بیماری گال چیست؟ + علت، علائم و راه‌های درمان

انگیزه – سلامت – عامل بیماری گال یا جَرَب، هیره خارشی انسانی (سارکوپت اسکیبی یا sarcopt scabie) است؛ یک هیره کوچک و هشت‌پا که به‌منظور تغذیه و زندگی وارد لایه بالایی پوست می‌شود. هیره های مؤنث در آنجا تخم‌گذاری می‌کنند. هنگامی‌ که چنین اتفاقی می‌افتد، پوست اغلب به دلیل خارش، بثورات جوش مانند در یک واکنش آلرژیک به هیره ها، تخم‌گذاری‌ها و ضایعات آن‌ها از بین می‌رود.

گرچه فکر کردن در خصوص گال اصلاً خوشایند نیست، اما خبر خوب این است که این بیماری به‌ راحتی قابل‌ درمان است. درمان گال شامل داروهای موضعی و بسته به‌ شدت آلودگی شامل داروهای خوراکی است. تمامی این داروها تنها با نسخه قابل‌ دسترس هستند، بنابراین برای رفع مشکل مراجعه به متخصص پوست ضروری است. هنگامی‌ که درمان شروع‌شده و هیره ها از بین می‌روند، نشانه‌های خارش باید ظرف چند هفته از بین بروند.

 

شیوع بیماری گال چگونه است و چه کسانی را درگیر می‌کند؟

به گفته سازمان بهداشت جهانی، حدود ۱۳۰ میلیون نفر درگیر بیماری گال هستند. عفونت در تمام نقاط جهان اتفاق می‌افتد، هرچند سازمان بهداشت جهانی می‌گوید بیشترین میزان عفونت‌های ناشی از گال در مناطق گرمسیری و بویژه در مناطق پرجمعیت رخ می‌دهد.

اما بیماری گال صرف‌ نظر از موقعیت جغرافیایی، وضعیت اجتماعی اقتصادی، نژاد، جنسیت یا سن می‌تواند هر فردی را درگیر کند. به گفته آکادمی پوست آمریکا، کودکان، مادران، جوانان فعال جنسی، سالمندانی که در خانه سالمندان زندگی می‌کنند و بیماران بیمارستانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به گال قرار دارند. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی داشته و افرادی که پیوند عضو انجام داده‌اند نیز در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.

شیوع گال بین ساکنین مجتمع‌های عمومی مانند خانه سالمندان و مراکز توان‌بخشی، خوابگاه‌ها و زندان‌ها بیشتر است؛ زیرا در این مراکز تماس بدن افراد به هم نزدیک‌تر است. محیط‌هایی مانند مراکز مراقبت از کودکان و اردوگاه‌ها نیز در معرض خطر شیوع بیماری قرار دارند.

 

نشانه‌ها و علائم بیماری گال

گال موجب خارش شدید می‌شود که این خارش در شب‌ها شدیدتر بوده و مانع خواب شما می‌شود. خارش اولین و رایج‌ترین نشانه عفونت است. گال می‌تواند در هر نقطه از بدن رخ دهد اما هیره ها تمایل به سکونت در مناطق خاصی ازجمله دست‌ها (به‌ویژه در پوست بین انگشتان و اطراف ناخن)، زیر بغل، آرنج، مچ و مناطقی از پوست که با لباس پوشانده می‌شوند مانند کشاله ران، سینه، باسن و شانه دارند. قسمت‌هایی از پوست که با جواهراتی مانند ساعت، دستبند یا حلقه پوشانده می‌شوند نیز اغلب تحت تأثیر گال قرار می‌گیرند.

در کودکان و نوزادان، خارش و بثورات ممکن است سر، صورت، گردن، کف دست و کف پا را تحت تأثیر قرار دهد، اما به‌ طور معمول در کودکان و بزرگ‌سالان رخ می‌دهد. بثورات راش در نوزادان و کودکان قرمزتر بوده یا شامل تاول‌های بزرگ‌تری هستند.

گال چه شکلی است؟

هر فرد مبتلا به گال لزوماً بثورات ندارد اما در بسیاری از افراد دیده می‌شود. بثورات از لکه‌های کوچک و قرمز رنگی تشکیل‌ شده است که ممکن است شبیه به جوش یا نیش حشرات کوچک باشد. بثورات گال ممکن است شبیه به سایر بثورات باشد و تنها پزشک یا متخصص پوست می‌تواند تعیین کند که آیا این بثورات به دلیل بیماری گال است یا خیر. برخی از فرد آلوده به هیره، تکه‌های فلس مانندی دارند که شبیه به اگزما است.

شما همچنین ممکن است خطوط کوچک و مارپیچی شکلی را مشاهده کنید که حدوداً یک سانتی‌متر طول دارند و به دلیل حفره سازی یا لانه‌سازی هیره مؤنث زیرپوست هستند. این حفره‌ها خاکستری_سفید یا رنگ پوست هستند و با اینکه پیدا کردن آن‌ها دشوار است، تمایل دارند بین انگشتان، در قسمت تاشوی مچ دست، زانو یا آرنج و در ناحیه کشاله ران، سینه و شانه ظاهر شوند.

