انگیزه – سلامت – با وجود اینکه بارداری شایعترین علت پریود نشدن است اما دلایل دیگری نیز بر چرخه قاعدگی تأثیر میگذارند. کاهش وزن شدید، بینظمی هورمونها و یائسگی از دیگر علل شایع پریود نشدن هستند.
شما ممکن است برای یک یا دو ماه پریود نشوید، یا ممکن است آمنوره کامل را تجربه کنید که به معنای پریود نشدن به مدت سه ماه یا بیشتر است. در این مقاله قصد داریم ۱۰ علل شایع برای پریود نشدن را بررسی کنیم.
علت های شایع پریود نشدن
۱. استرس
شایعترین علت پریود نشدن استرس است. استرس شدید باعث تولید هورمون گونادوتروپین میشود؛ هورمونی که در تخمکگذاری دخالت کرده و مانع از قاعدگی منظم میشود.
اگر بیش از یک دوره ازدسترفته داشتید و با اضطراب شدید مواجه شدید، حتماً با پزشک خود صحبت کنید و از او بخواهید به شما کمک کند، برای مقابله با استرس چهکاری انجام دهید. هنگامیکه استرس شما به سطح قابلکنترلی رسید، ممکن است چند ماه یا بیشتر طول بکشد تا چرخه قاعدگی شما به حالت طبیعی برگردد.
۲. ورزش بیشازحد و تمرینات سخت
ورزش شدید میتواند در هورمونهای هیپوفیز و تیروئید تغییراتی ایجاد کند که این امر منجر به تغییر در چرخه تخمکگذاری و چرخه قاعدگی میشود. در صورت انجام روزانه یک تا دو ساعت ورزش، نگران از دست رفتن چرخه قاعدگی خود نباشید. تمرینهایی که روزانه در ساعتهای طولانی انجام میشود، منجر به تغییرات هورمونی میشود.
۳. بیماری
یکی دیگر از موارد مربوط به علت پریود نشدن میتواند بیماریهایی از قبیل تیروئید، سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، تومورهای هیپوفیز، بیماریهای غده فوق کلیه، کیست تخمدان، اختلال عملکرد کبد و دیابت باشد. هنگامیکه هر یک از این بیماریها با چرخه شما همراه شد، ممکن است تا هنگام درمان بیماری، چرخه شما به حالت طبیعی برنگردد. بیماریهای ژنتیکی ارثی مانند سندروم ترنر و سندروم عدم حساسیت آندروژن بهطورمعمول منجر به مشکلات قاعدگی و باروری میشوند و اغلب با آمنوره همراه هستند.
بیماریهای حاد مانند پنومونی، حمله قلبی، نارسایی کلیه یا مننژیت میتوانند منجر به کاهش وزن سریع یا اختلال در عملکرد هورمونها شوند که این امر میتواند موجب از دست رفتن دوره شما هنگام بیماری شود. پس از اتمام بیماری، ممکن است چند ماه طول بکشد تا چرخه قاعدگی شما به حالت طبیعی برگردد.
۴. تغییر در برنامه زمانی
تغییر در برنامه زمانی میتواند ساعتهای بدن شما را با اختلال مواجه کند. اگر اغلب شیفت کاری خود را تغییر میدهید، دوره شما میتواند نسبتاً غیرقابلپیشبینی باشد. بهطورکلی تغییر در برنامه زمانی کاملاً باعث از دست رفتن دوره شما نمیشود، اما میتواند زودتر یا دیرتر از آنچه انتظار دارید شروع شود.
۵. داروها
مصرف برخی از داروها میتواند علت پریود نشدن شما باشد. برخی از داروها، مانند داروهای ضدافسردگی، داروهای ضد روانپریشی، داروهای تیروئید، داروهای ضد تشنج و برخی از داروهای شیمیدرمانی، ممکن است باعث شود دوره قاعدگی شما به تعویق بیفتد.
داروهای هورمونی مانند آمپول دپوپروورا (Depo-Provera)، قرصهای شیردهی MiniPill و آی یو دی میرنا، میتوانند چرخه شما را تحت تأثیر قرار دهند. هر یک از این دورههای بارداری در چرخه قاعدگی اثرات متفاوتی دارند؛ برخی دورههایی طولانی را به دنبال دارند، برخی دورههایی کوتاه و برخی آمنوره.
۶. تغییرات وزن بدن
چربی اضافه، وزن کم یا تغییرات شدید در وزن، همه و همه چرخه شما را تحت تأثیر قرار میدهند. چاقی بر استروژن و پروژسترون تأثیر گذاشته و ممکن است باعث کاهش باروری شود. کاهش وزن زنان چاق میتواند به تنظیم چرخه قاعدگی آنها کمک کند.
