آمپول متیل پردنیزولون یک داروی ضد التهابی است که برای کاهش تورم، قرمزی، خارش، و واکنش‌های حساسیتی استفاده می‌شود. به طور کلی این دارو در درمان بسیاری از بیماری‌ها مصرف می‌شود. در این مطلب به بررسی موارد مصرف، تداخل دارویی، نام‌های تجاری دیگر، عوارض جانبی، دز مصرفی و شاخصه‌های دیگر آمپول متیل پردنیزولون خواهیم پرداخت.
متیل پردنیزولون
متیل پردنیزولون دارویی کورتیکواستروئید است و از انتشار مواد التهاب‌زا در بدن پیشگیری می‌کند. داروی متیل پردنیزولون به دلیل دارا بودن خواص ضدالتهابی و تأثیراتی که در سرکوب کردن دستگاه ایمنی بدن دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
موارد مصرف آمپول متیل پردنیزولون
در زیر به تعدادی از موارد مصرف این آمپول اشاره خواهیم کرد:
- التهاب پوستی
- التهاب قرنیه چشم
- بیماری آرتریت
- کولیت زخمی
- اختلالات آلرژیک
- اختلالات غدد درون‌ریز
- بیماری لوپوس
- پسوریازیس
- التهاب ریه
- التهاب معده
- التهاب سیستم عصبی
- التهاب سلول‌های خونی
- کاهش واکنش‌های حساسیتی
- بیماری آسم
- مشکلات پوستی
- حساسیت های شدید
- تعدادی از سرطان‌ها
- بیماری‌هایی که برای درمان آن‌ها نیاز به سرکوب کردن سیستم ایمنی بدن است
- کاهش تورم، قرمزی و خارش
- شوک
- ادم مغزی
- بیماری‌های روماتیسمی
- نواقص حسی و حرکتی ایجاد شده با صدمه حاد نخاعی
- پنوموسیستیس کارینی
- نارسایی غدد فوق کلیوی
- پنومومنی
- اختلالات آلرژیک التهابی
- عارضه هیپرپلازی مادرزادی غده فوق کلیه
- اختلالات خونی
- التهاب روده بزرگ
- اختلالات غده هیپوفیز
نام‌های تجاری داروی متیل پردنیزولون
متیل پردنیزولون دارای نام‌های تجاری مختلفی است؛ تعدادی از مهم‌ترین آن‌ها در زیر آورده شده‌است.
- Depo-Medrol
- Solu-Medrane
- Dep-Medalone
- Solu-Medrol
مکانیزم تأثیر آمپول متیل پردنیزولون
در ابتدا متیل پردنیزولون از غشا سلولی عبور می‌کند؛ سپس به گیرنده‌های خود در سیتوپلاسم متصل شده و کمپلکس دارو گیرنده وارد هسته سلولی می‌شود. این کمپلکس با اتصال به نواحی مخصوصی از DNA باعث تحریک فرآیند رونویسی mRNA می‌شود؛ همین امر باعث تولید آنزیم‌های مسئول تأثیرات سامانه‌ای کورتیکواستروئیدها، می‌شود.
کورتیکواستروئیدها به صورت زیر اثرات ضدالتهابی خود را اعمال می‌کنند:
- پیشگیری از جمع شدن سلول‌های التهابی در ناحیه التهاب
- مهار فاگوسیتوز
- آزادسازی آنزیم‌های مسئول در التهاب
- مهار ساخت و آزاد شدن واسطه‌های شیمیایی التهاب
دز تزریق آمپول متیل پردنیزولون برای عارضه‌های مختلف
در بیماری‌های مختلف، دز مصرفی برای بزرگسالان و کودکان متفاوت است. در زیر به دز مصرفی متیل پردنیزولون برای عارضه‌های مختلف اشاره خواهیم داشت.
