تخت سلیمان یکی از بخش‌های استان آذربایجان غربی است که آثار باستانی ارزشمندی را در قلب خود جای داده است. افسانه‌های متعددی در ارتباط با این مکان وجود دارد؛ برخی می‌گویند که محل زندگی سلیمان نبی بوده و برخی دیگر آن را محل تولد زرتشت می‌دانند.
در حقیقت تخت سلیمان پایگاه دین زرتشت و بزرگ‌ترین مرکز آموزشی، مذهبی، اجتماعی و عبادتگاه ایرانیان باستان بوده و همچنین به‌عنوان پایتخت اشکانی، فره‌اسپه استفاده می‌شد. این مکان تاریخی شاهد دوره‌های مختلفی از تاریخ و تمدن بشری بوده و حدودا بیش از سه هزار سال قدمت دارد.
آیا موجودات فضایی اهرام مصر را ساختند؟
عجایب اهرام مصر تمامی ندارد | اتاق‌هایی سرشار از انرژی امواج الکترومغناطیس در اهرام ثلاثه مصر
این روز بد یمن است، آیا قتل عام ایرانیان باعث نحسی سیزده بدر شده است؟
رمزگشایی از گره زدن سبزه در سیزده بدر؛ از خرافه تا واقعیت
تخت سلیمان کجاست؟
یکی از ابتدایی‌ترین سوالاتی که در ذهن‌تان ممکن است نقش ببندد این است که «تخت سلیمان کجاست؟» مجموعه تاریخی و آثار باستانی کم نظیر تخت سلیمان واقع در جنوب شرق استان آذربایجان غربی، ۴۵ کیلومتری شمال شرق تکاب، روستای نصرت آباد است.
شهرستان تکاب با سه استان زنجان، آذربایجان شرقی و استان کردستان مرز مشترک دارد. تکاب از شمال غرب به شهرستان هشترود، از غرب به شهرستان شاهین‌دژ، از شمال شرق به استان زنجان، از جنوب به شهرستان سقز، از جنوب غرب به شهرستان دیواندره، و از جنوب شرق به شهرستان بیجار می‌رسد.
تاریخچه تخت سلیمان
تخت سلیمان با قدمت تاریخی بیش از ۳ هزار سال، در هر دوره‌ای با نام‌های مختلفی شناخته می‌شد. در حقیقت اینجا شهری باستانی و مقدس برای ایرانیان پیش از اسلام بوده و در دوره‌های مختلف محل زندگی اقوامی از قبیل مادها، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و مغولان بود ولی این منطقه اوج قدرت را در دوره ساسانیان تجربه کرده است
آثار تاریخی موجود در مجموعه تخت سلیمان حاکی از آن است که قدمت این محل به دوره پارینه سنگی، عصر آهن یک، دو و سه می‌رسد و شامل نشانه‌هایی از استقرار مردم در دوره سکاها، ماناها، مادها، هخامنشیان و اشکانیان در تخت سلیمان است. بقایای دهکده‌ای مسکونی در شمال غربی دریاچه، یکی از این موارد است که طبق پژوهش‌ها به دوره هخامنشی مربوط می‌شود. نام دیگر تخت سلیمان، شیز بوده و برخی می‌گویند شیز محل تولد زرتشت است، ولی نظر مورخان در این خصوص ضد و نقیض است.
برخی دیگر بر این باورند که نام تخت سلیمان برگرفته از سلیمان نبی نیست و نام پادشاه یهودی که سلیمان نام داشت را روی آن نهاده‌اند.
برخی از مورخان می‌گویند که ساخت این مجموعه و آتشکده آن به خواست پادشاه ساسانی معروف، بهرام گور صورت گرفته و در طی گذر سال‌ها توسط پادشاهان ساسانی دیگر توسعه یافته است. اما متاسفانه در سال ۶۲۴ میلادی هنگام حمله امپراتوری روم به ایران، پایتخت ساسانی و حکومت ساسانی ویران شد و از آن زمان دیگر رونقی در آن صورت نگرفت.
بعد از اسلام، موبد موبدان این محوطه باستانی با سردار فاتح آذربایجان به توافق رسید که در ازای پرداخت مالیات، آتشکده را ویران نکند و به همین علت آتشکده مهم آذرگشنسب تا ۴۰۰ سال بعد مورد حفاظت قرار گرفت. وقتی ایلخانان مغول بر روی کار آمدند، پادشاهان ایلخانی از این محل برای پایتخت ییلاقی استفاده می‌کردند و آقاخان، در قرن هفتم هجری، ایوان شرقی، سالن شورا، و بنای هشت ضلعی را به مجموعه تخت سلیمان اضافه کرد.
دریاچه تخت سلیمان
دریاچه تخت سلیمان به‌شکل طبیعی در این منطقه ایجاد شده و وجود همین دریاچه موجب رونق و محبوبیت این منطقه در آن دوره شده بود. راز و رمزها و افسانه‌های متعددی در مورد نحوه ایجاد دریاچه و گنج پنهان در اعماق آن وجود دارد که سوالات زیادی را در ذهن گردشگران ایجاد می‌کنند.