در افرادی که اولین بار است بیماری گال را تجربه می‌کنند، علائم معمولاً سه تا چهار هفته پس از تماس با هیره ایجاد می‌شوند. مهم است بدانید فرد در طول این دوره قادر به انتشار هیره ها خواهد بود، حتی زمانی که آن‌ها علائمی از گال را نشان نمی‌دهند. علائم در افرادی که قبلاً بیماری گال داشته‌اند سه تا چهار روز زودتر ظاهر می‌شوند.

 

گال چگونه گسترش می‌یابد و چگونه می‌توان از آن پیشگیری کرد؟

گال مسری است و معمولاً با داشتن تماس مستقیم و طولانی‌مدت پوست به پوست با فرد آلوده گسترش می‌یابد. دست دادن یا آغوش به‌طورمعمول هیره را گسترش نمی‌دهد، اما دست دادن به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه می‌تواند باعث گسترش گال شود. در بزرگ‌سالان، گال اغلب از طریق تماس جنسی گسترش می‌یابد و به‌راحتی در خانواده پخش می‌شود.

گرچه هیره به مدت یک تا دو ماه در پوست انسان زندگی می‌کند، می‌تواند تا چهار روز در اشیا بی‌جان مانند تخت، لباس‌ها و حوله زنده بماند. گاهی اوقات، گال می‌تواند از طریق تماس با یک مورد آلوده منتقل شود. این نوع عفونت غیرمستقیم اغلب در افرادی که گال نروژی یا کبره‌بسته دارند رخ می‌دهد.

بیماری گال از انسان به حیوان خانگی گسترش نمی‌یابد. حیوانات خانگی می‌توانند از طریق هیره های حیوانی آلوده شوند و این هیره ها می‌توانند به انسان منتقل شوند؛ اما هیره های حیوانی نمی‌توانند در انسان تکثیر یابند و حتی اگر زیرپوست انسان قرار بگیرند، در عرض چند روز می‌میرند.

به گفته مرکز کنترل و پیشگیری بیماری، ابتلا به گال در استخر شنا بسیار بعید است. در اغلب موارد به‌استثنای گال نروژی، فرد مبتلا ۱۰ تا ۱۵ هیره در بدن خود دارد و شانس این‌که هیره در زیر پوست مرطوب ظاهر شود، بسیار کم است. با این‌حال، در موارد نادر، ممکن است با به اشتراک‌گذاری حوله مرطوب با فرد آلوده، گال گسترش یابد.

 

گال نروژی چیست؟

گال نروژی یا گال کبره‌ بسته، نوع شدیدی از آلودگی است که بیشتر در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند دیده می‌شود. این نوع گال نسبت به گال معمولی کمتر دیده می‌شود اما مسری‌تر است. بیشتر افراد مبتلا به بیماری گال، حدود ۱۰ تا ۱۵ هیره در پوست خود دارند. به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، گال کبره‌ بسته شامل شمار زیادی هیره است، گاهی اوقات بیشتر از ۲ میلیون.

گال نروژی افرادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد که بدن آن‌ها نمی‌تواند در برابر هیره مقاومت کند و هیره ها شدیداً افزایش می‌یابند. این مورد شامل افرادی است که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مانند افراد مبتلا به HIV یا لوسمی مزمن و همچنین سالمندان.

افراد مبتلا به گال نروژی، ممکن است علائم گال معمولی مانند بثورات یا خارش را شدیداً نشان ندهند، اما به‌راحتی بیماری را به دیگران منتقل می‌کنند. کبره‌های ضخیم و خاکستری‌ رنگی در پوست آن‌ها ظاهر می‌شود که هنگام لمس می‌ریزند. گال نروژی در زیر بغل، کشاله ران و فضای بین انگشتان شایع‌تر است. هیره‌ها می‌توانند بیش از یک هفته بدن تماس انسانی در داخل کبره‌ها زنده بمانند.

 

روش تشخیص بیماری گال

اگر مشکوک به بیماری گال هستید، باید به‌منظور درمان مناسب و جلوگیری از گسترش بیماری، توسط یک متخصص پوست معاینه شوید. پزشک با استفاده از یک معاینه بصری به دنبال بثورات ناشی از گال در بدن شما خواهد بود. واکنش به داروهای خاص می‌تواند به بثورات ناشی از گال منجر شود. برای اطمینان از بیماری گال، پزشک ممکن است بخواهد حضور هیره یا تخم‌گذاری‌هایش را تائید کند. این کار می‌تواند با قرار دادن تکه‌ای از پوست زیر میکروسکوپ یا با استفاده از سوزن برای استخراج هیره از پناهگاهش انجام شود.