۱. بیمار دچار التهاب شدید باشد
- بزرگسالان: داروی متیل پردنیزولون استات، روزانه ۱۰ تا ۸۰ میلی‌گرم، به صورت عضلانی (و یا ۲۰ تا ۶۰ میلی‌گرم درون ضایعه ملتهب شده) تزریق شود؛ همچنین باید هر ۴ ساعت، ۱۰ تا ۲۵۰ میلی‌گرم از داروی متیل پردنیزولون سدیم سوکسینات، به صورت عضلانی یا وریدی تزریق شود.
- کودکان: هر ۱۲ تا ۲۴ ساعت، داروی متیل پردنیزولون استات باید به میزان ۱۴۰ تا ۸۳۵ میکروگرم به صورت عضلانی تزریق شود.
۲. بیمار دچار شوک شده است
- بزرگسالان: یک تا دو روز، داروی متیل پردنیزولون سدیم سوکسینات، به میزان ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلی‌گرم به صورت وریدی و در فواصل ۲ تا ۶ ساعت، تزریق شود.
۳. برای کنترل ادم شدید بعد از جراحی بزرگ فک و دهان
- بزرگسالان: روزانه ۱۰ تا ۸۰ میلی‌گرم از داروی متیل پردنیزولون استات، به صورت عضلانی تزریق شود.
- کودکان: هر ۳ روز یک بار، داروی متیل پردنیزولون استات به میزان ۱۱۷ میکروگرم، به صورت عضلانی تزریق شود.
۴. بیمار با ضایعات بدون درد در لیکن پلان زخمی
- بزرگسالان: داروی متیل پردنیزولون استات به صورت روزانه ۴۰ میلی‌گرم پیرامون ضایعه تزریق شود.
عوارض متیل پردنیزولون در دوران بارداری
بر اساس آزمایش‌ها و پژوهش‌هایی که بر روی تعدادی از حیوانات صورت گرفت، مشخص شد که گلوکوکورتیکوئیدها و داروی متیل پردنیزولون در دوران بارداری بر روی جنین تأثیر می‌گذارند. ولی هنوز آزمایشی درباره تأثیر این دارو بر روی انسان صورت نگرفته است. از این رو، مصرف داروی متیل پردنیزولون در دوران بارداری به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
عوارض آمپول متیل پردنیزولون در دوران شیردهی
در صورتی که متیل پردنیزولون وارد شیر مادر شود، می‌تواند تأثیراتی سوئی در رشد نوزاد داشته باشد. اما با وجود پژوهش‌های مختلف هنوز مشخص نشده است که داروی متیل پردنیزولون در شیر مادر ترشح می‌شود یا خیر؛ از این رو، باید فواید مصرف متیل پردنیزولون در دوران شیردهی در مقایسه با ضررهای احتمالی که برای نوزاد دارد، توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد.
موارد منع تزریق آمپول متیل پردنیزولون
در صورتی که هر کدام از شرایط زیر را دارید، به هیچ عنوان از این آمپول استفاده نکنید؛
- مبتلا به انواع شکل‌های عفونت قارچی هستید
- با تب‌خال دست و پنجه نرم می‌کنید
- فشار خون بالایی دارید
- مبتلا به عفونت چشمی هستید
- به زخم معده یا هرگونه مشکل معده مبتلا هستید
- دچار افسردگی، روان‌پریشی و هرگونه بیماری روحی و روانی هستید
- مبتلا به انواع بیماری‌های کبدی هستید
- مبتلا به بیماری سل هستید
- به انواع اختلالات تیروئید، مثل کم‌کاری و پرکاری تیروئید مبتلا هستید
- پوکی استخوان دارید
- با مشکلات عضلانی مواجه هستید
- به بیماری مولتیپل اسکلروزیس مبتلا هستید
- دچار بیماری ام اس هستید
- در دوران بارداری قرار دارید
- تصمیم دارید باردار شوید
