رابرت کیوساکی (تاجر و سرمایهگذار ژاپنی-آمریکایی) معتقد است «هیچ کدام از املاک، سهام، سرمایه هنگفت، بیزینس یا پول نیست که فرد را ثروتمند میکند. بلکه دانش، آگاهی، خرد و هوش مالی است که از او یک فرد ثروتمند میسازد.» برای مثال خرید یک باشگاه گلف، مهارتهای گلف شما را بهبود نمیبخشد. کیوساکی امیدوار است با روشهای پیشنهادی خود بتواند تا حدودی موجب تقویت هوش مالی مردم شود. پس در این مطلب با ما همراه باشید.
روشهای تقویت هوش مالی
۱. درآمد خود را افزایش دهید
این مورد بستگی به میزان درآمد شما دارد. اگر سالانه ۵۰ میلیون درآمد دارید، هوش مالی شما بیشتر از فردی است که سالانه ۲۰ میلیون درآمد دارد. کیوساکی میگوید: بسیاری از مردم نتوانستهاند ثروتمند شوند، زیرا بدون کار کردن انتظار پول بیشتر دارند. آنها هنوز درک نکردهاند نحوه پردازش است که موجب ثرتمند شدن میشود نه پول. در واقع با یادگیری روشهای کسب درآمد است که میتوان افزایش درآمد داشت.
هر کدام از ما اهداف، رویاها و آرزوهای متفاوتی داریم. پس باید بهترین روش کسب درآمد را پیدا کرده و در راستای آن هدف گذاری کنیم. باید یاد بگیریم احساسات خود را کنترل کرده و لذتهای لحظهای را فراموش کنیم. آینده مالی خود را فدای چند صد هزار تومان امروز نکنیم و هرگز تسلیم نشویم.
شاید این مسیر کمی سخت باشد، اما اگر به آن ایمان داشته باشید، میتوانید مشکلات را پشت سر بگذارید. پس چشم از هدف برندارید و راهی برای رسیدن به آن پیدا کنید. همانطور که کیوساکی میگوید کلید افزایش درآمد، پیدا کردن راهی برای حل مشکلات است. بنابراین برای پولدار شدن باید با این واقعیت کنار بیایید که مشکلات همیشه وجود خواهند داشت. پس مشکلات خود را شناسایی کنید و با آنها سروکله بزنید تا به درآمد بیشتر برسید.
۲. از پول خود محافظت کنید
پس از این که پول به دست آمد، باید بتوان از آن محافظت کرد. دومین نکته در هوش مالی، حفظ پول مخصوصاً از مالیات است. کیوساکی ۷ مورد از شکارچیان مالی را معرفی کرده است:
- مأموران اداری: کیوساکی لزوم پرداخت مالیات را انکار نمیکند اما معتقد است که این حق او (قانوناً) است که کمترین میزان مالیات را پرداخت کند.
- بانکداران: بانکها دائماً در حال تلاش برای گرفتن پول مردم با عنواین مختلف مانند عوارض و… هستند. باید از این امر جلوگیری کرد.
- دلالان: هزینههای دلالان هم یکی دیگر از شکارچیان ثروت است. منظور کارگزارانی است که حسابها را دستکاری میکنند و برای کمیسیون بیشتر سهام خرید و فروش میکنند.
- کسب و کارها: همه کسب و کارها چیزی برای فروش دارند و وظیفه آنها گرفتن پول شماست. بنابراین هنگام خرید از خود بپرسید آیا این خرید موجب ثروتمند شدن من میشود یا فقیر شدن؟
- زندگی مشترک: پول در هر رابطهای نقش اساسی دارد. پس با شریک زندگی خود صادق باشید و در مورد مسائل مالی به توافق برسید.
- برادر زنها: به اعتقاد کیوساکی باید اموال خود را از فامیلهایی که در حیطه موروثی شما نیستند، حفظ کنید.
- وکلا: آخرین نکته این است که خود را از مشکلات قانونی دور نگه دارید.
۳. پس انداز کنید
یکی دیگر از روشهای تقویت هوش مالی توانایی پس انداز کردن است. در واقع اگر بتوانید زندگی خوبی داشته و در عین حال پس انداز هم کنید، هوش مالی شما عالی است. این شماره از هوش مالی با استفاده از پولی که پس از تمام مخارج باقی میماند، اندازهگیری میشود.
