زردک با نامهای دیگر هویج ایرانی و جزر نامیده میشود. این میوه که نوعی ریشه است، در فصل زمستان برداشت میشود.
خواص زردک باعث شده تا طب سنتی از آن برای کاربردهای متعدد استفاده کند. هر چند بسیاری از ایرانیان با آن آشنایی ندارند، اما نوعی میوه ایرانی است که در سالهای اخیر مصرف کمتری داشته است.
زردک طبع گرمی دارد و برای کسانی که به سردی مبتلا هستند، مناسب است. همچنین این ماده انرژی بخش و مقوی، برای کودکان و افراد ضعیف خوراک مناسبی است. در ادامه به بررسی خواص زردک میپردازیم.
خواص زردک برای سلامتی و زیبایی
۱. بهبود عملکرد کبد
زردک میتواند به بیماری انسداد کبد کمک کند. این ماده خوراکی با بازکردن رگهای مسدود شده کبدی، قادر به درمان مشکلات کبدی است. اگر علائم کبد چرب را در خود مشاهده کردید؛ زردک را حتما در رژیم غذایی خود قرار دهید.
۲. تقویت سیستم گوارش
یکی دیگر از خواص زردک تقویت معده و روده است. به طوری که با کمک به معده میتواند هضم غذا را آسانتر کند. این ماده خوراکی به بهبود زخم معده کمک میکند. همچنین به دلیل ملین بودن، باعث افزایش مخاط روده بزرگ میشود. در نتیجه از مواد طبیعی در درمان خانگی یبوست محسوب میشود. هضم و دفع این ماده خوراکی هم به راحتی انجام میشود.
با مصرف زردک میزان بزاق دهان افزایش مییابد. این موضوع باعث میشود تا مواد معدنی مهم و ویتامین هایی که به هضم غذا کمک میکنند،بیشتر از قبل تولید شوند. یکی دیگر از خواص زردک برای سیستم گوارش، پیشگیری از ابتلا به سرطان روده بزرگ است. زیرا این ماده خوراکی حاوی مقدار زیادی فیتوکمیکال است. فالکارینول یکی از انواع فیتوکمیکال است که به سلامت روده بزرگ کمک میکند.
۳. کمک به رشد کودکان
کودکانی که زردک مصرف میکنند، از ضعف و بی حالی آنها پیشگیری میشود. همچنین احتمال ابتلا به ضعف بینایی در بزرگسالی در آنها کاهش مییابد. این ماده به دلیل داشتن طبع گرم مانع از سرد مزاجی و شب ادراری کودکان میشود.
۴. درمان بیماریهای جنسی
یکی دیگر از خواص زردک درمان بیماریهای جنسی از جمله اختلال نعوظ و ناتوانی جنسی است. این ماده خوراکی باعث افزایش منی در مردان میشود. همچنین به دلیل خاصیت نعوظ آور بودن از ناتوانی جنسی جلوگیری میکند.
۵. پیشگیری و رفع سنگ کلیه
زردک ادرار آور است و در عین حال باعث خروج اسید اوره و سدیم اضافه از بدن میشود. این مواد از طریق کلیه از بدن دفع میشوند. در نتیجه از تشکیل سنگ کلیه پیشگیری میکند. وجود پتاسیم در زردک نیز به این تاثیر کمک بیشتری میکند. اگر به سنگ کلیهای مبتلا باشید که سنگها
در آن کوچک و قابل دفع باشند، با مصرف زردک از بدن دفع میشوند. البته برای دفع سنگ کلیه از خواص پوست هندوانه نیز میتوانید بهره بگیرید.
۶. مفید برای دوره بارداری
گیاه زردک با کاهش قند خون، مانع از ابتلا به دیابت بارداری میشود. همچنین در این دوره خطر افزایش فشار خون وجود دارد. اما با مصرف زردک میتوان فشار خون را کاهش داد.
۷. جوانسازی پوست
یکی دیگر از خواص زردک رفع جوش و آکنه از پوست است. به این دلیل که زردک با خروج مواد زائد و سموم از بدن، باعث پاکسازی کبد میشود.
در نتیجه کمتر به جوش و آکنه مبتلا میشوید. از سوی دیگر در زردک مقداری بتاکاروتن وجود دارد. با مصرف این ماده خوراکی بتاکاورن به ویتامینA تبدیل میشود. این ویتامین باعث بهبود سلامت و زیبایی پوست صورت میگردد.
