دی سیکلومین (Dicyclomine) یکی از دارو‌های تسکین دهنده درد‌های شکمی و روده‌ای است. این دارو در رده دارو‌های آنتی کولینرژیک قرار می‌گیرد و هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان موجود است. بطور ویژه، شربت دی سیکلومین اثر مستقیم و غیر اختصاصی ضد اسپاسم روی عضلات صاف دارد.
در این مطلب موارد مصرف این شربت، مقدار و نحوه مصرف و همچنین تداخلات دارویی آن آورده شده است.
شربت دی سیکلومین یک ضد اسپاسم برای گوارش
شربت دی سیکلومین یک داروی ضد اسپاسم است که برای تسکین کرامپ (دل پیچه) به خصوص در نوزادان بکار می‌رود. همچنین به کاهش نفخ و درد‌های شکمی ناشی از گرفتگی عضلات روده در سندرم روده‌ی تحریک پذیر و کم کردن درد‌های دوران پریودی در خانم‌ها نیز کمک بسزایی می‌کند.
اشکال دارویی دی سیکلومین
دی سیکلومین به شکل‌های دارویی زیر وجود داشته و بدون نسخه هم به فروش می‌رسد:
- قرص (در واحد‌های ۱۰ میلی‌گرم)
- شربت (هر ۵ میلی‌لیتر دارای ۱۰ میلی‌گرم دی سیکلومین)
- آمپول (هر ۲ میلی‌گرم دارای ۲۰ میلی‌گرم دی سیکلومین)
- الگزیر خوراکی (محلول‌های خوراکی، شیرین و معمولاً هیدروالکلی)
موارد مصرف شربت دی سیکلومین
- تسکین درد‌های شکمی و روده‌ای به خصوص در نوزادان
- کاهش درد دوران قاعدگی در خانم‌ها
- رفع اسپاسم یا گرفتگی عضلاتی معده
- درمان اسهال یا یبوست
- درمان سندرم روده تحریک پذیر
- گاهی برای درمان سرطان روده
مقدار مصرف شربت دی سیکلومین برای هر سن
میزان مصرف هر دارویی توسط پزشک معالج تعیین می‌شود؛ اما اگر بخواهیم به صورت کلی مقدار مصرف را تعیین کنیم، به شرح زیر است:
| رده سنی | مقدار مصرف |
| کودکان زیر ۶ ماه | مصرف این شربت برای این رنج سنی ممنوع است |
| کودکان ۶ ماهه تا ۲ ساله | ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم ۳ تا ۴ بار در روز |
| کودکان از ۲ سال تا ۱۰ | ۱۰ میلی‌گرم ۳ تا ۴ بار در روز |
| نوجوانان بالای ۱۰ سال و بزرگسالان | شربت: ۱۰ تا ۲۰ میلی‌گرم، ۳ الی ۴ بار در روز قرص: ۲۰ میلی‌گرم، هر ۶ ساعت یکبار |
روش مصرف دی سیکلومین
این دارو با غذا تداخلی ندارد، اما بهتر این است که بعد از استفاده از دی سیکلومین، مایعات زیادی مصرف کنید؛ همچنین بهتر است که خوردن این دارو، نیم تا یک ساعت قبل از غذا باشد.
مصرف دی سیکلومین در بارداری
با وجود آزمایشات فراوان، عوارضی ناشی از این دارو روی جنین نشان داده نشده است؛ اما بهرحال مصرف این دارو در این دوران باید زیر نظر پزشک باشد.
مصرف دی سیکلومین در شیردهی
دی سیکلومین ممکن است در شیر مادر ترشح شود. همچنین، این دارو ممکن است تولید شیر را کاهش دهد. بنابراین مادران شیرده باید از مصرف این دارو خودداری کنند.
استفاده از دی سیکلومین برای کودکان
مصرف این دارو در کودکان کوچکتر از ۶ ماه ممنوع است. در کودکان بالای ۶ ماه نیز این دارو بهتر است با احتیاط مصرف شود، زیرا ممکن است بروز حملات تشنجی را افزایش دهد.
