بر خلاف تصور عموم، طبق طب سنتی قدیم ایرانی بادمجان از دسته میوهجات و هم خانواده با کدو است. در کنار تمام فواید و مزایای بادمجان و خواص درمانی آن، بادمجان میتواند برای برخی افراد واکنشهای آلرژیک ایجاد کند. اما با دانستن علائم حساسیت به بادمجان و روشهای درمانی آن میتوان به راحتی با آن مقابله کرد.
در این مقاله قصد داریم علائم و روشهای درمان حساسیت به بادمجان در بزرگسالان و کودکان را برای شما مخاطبان عزیز انگیزه بیان کنیم.
علت ایجاد حساسیت به بادمجان در کودکان
یکی از مهمترین دلایل ایجاد حساسیت در کودکان استفاده غذاهای متنوع و مختلف آلرژیزا مثل بادمجان قبل از شش ماهگی و حتی قبل از یک سالگی است. زیرا در این سن هنوز مخاط رودهای کودک کامل نشده است و چندین برابر بدن بزرگسالان نسبت مواد تحریککننده واکنش نشان میدهد.
گاهی مواقع نیز بعضی آلرژیها از دوران جنینی به دلیل حساسیتهای مادر در نوزاد ایجاد میشود. بنابراین خانمهای بارداری که نسبت به برخی مواد خوراکی حساس هستند باید در این دوران از مصرف بیش از حد مواد غذایی حساسیتزا مانند بادمجان، تخم مرغ، گوجه فرنگی و بادام زمینی اجتناب کنند. همچنین وجود استرس و اضطراب در طول بارداری میتواند از دیگر علتهای ایجاد حساسیتهای مختلف در کودکان باشد.
به گفته متخصصان پزشکی در زمینه آلرژیهای مربوط به کودکان، حساسیت غذایی در این رده سنی در ۲۰ سال اخیر به دلیل تنوع غذای صنعتی دو برابر شده است. معمولا آلرژی در کودکان در سه سال ابتدایی زندگیشان اتفاق میافتد و در بیش از ۵۰ درصد آنها این حسایت تا پنج سالگی از بین میرود و گاهی نیز مانند آلرژی به بادمجان ممکن است تا بزرگسالی همراه فرد بماند.
علائم حساسیت به بادمجان در کودکان
علائم ایجاد آلرژی در کودکان بسته به میزان حساسیت کودک متفاوت است. در بعضی آلرژیها واکنشها بسیار سریع و شدید هستند که شایعترین آنها واکنش شدید تنفسی و افت فشار خون است، که در بعضی مواقع با بیهوشی موقتی همراه میباشد. این علائم بسیار خطرناک است و در صورت رخ دادن سریعا باید کودک را به اورژانس رسانده و تحت درمان قرار دهیم.
اما در بیشتر این مواقع، انواع حساسیت پوستی در کودکان مانند اگزما همراه با دل درد، اسهال و تحریک سیستم تنفسی، از علائم آلرژی هستند. در این حالت تا حدودی میتوانید با روشهای درمان اگزما در کودکان (با داروهای شیمیایی و گیاهی موجود) این عارضه را بهبود بخشید.
کهیر مهمترین نشانه حساسیت کودکان به بادمجان
شایعترین حساسیت کودکان به بادمجان به شکل کهیر همراه با ضایعات پوستی اگزمایی، خارش و التهاب شدید است. این نوع حساسیت میتواند علاوه بر بادمجان نسبت به مواد دیگر پروتئینی مانند توت فرنگی، گوجه فرنگی، تخم مرغ، بادام زمینی، ماهی، مواد افزودنی و انواع ادویهها، کیوی، بادام هندی و شکلات نیز ایجاد شود.