یکی دیگر از خواص زردک برای پوست، تصفیه خون است. زیرا این ماده خوراکی قادر است نسبت اسیدی و قلیایی بودن بدن را حفظ کند. در نتیجه به تصفیه خون بدن میانجامد. قطعا با پاک شدن خون، پوست زیباتری خواهید داشت.
۸. فشار خون
یکی از دلایلی که باعث ابتلا به فشار خون بالا میشود، مصرف بیش از حد نمک و سدیم بالا در بدن است. وقتی زردک میل میکنید، پتاسیم موجود در این ماده باعث دفع سدیم اضافه از بدن میشود. در نتیجه فشار خون هم درمان میشود.
۹. پیشگیری از پوسیدگی دندان و پوکی استخوان
زردک میتواند به حفظ و جذب بهتر کلسیم در بدن کمک کند. در نتیجه با مصرف آن از پوسیدگی دندان و ابتلا به پوکی استخوان در امان خواهید ماند.
۱۰. التیام زخم و التهاب
از دیگر مزیتهای مصرف زردک التیام زخم و التهاب است. به طوری که میتواند سرعت بهبودی را بیشتر کند. اگر زردک را به صورت رنده شده و خام استعمال کنید، تاثیر آن بر روی زخم و التهاب بیشتر است.
۱۱. کاهش قند خون
کاهش قند خون و درمان دیابت از دیگر خواص زردک است. زیرا در این ماده خوراکی مقدار زیادی کارتنوئید وجود دارد. این ماده باعث ترشح بیشتر انسولین در بدن میشود. در نتیجه مقدار قند خون اضافه بدن از طریق کلیهها دفع میشود.
۱۲. کاهش کلسترول خون
به دلیل وجود مقدار زیادی فیبر در زردک، کلسترول بد (LDL) دفع میشود. در عین حال سطح کلسترول خوب (HDL) افزایش میشود. بنابراین با مصرف زردک، خطر حمله قلبی و انسداد عروق خونی تا حد زیادی کاهش مییابد.
۱۳. مفید برای چشم
زردک با تصفیه خون میتواند باعث سم زدایی بدن شود. همچنین به سلول سازی جدید هم کمک میکند. با این مزیتها زردک میتواند التهاب و عفونتهای احتمالی در چشم را درمان کند. همچنین این ماده خوراکی بینایی را تقویت میکند. به همین دلیل برای سالمندان و کسانی که به ضعف بینایی مبتلا هستند، زردک توصیه میشود.
زردک میتواند پیری سلولهای شبکیه را از بین ببرد. همچنین مصرف زردک میتواند شب کوری را هم درمان کند، زیرا باعث جذب بهتر ویتامین آ در بدن میشود. وجود این ویتامین به سلامت بینایی کمک میکند.
فواید زردک در طب اسلامی
در طب اسلامی سفارش زیادی به مصرف زردک شده است. از قول امام صادق (ع) در کتاب اصول کافی نقل شده که مصرف این ماده خوراکی باعث درمان بواسیر و قولنج میشود. همچنین توان جنسی و نعوظ را افزایش میدهد و کلیهها را گرم میکند.
امام کاظم (ع) در مورد خواص زردک فرموده اند: «زردک گرم است و میتواند سرد مزاجی و خشکی مخاط مقعد را درمان کند. اگر قادر به جویدن آن نیستید، حتما آن را بپزید و بخورید».
نحوه مصرف
یکی از روشهای مصرف زردک، درست کردن مرباست. البته بهتر است مربا را با عسل تهیه کنید. در این صورت اثر آن را بر روی سلامت بدن مشاهده خواهید کرد. مربای زردک با عسل میتواند سوء هاضمه را درمان کند.
روش دیگری که ایرانیان از دیرباز برای پخت زردک داشته اند، حلوا بوده است. ترشی این ماده غذایی نیز به همراه ادویه میتواند ورم طحال را از بین ببرد. شما در ماه میتوانید ۲ تا ۳ بار زردک مصرف کنید.
نکات پایانی
با وجود تمام خواص زردک ممکن است مضراتی را هم به همراه داشته باشد. اگر به سوء هاضمه مبتلا هستید، بهتر است زردک را به صورت پخته مصرف کنید. همچنین مصرف بیش از حد این ماده غذایی ممکن است باعث زردی پوست شود.