این سوالات هنوز هم به‌صورت ابهام در میان مورخان و مردم باقی مانده است چرا که مردم محلی و مورخان باورهای مختلفی در مورد نحوه ایجاد تخت سلیمان و دریاچه آن دارد. اما در حقیقت این دریاچه در ابتدا چشمه کوچکی بوده که در طی سالیان طولانی به‌شکل دریاچه درآمده است. دریاچه طبیعی تخت سلیمان تکاب از چشمه‌ای در عمق ۱۲۰ متری زمین می‌جوشد.
بر طبق افسانه‌ها حضرت سلیمان(ع) پس از کوبیدن عصای خود بر روی زمین در آن منطقه به وجود آمده است. آب این چشمه جوشان که هزاران سال قدمت دارد از چاکراهای اصلی انرژی به سطح زمین می‌آید. گفته می‌شود که تنفس کره زمین از طریق این چاکرا صورت می‌گیرد و بازدید از آن فواید زیادی برای وضعیت جسمی و روحی انسان دارد.
جالب است بدانید که طبق فرضیه گایا، ۱۶ حلقه انرژی در اطراف زمین وجود دارد و محل تقاطع این حلقه‌ها در کل ۵۲ چاکرا یا چرخه را به وجود آورده‌اند که سه راس اصلی آن از قبیل اهرام مصر، کعبه و تخت سلیمان است. این دریاچه بخشی از مجموعه تخت سلیمان است که در تاریخ ۲۹ آذرماه ۱۳۱۶ در فهرست آثار تاریخی ایران به‌ثبت رسید.
دیگران چه می‌خوانند؟در سال ۱۳۸۰ پرونده ثبت جهانی نیز در یونسکو به جریان افتاد و در تیرماه سال ۱۳۸۲ (۲۰۰۳) به عنوان چهارمین اثر تاریخی ارزشمند ایران پس از چغازنبیل، تخت جمشید و میدان نقش جهان به‌ثبت جهانی رسید. بر اساس اعتقادات موبدان زرتشتی دریاچه تخت سلیمان به الهه آب‌ها ناهید یا آناهیتا تعلق دارد و به همین دلیل داخل دریاچه به عنوان نذری طلا و سکه می‌انداختند.
اسرار کوه زندان تخت سلیمان
بر اساس افسانه‌های قدیمی و محلی برخی براین باورند که مجموعه تاریخی تخت سلیمان محل زندگی سلیمان نبی بوده و از زمانی که حضرت سلیمان پای بر زمین این منطقه نهاده، موجب آبادانی و حاصلخیزی آن شده است و به همین دلیل هم است که نام آن را تخت سلیمان گذاشته‌اند.
نام دیگر کوه زندان سلیمان، زندان دیو است که ارتفاع آن حدودا بین ۹۷ متر تا ۱۰۷ متر و قطر دهانه گودال آن نیز به صورت تقریبی به ۶۵ متر می‌رسد و ارتفاع خود گودال به ۸۰ متر می‌رسد. اغلب ما داستان‌های جالب وشگفت‌انگیز درباره حضرت سلیمان و قدرتی که داشته شنیده‌ایم.
داستان زندان سلیمان هم یکی از مواردی است که قدرت ماورایی سلیمان نبی را نشان می‌دهد. گفته می‌شود که حضرت سلیمان در آن دوره زندانی داشته که دیوهای بدجنس را در آن زندانی می‌کرد. زندان سلیمان تکاب یکی از جاذبه‌های مرموز و جالب تخت سلیمان است که گردشگران کنجکاو زیادی را به خود جذب می‌کند.
زندان سلیمان همانند کوهی تو خالی است و حدود ۳ کیلومتر از خود تخت فاصله دارد. کوه زندان سلیمان در ابتدا چشمه بوده و با گذشت سالیان طولانی این چشمه خشکیده و به کوهی توخالی که همانند سیاه چالی ترسناک است تبدیل شده است.
در افسانه‌ها آمده است سلیمان نبی زمانی که یکی از دیوهایش از دستورات ایشان نافرمانی کرده و انگشتر خارق‌العاده‌اش را که با آن بر موجودات جهان حکم‌رانی می‌کرد را می‌دزدد، حضرت برای تنبیه دیو، زندان کوه سلیمان را می‌سازد و دیو را درون آن زندانی می‌کند.
هنوز هم خیلی‌ها بر این باورند که انگشتر حضرت سلیمان را آن دیو درون دریاچه تخت سلیمان انداخته است. جالب است که هنگام بازدید از کوه زندان تخت سلیمان می‌توان گازهایی را مشاهده کرد که از دهانه آن بیرون می‌آیند. برخی می‌گویند که این دودهایی که از دهانه کوه خارج می‌شوند نشان‌دهنده دیو عصبانی زندانی شده درون آن است و مردم محلی می‌گویند که هرکسی داخل این کوه رود توسط دیو کشته می‌شود!
اما جالب است بدانید که کوه زندان سلیمان، کوهی آتشفشانی است و گازهایی که از درون آن خارج می‌شوند گواهی بر این حقیقت است. البته این کوه در گذشته چشمه بوده و شکل امروزی آن حاصل رسوبات آن است که طی سال‌های زیادی به وجود آمده است.