راه های درمان حساسیت به بادمجان در کودکان
نکته بسیار مهمی که در درمان آلرژی باید در نظر گرفت این است که تشخیص دهید کودک دچار حساسیت نسبت به یک ماده غذایی شده است. زیرا همیشه حساسیت غذایی بلافاصله بعد از خوردن غذا ایجاد نمیشود و ممکن است چند روز یا مدتی بیشتر بعد از خوردن آن غذای حساسیتزا واکنشها شروع شوند.
اما مهمترین کاری که بعد از تشخیص باید برای درمان حساسیت در این گروه سنی انجام دهید، این است که اجازه ندهید آلرژی در کودکان آزاردهنده شود. در صورت مشاهده هرگونه آلرژی مشکوک غذایی از دادن غذاهای ادویهدار و پروتئینی مانند تخم مرغ به کودک جدا پرهیز کنید حتما به پزشک مراجعه کنید.
همچنین بهترین اقدام کنترلی از نظر متخصصین اطفال برای جلوگیری از این نوع آلرژیها مراقبت بیشتر در دوران بارداری و عدم استفاده از مواد حساسیتزا در این دوران است.
علت ایجاد حساسیت به بادمجان در بزرگسالان
وجود مادهای شیمیایی به نام سالیسیلات که از ترکیبات قرص آسپیرین نیز هست در بادمجان، باعث ایجاد حساسیت میشود. همچنین گیاهانی مثل فلفل، سیب زمینی و گوجه نیز همخانواده بادمجان محسوب میشوند. بنابراین به ویژه افرادی که به قرص آسپیرین و یا سایر هم خانوادههای بادمجان حساسیت دارند باید در مصرف بادمجان احتیاط کنند.
علائم حساسیت به بادمجان در بزرگسالان
علائم حساسیت به بادمجان در بزرگسالان تقریبا شبیه به آلرژیهای غذایی دیگر است که در بین افراد حساس شایع است. مانند کودکان، در بزرگسالان نیز ممکن است این علائم بلافاصله بعد از خوردن بادمجان خود را نشان دهند یا پس از چند روز واکنش ایجاد کنند. مهمترین علائم حساسیت نسبت به این میوه خوشمزه در بزرگسالان شامل موارد زیر است:
- خارش دهان، گلو یا لبها
- کهیر
- تهوع
- اسهال
- سرفه
- ناراحتی معده
- ورم اطرف لبها و دهان
خبر خوب این است که خوشبختانه علائم آلرژی به بادمجان در بزرگسالان خیلی شدید نیست و معمولا بلافاصله پس از خوردن آن، خود را نشان میدهد. البته تنها خطری که در بعضی موارد نادر میتواند بزرگسالان را درگیر خود کند خطر آنافیلاکسی است که بهتر است نسبت به آن آگاهی لازم را داشته باشیم. واکنش آنافیلاکسی یک وضعیت تهدید کننده است که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد.
اما مهمترین علائم واکنش آنافیلاکسی عبارت است از:
- دشواری در تنفس
- تهوع
- شوک
- ورم گلو
- خس خس
- گیجی
- مسمومیت آلکالوئیدی
- نبض پایین
- دشواری در بلع
درمان حساسیت به بادمجان در بزرگسالان
۱. درمان پزشکی
زمانی که برای شما آلرژی با علائم حاد ایجاد میشود، باید حتما به پزشک مراجعه کرده و تحت درمان قرار بگیرید تا عارضههای ایجاد شده وخیمتر نشوند. اولین کاری که پزشک برای شما انجام میدهد تجویز آزمایش خون و تست حساسیت به بادمجان است. پس از تایید وجود آلرژی، اولین اقدام برای از بین رفتن علائم، حذف کامل بادمجان و هم خانوادههای آن از رژیم غذایی است. در کنار آن یکی از توصیههای پزشکی حذف کامل ادویههای آلرژی زا مانند پاپریکا، پودر چیلی، فلفل قرمز و دیگر موارد حساسیت زاست.
