در دنیای ریاضیات، یکی از محاسبات پر کاربردی که وجود دارد، درصد (Percent) است که با علامت % نشان داده میشود. شما موقع حرف زدن ممکن است بارها از واژه درصد استفاده کرده باشید؛ برای مثال بگویید فلانی صد در صد در کنکور قبول میشود! یعنی این که شما هیچ احتمالی نمیدهید که فلانی در کنکور قبول نشود. و خلاصه، درصد واژهی آشنایی است؛ اما به راستی مفهوم درصد چیست و چگونه محاسبه میشود؟! درصد در ریاضیات با علامت % نشان داده می شود. امروزه محاسبه درصد، برای رشد فروش یا تخمین ضرر، و یا محاسبه درصدهای دروس در کنکور امری حیاتی است. از این رو در این مطلب به صورت کامل نحوه محاسبه درصد را برایتان شرح خواهیم داد.
نحوه محاسبه درصد چگونه است؟
معنای فرهنگ لغتی اصطلاح “درصد” عبارت است از “یک نسبت در رابطه با یک کل”. به طور معمول این کل ۱۰۰ در نظر گرفته می شود.
حالا چیزی را تجسم کنید که همه دوست دارند، مثلا یک بسته بزرگ شکلات.
حالا میخواهیم جواب این سوال را پیدا کنیم: %۴۰ از ۲۰ چند میشود؟ ۴۰ صدم ۲۰ می شود پاسخ این سوال، پس اگر ما ۲۰ شکلات را به ۱۰۰ قسمت مساوی تقسیم کنیم، ۴۰ قسمت از آن ها برابر است با %۴۰ از ۲۰ شکلات.
محاسبات ریاضی آن هم به این شکل است:
۲۰ * ۴۰/۱۰۰ = ۸
بنابراین ۴۰ درصد از ۲۰ شکلات برابر است با ۸.
فرمول کلی محاسبه درصد چیست؟
Count= مقدار نهایی
Percent= مقدار درصد
All= مقدار کل
همانطور که گفته شد درصد با علامت % نمایش داده میشود، اما راه های دیگی هم برای نمایش آن وجود دارد. به عنوان مثال همه این موارد به معنای ۵ درصد می باشند:
۵%
۵ pct
۰.۰۵
۵/۱۰۰
نحوه محاسبه درصد کاهش یا افزایش
اگر می خواهید بدانید دو عدد نسبت به همدیگر چند درصد افزایش یا کاهش دارند و بیشتر یا کمتر شده اند از رابطه زیر استفاده کنید. به عنوان مثال اگر پارامتری برابر ۳۴ بوده است و به ۳۷ رسیده است، با استفاده از رابطه زیر عدد ۳۴ برای رسیدن به عدد ۳۷ به میزان ۸.۸۲ درصد افزایش داشته است. فرمول زیر تا حدود زیادی شبیه رابطه محاسبه درصد خطا است.
محاسبه درصد با ماشین حساب
نحوه محاسبه درصد کنکور
در شکل زیر نحوه محاسبه درصد تست کنکور با احتساب نمره منفی توضیح داده شده است. باید تعداد سوالات صحیح در عدد ۳ ضرب شود و تعداد سوال های اشتباه را از آن کم نمائید. سپس نتیجه را بر (تعداد سوال های کل ضربدر ۳) تقسیم کنید. به عنوان مثال اگر از ۲۰ سوال به ۱۴ سوال درست پاسخ داده اید و ۳ سوال را اشتباه زده اید و به ۳ سوال پاسخ نداده اید درصد شما با احتساب نمره منفی برابر ۶۵ درصد خواهد شد. سعی کنید با فرمول زیر خودتان این درصد را محاسبه کنید. در مثالی که زده شد، اگر سوالات اشتباه را اصلا پاسخ نمی دادید درصد شما ۷۰ درصد بدست می آمد. بنابراین سعی کنید به سوالاتی که بلد نیستید پاسخ ندهید. در این زمینه مطالعه نمره منفی و تأثیر پاسخ های نادرست در تست زنی در کنکور بسیار مفید است.
به جای استفاده از رابطه بالا، برای محاسبه درصد تست کنکور یا هر آزمون دیگری می توانید از رابطه زیر هم استفاده نمائید. رابطه زیر و رابطه بالا یکی هستند و از هر کدام استفاده کنید نتیجه یکسانی بدست می آید.
نحوه محاسبه درصد تخفیف
پاسخ: باید با خودتان بگویید چقدر (X) از ۳۰۰۰۰ تومان برابر با ۷۰ تا از ۱۰۰ تا است؟ برای یافتن پاسخ باید از فرمول زیر استفاده کنید.
سخن آخر
همانطور که دیدید آنقدرها هم محاسبه درصد سخت نیست! اما اگر در محاسبه درصد به مشکل برخوردید، سوالات خود را با ما در پایین همین صفحه در میان بگذارید.
در آخر پیشنهاد می کنیم اگر به محاسبات و کارهای آمارری علاقه دارید، مطلب «بازار کار رشته ریاضیات و کاربردها + معرفی رشته و گرایشها» را نیز از نظر بگذرانید.