دو روش برای پس انداز کردن وجود دارد. اولین راه، کاهش هزینهها است و دومین راه افزایش درآمد. به گفته کیوساکی افزایش درآمد در طولانی مدت، روش بهتری است. همچنین او میگوید یک پس انداز ثابت داشته باشید و همیشه این مقدار را کنار بگذارید.
کیوساکی در کتاب «پدر پولدار، پدر بی پول» مینویسد: آینده فرد از نحوه گذراندن زمان و نحوه خرج کردن پول مشخص است. زمان و پول مهمترین دارایی ما در زندگی هستند. آنها را هوشمندانه خرج کنید زمانی که اوضاع نا به سامان میشود، مردم بیشتر تمایل دارند مخارج خود را کاهش دهند. اما اگر در هزینهها برنامهریزی داشته باشید نیازی به این کار نیست.
مسلماً هزینههای بیهوده مانند خوراکیهای اضافی، باید کاهش یابد، اما برای آموزش و ارتقا خود تا میتوانید هزینه کنید. از زندگی کردن با سختی و صرفهجویی زیاد خودداری کنید. در عوض درآمدتان را افزایش دهید.
۴. سرمایه گذاری کنید
باید دید چگونه میتوانید پول پس انداز شده خود را سرمایه گذاری کنید. این هوش مالی با میزان سودی که از سرمایه گذاری به دست میآورید سنجیده میشود. این فصل از کتاب کیوساکی طولانیترین و چالش برانگیزترین فصل آن است. در واقع هسته اصلی فسفه مالی کیوساکی این فصل است. اما روشهای گفته شده چندان مناسب افرادی متوسط مانند من و شما نیست.
کیوساکی میگوید سرمایه گذاری اهرمی برای افزایش قدرت پول است. البته اگر هوش مالی داشته باشید این روش قدرتمند است، در غیر این صورت تبدیل به اهرمی خطرناک میشود. به طور مثال افرادی که در بازار املاک یا سهام سرمایه گذاری و ضرر کردهاند همانهایی هستند که هوش مالی ضعیفی دارند. در واقع آنها به خیال افزایش ارزش مسکن سرمایه گذاری کردند، در حالی که هیچ کنترلی بر سقول ارزش املاک نداشتند. کیوساکی پیشنهاد میکند از اهرمهای کم خطرتر برای سرمایه گذاری استفاده کنید. در زمینههایی سرمایه گذاری کنید که کنترل شرایط در دستان شما باشد.
۵. اطلاعات مالی خود را افزایش دهید
افزایش اطلاعات نیز میتواند در راستای تقویت هوش مالی بسیار تأثیرگذار باشد. البته منظور از اطلاعات مالی تنها اطلاعات پایهای و کلی نیست. بلکه باید اطلاعات دقیق و جزئی برای سرمایه گذاریهای خود کسب کنید.
وارن بافِت موفقترین سرمایه گذار حال حاضر است. اما او هم تا حد ممکن سعی میکند کارهای پرریسک انجام ندهد. بافِت و شریک او چارلی مانگر، بر تمام تصمیمات خود تحقیقات گستردهای انجام میدهند. به عنوان مثال قبل از خرید کارخانهای، حتماً تحقیق میکنند و همه مسائل ریز و درشت آن را کشف میکنند. این اطلاعات در موفقیت سرمایه گذاری آنها تأثیر مستقیم دارد.
موارد زیر در بهبود اطلاعات مالی کمک کننده هستند:
- حقیقت را از حدس و گمان جدا کنید. نظریه پردازان عاشق نظر دادن هستند. بدون هیچ گونه اطلاعاتی و فقط از روی حدس و گمان میگویند «طلا امروز گران میشود!» اما هوشیار باشید که تصمیمگیریهای مالی خود را بر اساس نظرات آنها انجام ندهید. سعی کنید بر اساس حقایق تصمیم بگیرید.
- اطلاعات را از منابع مختلف بگیرید. فقط بر یک منبع اطلاعاتی اطمینان نکنید. اطلاعات را از منابع مختلف بگیرید و آنها را مقایسه و تأیید کنید.