معمولا با انجام این موارد و استفاده از داروهای ضد حساسیت تجویز شده توسط پزشک مانند آنتیهیستامینها، حساسیت درمان میشود. اما اگر با این موارد حساسیتها درمان نشد یا علائم شدیدتر شد ممکن است دچار حساسیت آنافیلاکسی شده باشید و باید سریعا به اورژانس مراجعه کنید، زیرا یک حساسیت خطرناک و تهدید کننده است.
۲. درمان خانگی حساسیت به بادمجان
حذف بادمجان از رژیم غذایی
سادهترین روش حل یک مسئله پاک کردن آن است. شما نیز اگر علاقه زیادی به این میوه خوشمزه ندارید میتوانید به راحتی با کنار گذاشتن آن حساسیت خود را از بین ببرید.
مصرف روغن کرچک
استفاده منظم از روغن کرچک میتواند حساسیت شما را درمان کند. برای این کار باید یک لیوان آب را به همراه ۵ الی ۱۰ قطره روغن کرچک میل بفرمایید. در واقع روغن کرچک با ایجاد یک لایه محافظ در دیواره معده از واکنشهای آلرژیک جلوگیری کرده و یا آنها را به کمترین مقدار خود میرساند.
استفاده از مکملهای ویتامین B5 یا مواد غذایی حاوی این ویتامین
به طور طبیعی پانتوتنیک اسید یا همان ویتامین B5 دارای خواص ضد آلرژیک است، که میتوانید با مصرف مکمل آن یا مواد غذایی طبیعی حاوی این ویتامین آلرژیهای خود را درمان کنید. مهمترین مواد غذایی حاوی این ویتامین، پنیر، گوشت گاو، گوساله، مرغ، ماهیهای روغنی مانند غزل آلا، تخم مرغ، آووکادو و قارچ هستند.
مصرف مواد غذایی دارای ویتامین c و ویتامین E
ویتامین c و ویتامین E از مهمترین ویتامینها در بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن محسوب میشوند. به همین دلیل میتوانند به طور کامل حساسیت را از بین ببرند. مهمترین مواد غذایی دارای ویتامین c انواع میوهجات مثل پرتقال و کیوی هستند و مواد غذایی سرشار از ویتامین E شامل روغن زیتون، اسفناج، میگو، مغز تخمه آفتابگردان و کلم بروکلی است.
افزایش اسید معده
برخی از مواد غذایی مانند انواع میوههای زمستانی شامل پرتقال، لیمو و کیوی میزان ترشح اسید معده را افزایش میدهند. افزایش اسید معده باعث میشود بادمجان بهتر هضم شده و حساسیت به آن بسیار کاهش پیدا کند.
مصرف موز پس از خوردن بادمجان
ترکیبات خاصی که در موز وجود دارد، باعث میشود علائم حساسیت مانند خارش و مشکلات گوارشی کاهش پیدا کند. البته موز به طور کامل حساسیت را برطرف نمیکند اما مصرف آن پس از خوردن بادمجان علائم را به حداقل میرساند.
مصرف روغن کتان
ترکیبات ضد حساسیت موجود در روغن تخم کتان این گیاه دارویی را به یک درمان کننده عالی برای حساسیتهای مختلف از جمله حساسیت به بادمجان تبدیل کرده است.
۳. طب سوزنی و درمان حساسیت به بادمجان
درمان آلرژی به روش طب سوزنی باید تحت نظر افراد خبره و آموزش دیده در این زمینه با رعایت کامل مسائل بهداشتی انجام شود. به همین دلیل در صورت انتخاب این روش باید نهایت احتیاط را به خرج دهید.
سخن آخر
از آنجایی که مصرف بادمجان برای بدن بسیار مفید است، در صورت داشتن حساسیت بهتر است، با انجام یکی از روشهای گفته شده، این حساسیت را برطرف کنید و آن را از رژیم غذایی خود حذف نکنید. در همین راستا پیشنهاد میکنیم حتما خواص بادمجان را در مطلب طبع بادمجان مطالعه کنید.