسائل دیگر فکر کنید، مسائلی که آرامش‌تان را بازگرداند. سپس سعی کنید به آرامی چند نفس عمیق بکشید.
توصیه می‌کنیم هیچ وقت خودسرانه برای خروج از آسانسور تلاش نکنید. تلاش برای باز کردن درب یا هُل دادن آن به امید باز شدن‌اش، بی‌فایده است. در چنین شرایطی با استفاده از زنگ یا تلفن هشدار، دیگران را از گرفتار شدن خود باخبر کنید و منتظر تکنسین‌ها یا آتش‌نشانان باشید.
حرف آخر
همانطور که گفتیم ترس از آسانسور یکی از فوبیاهای وحشتناک است و فرد مبتلا را به شدت آزار می‌دهد. چنین افرادی حتی ممکن است از فکر کردن به آسانسور نیز دچار اضطراب شوند، اما یکی از بهترین روش‌های غلبه بر چنین ترس‌هایی، روبه‌رو شدن با آن‌هاست. پس سعی کنید با استفاده از تکنیک‌هایی که در مطلب تمرین تنفس برای کاهش اضطراب وجود دارد، استرس خود را مهار کرده و در روز چند بار سوار آسانسور شوید. این کار ترس‌تان را تا حد بسیار زیادی کاهش می‌دهد.
آیا شما هم از آن دسته افرادی هستید که بدون علتی خاص، از آسانسور وحشت دارید؟ علت ترس‌تان چیست؟ آیا از نزدیک شاهد بروز مشکلی بوده‌اید؟ یا خودتان در آسانسور گرفتار شده‌اید؟ آیا علت ترس شما دیدن صحنه‌های سقوط آسانسور از فیلم‌ها نیست؟ از چه روشی برای غلبه بر این ترس استفاده می‌کنید؟ لطفاً نظر خود را برای ما و سایر همراهان انگیزه ارسال کنید.