 

گزینه‌های درمانی گال

درمان موفق آمیز گال به معنای ریشه‌کن کردن هیره هاست. این کار با استفاده از دارویی به نام scabicide انجام می‌شود. با وجود اینکه پمادها و کرم‌های بدون نسخه‌ای وجود دارند که می‌توانند به کاهش علائم گال ازجمله خارش کمک کنند، اما هیره‌ها را نمی‌کشند. Scabicide در حال حاضر تنها با نسخه قابل‌دسترسی هستند.

در برخی موارد برای درمان گال‌های بدون کبره ممکن است تنها یک دارو موضعی تجویز شود. معمولاً برای درمان گال کرم پرمترین تجویز می‌شود. بسته به نیازهای بیمار ممکن است لوسیون کروتامیتون، کرم کروتامیتون، پماد گوگرد، یا لوسیون لیندان تجویز شود. از این پمادها و کرم‌ها در تمامی نواحی بدن استفاده می‌شود.

برای درمان گال نروژی از داروهای ضد انگل خوراکی، قرص استرومکتول، همراه با داروهای موضعی استفاده می‌کنند. بسته به‌شدت آلودگی، این قرص در دوزهای سه میلی‌گرم، پنج میلی‌گرم یا هفت میلی‌گرم تجویز می‌شود.

همراه با scabicide، پزشک ممکن است یک آنتی‌هیستامین یا کرم استروئیدی برای کمک به کاهش خارش و التهاب پوست تجویز کند. پس از درمان، حتی اگر همه هیره ها کشته‌شده باشند، ممکن است به مدت چندین هفته پوست خارش داشته باشد. اگر خارش بیشتر از دو یا چهار هفته طول کشید، یا اگر متوجه زخم‌های جدید یا خارش‌های شدیدی شدید، ممکن است به درمان مجدد نیاز داشته باشید.

چند روز بعد از درمان، بزرگ‌سالان معمولان به کار و کودکان به مدرسه برمی‌گردند.

داروهای رایجی که برای بیماری گال تجویز می‌شود عبارت‌اند از:

• آنتی‌هیستامین
• آیورمکتین
• پرمترین
• کروتامیتون
• لوسیون لیندان
• پماد گوگرد

عوارض جانبی گال

هنگامی‌که آلودگی ثانویه ایجاد می‌شود، گال می‌تواند عوارض جانبی به دنبال داشته باشد. خارش بدون توقف می‌تواند منجر به زخم‌های بازی شود که این زخم‌ها توسط باکتری‌هایی مانند استافیلوکوکوس یا استرپتوکوکوس آلوده‌شده و منجر به عفونت پوستی دیگری به نام ایمپتیگو یا زرد زخم می‌شوند.

اگرچه زرد زخم خطرناک نیست ولی اگر با آنتی‌بیوتیک‌ها کنترل نشود، می‌تواند به عوارض جدی منجر شود. اگر باکتری وارد جریان خون شود، می‌تواند منجر به سپسیس شود. زرد زخم همچنین می‌تواند منجر به التهاب کلیه شود.

چگونه می‌توان از گسترش بیماری گال جلوگیری کرد؟

بر اساس گزارشی که در نوامبر ۲۰۱۷ منتشر شد، محققان در حال مطالعه برای ساخت واکسنی هستند که از گال جلوگیری کند، اما به‌ احتمال‌ زیاد این واکسن سال‌ها بعد در دسترس خواهد بود. در حال حاضر هیچ روش مطمئنی برای جلوگیری از بیماری گال وجود ندارد، به‌جز پرهیز از تماس نزدیک با فرد آلوده و استفاده نکردن از لباس، ملافه و حوله‌ی او.

برای اطمینان از درمان موفق و کاهش احتمال ابتلای مجدد، ملافه‌ها، لباس‌ها و حوله‌های فرد مبتلا به گال یا افرادی که در تماس نزدیک با او قرار داشته‌اند، باید در آب گرم شسته شده و در حرارت زیاد خشک شود. همچنین می‌توانید برای کشتن هیره ها، این اقلام را به مدت ۷۲ ساعت در یک کیسه پلاستیکی قرار داده و درب آن را محکم گره بزنید. هنگام شروع درمان، منزل خود را نیز ضدعفونی کنید.

هنگامی‌که فردی مبتلا به گال شد، نه‌ت نها همسرش، بلکه لازم است تمامی اعضای خانواده نیز درمان شوند.

اگر ازنظر جنسی فعال هستید، باید تا پایان درمان از هرگونه رابطه جنسی خودداری کنید. گرچه کاندوم‌ها می‌توانند از انتقال عفونت‌های جنسی جلوگیری کنند، اما در مواجهه یا تماس پوست به پوست که موجب گسترش بیماری گال می‌شود مؤثر نیستند.

آیا تابه‌حال شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان به این بیماری مبتلا شده‌اید؟ شما چگونه این بیماری را مدیریت کرده‌اید؟ نظرات خود را با ما و سایر مخاطبین انگیزه به اشتراک بگذارید.

برگرفته از: everydayhealth