وزن کم بدن نیز باعث به هم خوردن چرخه قاعدگی منظم میشود. هنگامیکه بدن فاقد چربی و سایر مواد مغذی باشد، نمیتواند هورمونها را به شیوه درست تولید کند. خانمهای مبتلا به کمخونی یا خانمهایی که با استفاده از ورزش کالری بیشتری را میسوزانند ممکن است آمنوره را تجربه کنند. در این روش بهتر است وزن خود را افزایش دهید تا چرخه قاعدگیتان به حالت نرمال برگردد.
تغییرات سریع وزن که میتواند شامل افزایش یا کاهش وزن به علت بیماری، مصرف دارو یا تغییرات غذایی باشد، ممکن است در تولید یا رهاسازی هورمونها دخالت کند و موجب از دست رفتن یک یا چند دوره از چرخه شما شود.
۷. دورههای اخیراً آغازشده
چرخه طبیعی قاعدگی در خانمها ۲۱ تا ۳۵ روز طول میکشد، اما طول این چرخه میتواند متفاوت باشد. این چرخه بهویژه برای دخترخانمهای جوانی که بهتازگی چرخه قاعدگی آنها شروعشده یا خانمهایی که برای چندین سال پریود نشدهاند و دوباره چرخه آنها شروعشده صدق میکند. دخترخانم جوانی که تنها چند دوره را گذرانده، ممکن است تا شروع الگوی منظم قاعدگی، چند ماه پریود نشود. خانمهایی که به دلیل استفاده از قرصهای پیشگیری از بارداری، درمانهای هورمونی یا بیماری پریود نشدهاند، ممکن است به مدت چند ماه چرخه قاعدگی منظمی نداشته باشند.
۸. پری منوپاز و یائسگی
پری منوپاز یا دوران پیش از یائسگی، دوره گذر از سن باروری به سن ناباروری است که معمولاً ۲ تا ۸ سال قبل از یائسگی اتفاق میافتد. قاعدگیها در این دوره ممکن است کوتاهتر، طولانیتر، بیشتر یا کمتر شوند. یائسگی زمانی رخ میدهد که شما در زندگی خود به نقطهای رسیدهاید که دیگر تخمکگذاری یا قاعدگی نخواهید داشت. میانگین سن یائسگی ۵۱ سال است.
۹. شیردهی
ممکن است هنگام شیردهی اصلاً دورهای نداشته یا دورههای بسیار نادری داشته باشید، به ویژه اگر تمام کالریهای کودک تنها از طریق شیر شما تأمین شود. بسیاری از خانمها معتقدند شیردهی یک روش کنترل تولد است، اما چنین نیست. حتی اگر در دوران شیردهی پریود نشدید، باز هم احتمال بارداری وجود دارد، بنابراین بهتر است برای جلوگیری از بارداری از روش کنترلی دیگری استفاده کنید.
۱۰. بارداری خارج رحمی
اگر فکر میکنید به دلیل داشتن IUD (دستگاهی که درون رحم قرار داده میشود) نمیتوانید باردار شوید، احتمال کمی دارد که دوره ازدسترفته شما نشانه بارداری خارج رحمی باشد. بارداری خارج رحمی گاهی اوقات به دلیل شکل دستگاه اتفاق میافتد. برای اطمینان از بارداری خارج رحمی، پزشک معاینه لگن یا سونوگرافی انجام میدهد.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
از دست دادن یک یا دو دوره از چرخه قاعدگی، حتی زمانی که فکر میکنید دلیلش را میدانید، موضوعی است که باید توسط پزشک موردبررسی قرار گیرد. در صورت مشاهده یکی از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- سردردهای جدید
- تغییرات بینایی
- تهوع یا استفراغ
- تب
- ریزش مو
- ترشحات پستان یا تولید شیر
- رشد بیشازحد مو
نتیجهگیری
علت پریود نشدن میتواند عوامل مختلفی را شامل شود و با وجود اینکه، اکثر این عوامل خطرناک نیستند، اما اگر بیش از یک دوره چرخه قاعدگی از دست رفته داشتید، حتماً به پزشک مراجعه کرده و تحت درمان قرار بگیرید. اینکه چگونه دوره ازدسترفته را درمان میکنید بستگی به علت پریود نشدن شما دارد. درمان میتواند شامل تغییر در سبک زندگی مانند رژیم غذایی یا دوری از استرس، یا جایگزینی هورمونها باشد.
برگرفته از: verywellhealth