موارد منع مصرف شربت دی سیکلومین
اگر هر کدام از بیماری‌های زیر را دارید، حتما باید زیر نظر پزشک از این دارو استفاده کنید:
- پرکاری تیروئید
- بیماری‌های انسدادی مجاری ادراری
- هایپر پلازی خوش خیم
- مشکلات مربوط به پروستات
- نارسایی احتقانی قلب یا کولیت اولسراتیو
- نوروپاتی اعصاب خودکار
- بیماری شریان کرونر قلب
- بیماری کبدی یا کلیوی
- آریتمی قلبی
- بیماری انسدادی دستگاه گوارش
- کولیت اولسراتیو شدید (نوعی بیمار مربوط به روده)
- یاستنی گراویس ( از جمله بیماری‌های خود ایمن)
- انسداد یا فلجی روده
- گلوکوم (نوعی بیماری چشمی)
- آتونی روده یا مگاکولون سمی
- افراد با سابقه حملات تشنج
- در صورت بروز حساسیت مفرط، احتباس ادرار یا علائم شبه کورار
عوارض جانبی شربت دی سیکلومین
هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز شود. اما توجه داشته باشید که اگر عوارض جانبی شدید و مکرر بود، حتما با پزشک تماس گرفته یا به درمانگاه مراجعه کنید.
- سردرد
- بی خوابی و خواب آلودگی
- سرگیجه و ضعف
- عصبانیت
- فراموشی
- اغتشاش شعور یا هیجان (در بیماران سالخورده)
- تپش قلب
- مشکلات پوستی، چون کهیر
- فقدان تعریق
- تاری دید
- گشاد شدن مردمک چشم
- فلج جسم مژگانی
- افزایش فشار داخل چشم
- خشکی دهان
- تهوع و استفراغ
- یبوست
- انسداد فلجی روده
- نفخ شکم
- سوزش سر دل
- احتباس و اشکال در دفع ادرار
- ناتوانی جنسی
دیگران چه می‌خوانند؟
تداخلات داروئی دی سیکلومین
از مصرف این دارو با دارو‌های زیر اجتناب کنید:
- دارو‌های ضد افسردگی سه حلقه‌ای، آنتی هیستامین، ضد جنون و دوپامینرژیک
- دارو‌های مضعف CNS
- آنتی اسید‌ها و آنتی هیستامین
- آمانتادین، دارو‌های ضد پارکینسون، پتیدین، فنوتیازین ها، کینیدین
- کتوکونازول
- دارو‌های ضد کولینرژیک
نحوه نگهداری شربت دی سیکلومین
- دور از نور و در دمای کمتر از ۳۰ درجه سانتیگراد نگهداری گردد.
- این دارو از یخ زدگی محافظت گردد.
- پس از اتمام تاریخ انقضایی که روی برچسب و کارتن نوشته شده است، از این دارو استفاده نکنید.
- داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
توصیه‌های کلی
۱. افراد سالخورده با احتیاط بسیار زیاد باید این دارو را مصرف کنند. دوز مصرفی برای این افراد بسیار کم است.
۲. پس از تزریق آمپول آن، حتما مدتی را دراز بکشید و بلافاصله بلند نشوید.
۳. اگر پس از ۱۰ روز مصرف، علائم بهبودی را مشاهده نکردید، به پزشک معالجتان مراجعه کنید.
۴. در صورت بروز تاری دید یا خواب آلودگی، باید از انجام کار‌های مخاطره آمیز مانند رانندگی خودداری کنید.
۵. دی سیکلومین را نباید هرگز از راه تزریق زیرجلدی مصرف کرد.
۶. برای پیشگیری از برخی عوارض قطع مصرف دارو (استفراغ، سرگیجه، عرق کردن)، بهتر است میزان مصرف دارو را به صورت تدریجی کاهش و سپس قطع کنید.
سخن پایانی
مشکلات گوارشی یکی از شایع‌ترین بیماری‌هاست که در هر سنی ممکن است رخ دهد. شربت دی سیکلومین یکی از دارو‌های برطرف‌کننده این مشکل است که به طور مفصل با آن آشنا شدید. توجه داشته باشید از این دارو هرگز بدون تجویز پزشک به خصوص برای کودکان استفاده نکنید. همچنین فهرست تمامی دارو‌هایی را که در حال استفاده از آن هستید را در اختیار پزشک قرار دهید؛ چراکه ممکن است برخی از داروها میزان اثربخشی دارو‌های دیگر را تحت تاثیر قرار دهند.
شما می‌توانید با سایر داروها، مانند شربت دمیترون کودکان و همچنین شربت نئوتادین (موارد مصرف، عوارض و تداخلات دارویی آن‌ها) نیز، در بخش اطلاعات دارویی انگیزه آشنا شوید.