- مبتلا به بیماری دیابت هستید (داروهای استروئیدی ممکن است سطح قندخون را افزایش دهند؛ در صورتی که داروهای کنترل دیابت نظیر متفورمین را مصرف می‌کنید، این امکان وجود دارد که پزشک شما دز مصرفی را تغییر دهد)
- در دوران شیردهی قرار دارید و به نوزاد شیر می‌دهید
دیگران چه می‌خوانند؟
موارد احتیاط در تزریق آمپول متیل پردنیزولون
در صورتی که به هر یک از عارضه‌های زیر مبتلا هستید، لازم است با پزشک خود در این باره مشورت کنید:
- دیابت
- زخم گوارشی
- اختلالات ترومبوآمبولیک
- حملات تشنجی
- میاستنی گراو
- بیماری کلیوی
- فشار خون بالا
- پوکی استخوان
- نارسایی قلبی
- سل
- کم کاری تیروئید
- دیورتیکولیت
- کولیت اولسراتیو
- سیروز کبدی
- بی ثباتی روانی
- عفونت هرپس سیمپلکس چشمی
عوارض جانبی تزریق آمپول متیل پردنیزولون
تزریق این آمپول عوارض زیادی روی قسمت‌های مختلف بدن بر جا می‌گذارد؛ در زیر به تعدادی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
۱. اعصاب مرکزی
- سردرد
- تغییرات ذهنی
- عصبانیت
- احساس سرخوشی
- ایجاد مشکل در خواب
- بی‌قراری
۲. پوست
- بثورات پوستی
- به تعویق افتادن بهبود زخم
- آکنه و جوش
- هیرسوتیسم
۳. قلب و عروق
- بالا رفتن فشار خون
- آریتمی
- ترومبوآمبولی
- ایست قلبی
- کلاپس گردش خون
- ترومبوفلبیت
۴. گوش و حلق و بینی
- گلوکوم
۵.چشم
- آب مروارید
۶. عضلانی – اسکلتی
- استئوپروز
- ضعف جسمانی
۷. دستگاه گوارش
- افزایش اشتها
- استفراغ
- پانکراتیت
- حالت تهوع
۸. سیستم متابولیک
- بالا رفتن قند خون
- هیپوکلسمی
- حالت کوشینگوئید
- کاهش میزان پتاسیم خون
- توقف رشد در کودکان
- عدم تحمل کربوهیدرات
۹. تناسلی – ادراری
- بی نظمی قاعدگی
دیگر عوارض این دارو
- بروز عفونت‌های مختلف
- اختلال در عملکرد غده فوق کلیوی بر اثر استرس و قطع ناگهانی این دارو
تداخل دارویی آمپول متیل پردنیزولون
- مصرف هم‌زمان این دارو با ترکیبات آنتی‌کولین استراز باعث ضعف زیاد در فرد می‌شود.
- استفاده هم‌زمان متیل پردنیزولون با استروژن‌ها باعث کاهش میزان متابولیسم این دارو می‌شود.
- گلوکورتیکوئیدها متابولیسم ایزونیازید و سالیسیلات ها را بالا می‌برند.
- متیل پردنیزولون باعث بالا رفتن قند خون می‌شود؛ بنابراین متیل پردنیزولون با انسولین و سایر داروهای پایین آورنده قند خون تداخل دارد. لازم است میزان مصرف این داروها را تنظیم کرد.
- این دارو اندکی میزان پتاسیم خون ناشی از داروهای مدر را افزایش می‌دهد؛ اگر باربیتورات‌ها، فنی‌توئین و ریفامپین، به صورت هم‌زمان با متیل پرینیزولون استفاده شوند، امکان دارد که باعث کم شدن تأثیرات کورتیکواستروئید شوند. (چراکه این داروها متابولیسم کبدی را زیاد خواهند کرد.)
- در صورتی که برای درمان بیماری خود از متیل پردنیزولون استفاده می‌کنید، نباید از واکسن‌ها استفاده کنید؛ زیرا این دارو، عملکرد و تأثیرات انواع واکسن‌ها را کاهش می‌دهد.
- متیل پردنیزولون سطح سرمی سیکلوسپورین را بالا می‌برد و با این دارو تداخل دارد.