- قوانین را بشناسید. اگر قوانین سرمایه گذاری را نمیدانید، سراغ این کار نیایید. کیوساکی معتقد است قوانین منبع اصلی بازی پول هستند.
- ترندها را فراموش نکنید. ترندها واقعیتهای تاریخ هستند. سرمایه گذاران هوشمند از آنها برای تصمیم گیری بهتر استفاده میکنند. با وجود این که ترندها منابع ارزشمند اطلاعات مالی هستند، باید نسبت به آنها هم هوشیار و محتاط باشید.
رابرت کیوساکی: در هر حال چیزی که شما را ثروتمند خواهد کرد پول نیست، اطلاعات و آگاهی است.
۶. توسعه نبوغ مالی
بخش عمده کتاب کیوساکی در ارتباط با تقویت هوش مالی است. بخش کوچکی که در رابطه با توسعه نبوغ مالی است، تقریباً بیشترین ارزش را دارد. در این بخش او درباره تمامیت پول نوشته و نتایج آن را با باورها گره زده است. همچنین در مورد روانشناسی پول و ترس از شکست صحبتهای قابل تأملی میکند. از قدرت محیط و شرایط میگوید و توصیه میکند اگر میخواهید ثروتمند شوید محیطی پیدا کنید که در آن امکان رشد و نمو داشته باشید.
۷. بودجه بندی واقع گرایانه داشته باشید
بودجه بندی یعنی برای تمام مخارج ماه پیش رو، بودجهای اختصاص داده و برای هر مقدار پولی که خرج میشود هدفی داشته باشید. در این صورت مخارج ماهانه خود را کاملاً روشن و قابل کنترل در اختیار خواهید داشت. در نتیجه میتوانید به راحتی هزینههای اضافی را متعادل یا حتی محدود کنید.
۸. اهداف مؤثر داشته باشید
در مورد اهدافی که میخواهید با پول به آنها برسید، خوب فکر کنید. کدام یک از آنها طولانی مدت و کدام کوتاه مدت هستند؟ پس از تعیین این موارد به راحتی میتوانید برنامه مالی مناسبتری تعیین کنید.
۹. تفکر خود را تغییر دهید
آینده میتواند ترسناک باشد به خصوص اگر قرار باشد آینده مالیتان در آن رقم بخورد. برای هر چه بهتر بودن این آینده، تفکر خود را از حال حاضر تغییر دهید. امروز تصمیماتی بگیرید که تأثیرات مثبتی بر آینده داشته باشند. یکی از قوانین جذب ثروت، تغییر ذهن و نحوه تفکر است. بنابراین تفکر خود را به برنامهای طولانی مدت برای ثرتمند شدن در آینده متمرکز کنید.
۱۰. تنبلی را کنار بگذارید
فرض کنید در محل کار وظایف خود به درستی انجام نمیدهید. در این حالت مدیر شرکت چند روز تنبلی شما را تحمل میکند؟! احتمالاً خیلی کم! پس چرا اجازه میدهیم در رابطه با کارهای خود تا این اندازه تنبلی به خرج دهیم و برنامههای خود را چندین روز یا حتی چندین ماه به تعویق بیاندازیم؟
هر چند که برخی از کارهای مالی وقت چندانی نیاز ندارند و فقط کافی است با جدیت زمان گذاشته و انجامشان دهید. به این ترتیب میتوان در مدت زمانی نه چندان زیاد برنامه مالی خوبی تعیین کرد.
۱۱. گاهی اوقات به خود پاداش دهید
حقیقت این است که پس انداز کردن چندان ساده نیست. اما نیازی نیست همیشه خود را تحت فشار قرار داده و دائماً برای پس انداز تلاش کنید. گاهی اوقات لازم است که این شیوه را کنار گذاشته و بابت موفقیتهایی که داشتید، جشن بگیرید. این کار در جهت افزایش انگیزه و از همه مهمتر، تقویت هوش مالی بسیار مفید خواهد بود.
۱۲. هزینههای جاری خود را مدیریت کنید
هر ماه عوامل زیادی برای خرج کردن پول در انتظارتان هستند! هزینههای ماهانه (مانند وام، اجاره، وام دانشجویی، بیمه، قبوض و…) و هزینههای روزمره (مواد غذایی، بنزین، تفریحات و…). طبیعتاً تنظیم زمان و پیگیری همه این موارد دشوار است.
روشی ساده برای مدیریت تمام این موارد، باز کردن حساب جداگانه برای مخارج مشابه است. به طور مثال میتوانید حسابی جداگانه برای تمام قبوض، حسابی جداگانه برای هزینههای روزمره و حسابهایی مشابه متناسب با شرایط خود داشته باشید. سپس پول هر کدام را تقسیم کرده و هر ماه در آن حسابها بریزید.
در مورد پس انداز هم میتوانید از همین شیوه استفاده کنید. به طور مثال حسابی برای خرید ماشین جدید باز کنید و ماهانه مقداری پول در آن حساب پس انداز کنید. یا حسابی باز کنید و پس انداز خود برای مخارج ازدواجتان را در آن نگه داری کنید. به این ترتیب میتوانید به وضوح میزان پس انداز، لزوم افزایش یا کاهش آن و… را ببینید.
۱۳. اخبار مالی را پیگیری کنید
در مورد آخرین تحولات بازار مالی هوشیار باشید. میتوانید هر روز صبح که به محل کار میروید، به پادکستهای آموزشی هوش مالی، اخبار و رویدادهای مالی گوش دهید و در جریان تحولات قرار بگیرید.
۱۴. برنامه ریزی خود را مرتباً بهروز کنید
حتی بهترین برنامههای مالی هم هر چند وقت یک بار نیاز به بررسی و بازنگری دارند. این عادت را در خود به وجود آورید و هر ۶ الی ۱۲ ماه یک بار برنامه مالی خود را بازبینی کنید. به عنوان مثال بررسی کنید که آیا برای هدفی مشخص به اندازه کافی هزینه یا حتی پس انداز میکنید؟ در چه زمینههایی بیش از حد هزینه میکنید؟ در چه زمینههایی نیاز به هزینه بیشتر دارید؟ و… . پس به نحوه عملکرد خود نگاهی بیاندازید و در صورت لزوم برنامه خود را تغییر دهید.
۱۵. از راهنماییهای دیگران استفاده کنید
منظور از این جمله این نیست که حقوق و درآمد خود را عمومی کنید! اما از یادگیری مسائل از دوستان، اطرافیان و خانواده فرار نکنید. شاید دوستتان نکتهای عالی برای پس انداز سادهتر بلد باشد، یا خواهرتان مشاور مالی خوبی سراغ داشته باشد و… . مطمعناً برخی اطلاعات وجود دارد که شما هنوز در جریان آنها نیستید. پس از روابط خود استفاده کنید. در هر حال به یاد داشته باشید که به اشتراک گذاشتن اطلاعات، موجب یادگیری هر دو طرف است.
۱۶. روی سلامتی خود سرمایه گذاری کنید
شاید برای خیلی از ما صرف هزینه برای مواد غذایی سالمتر و گرانتر کمی دشوار باشد، یا حتی به دلیل مشغله زیاد مایل به مصرف غذاهای آماده باشیم. اما باید به یاد داشت که سلامتی مهمتر از هر چیزی است و رفع بیماریهای ناشی از عدم مصرف غذای سالم، هزینههای بیشتری نیاز دارد. پس سعی کنید مواد غذایی سالمتر تهیه کنید، در باشگاههای ورزشی ثبت نام کنید و به سلامتی خود اهمیت دهید.
سخن پایانی
در این مطلب نظرات رابرت کیوساکی، یکی از موفقترین سرمایه گذاران و کارآفرینان دنیا را در رابطه با روشهای تقویت هوش مالی معرفی کردیم. متوجه شدیم که راز ثرومند شدن، پولدار بودن نیست. بلکه باید خرد و هوش مالی خوبی داشت. در همین راستا میتوانید از مطالب این مقاله و همچنین مقاله راز موفقیت ثروتمندان استفاده کنید. فراموش نکنید منتظر دریافت نظرات و پیشنهادات شما درباره شیوههای بهبود هوش مالی هستیم.