- داروی متیل پردنیزولون نیاز به مصرف انسولین و داروهای ضد دیابت را افزایش می‌دهد.
- استفاده متیل پردنیزولون با ریفامپین، داروهای ضد صرع مانندکاربامازپین، فنوباربیتال، فنی‌توئین و پریمیدون باعث سرعت بخشیدن عملکرد متیل پردنیزولون می‌شود؛ بنابراین تأثیر آن را کاهش می‌دهد.
- متیل پردنیزولون روی نتیجه بعضی از آزمایش‌های پزشکی تأثیر می‌گذارد. از این رو، در صورتی که برای درمان بیماری خود از این دارو استفاده می‌کنید حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید.
- مصرف متیل پردنیزولون به صورت هم‌زمان با داروهایی نظیر آمفوتریسین بی، دیورتیک‌ها، آزلوسیلین، کاربنی سیلین، مزلوسیلین، تیکارسیلین و پیپراسیلین احتمال هیپوکالمی را افزایش می‌دهد. هیپوکالمی نیز ریسک ابتلا به مسمومیت با دیژیتال ها یا گلیکوزیدهای قلبی را بیشتر می‌کند.
- مصرف متیل پردنیزولون می‌تواند موجب کم شدن سطح عملکرد داروهای کاهش دهنده قند خون و فشار خون شود.
بیشتر بخوانید: معرفی داروهای بیماری صرع
نکات تکمیلی درباره آمپول متیل پردنیزولون
- نتیجه مطلوب این دارو با کاهش علائم بیماری همراه است. در صورتی که از این آمپول نتیجه نگرفتید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
- دارو متیل پردنیزولون سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کند؛ بنابراین علائم مربوط به بیماری‌های عفونی را مخفی می‌کند. از این رو، لازم است در طول درمان از حضور در محل‌های شلوغ و تماس با اشخاص مبتلا به بیماری‌های عفونی خودداری کنید. در صورت مشاهده علائم احتمالی عفونت، پزشک خود را مطلع کنید.
- اگر احساس درد شدید در ناحیه شکم یا قیری شدن رنگ مدفوع دارید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. به علاوه پزشک خود را از نشانه‌هایی نظیر تورم غیرعادی، افزایش وزن، احساس خستگی، درد استخوان، خون‌مردگی، عدم بهبود زخم‌ها، اختلال بینایی یا تغییرات رفتاری باخبر کنید.
- در زمان مصرف این دارو بدون مشورت با پزشک خود هرگز از داروی دیگری استفاده نکنید.
- داروی متیل پردنیزولون را در دمای ۳۰-۱۵ درجه سانتی‌گراد نگهداری کنید.
- از مصرف هرگونه داروی مسکن و الکل در طول درمان اجتناب کنید.
- در دوره تزریق این آمپول، مصرف کربوهیدرات را کم کنید؛ همچنین مصرف پروتئین، کلسیم و پتاسیم را بالا ببرید.
- حتما باید آمپول را بر اساس دستور پزشک و با دوز تعیین شده استفاده کنید؛ از قطع یکباره دارو خودداری کنید. (این کار باعث نارسایی آدرنال می‌شود.)
- در صورت مشاهده علائمی نظیر عدم اشتها، حالت تهوع، استفراغ، ضعف جسمانی، فشار خون بالا، تنگی نفس و هیپوگلیسمی در اسرع وقت به پزشک خود اطلاع دهید. این وضعیت می‌تواند سلامتی شما را تحت تأثیر قرار دهد.
- در زمان مصرف این دارو فشار خون خود را به صورت مداوم اندازه بگیرید. پزشک خود را از میزان افزایش فشارخون و ادم مطلع سازید.
سخن آخر
آیا تا به حال از آمپول متیل پردنیزولون برای درمان بیماری خود استفاده کرده‌اید؟ تأثیر این دارو در درمان یا بهبود بیماری شما به چه صورت بوده است؟ لطفاً نظرات و تجربیات خود را با سایر کاربران مجله اینترنتی انگیزه به اشتراک بگذارید.