انگیزه – سلامت – پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی مزمن است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که دستگاه ایمنی بدن سیگنال‌های اشتباهی فرستاده و باعث افزایش چرخه رشد سلول‌های پوستی می‌شود. این بیماری واگیردار نیست و درمان قطعی هم ندارد اما داروهای بسیاری وجود دارند که با استفاده از آنها کنترل می‌شود.
تقریبا پنج مدل پسوریازیس وجود دارد که شایعترین آنها پسوریازیس پلاک مانند است که با ناحیه‌‌های قرمز رنگ با پوششی نقرهای و سفید از سلول‌های مرده پوست مشخص می‌شود. این بیماری می‌تواند در هر نقطه‌ای از بدن مانند زانو، آرنج، پوست سر و کف دست و پا ظاهر شود و بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی، دیابت و افسردگی روی آن تاثیر بسزایی دارند.
انواع پسوریازیس
پسوریازیس یک بیماری ژنتیکی است و محرک‌های آن استرس، صدمه به پوست، برخی داروها و عفونت هستند. پسوریازیس اغلب در سنین جوانی شروع می شود، اما در هر سنی امکان به وجود آمدن آن هست. در زنان و مردان به یک نسبت احتمال ابتلا به این بیماری وجود دارد. انواع این بیماری عبارتند از:
۱- پسوریازیس پلاکی
رایجترین شکل این بیماری پسوریازیس پلاکی است که به صورت تکههای برآمده و قرمز که با یک لایه سفید نقرهای از سلول‌های پوست مرده پوشیده شده است، ظاهر می‌شود. اغلب خارشدار و دردناک هستند و ممکن است خونریزی کند.
۲- خالدار
خالدار یا قطره‌ای به صورت ضایعه نقطه مانند کوچک ظاهر می‌شود و علت آن می‌تواند عفونت باشد. پسوریازیس خالدار پس از پلاکی شایعترین نوع آن است.
۳- معکوس
پسوریازیس معکوس یا فلکسورال به صورت ضایعات قرمز در روی بدن مانند پشت زانو، زیر بغل یا در کشاله ران ایجاد می‌شود. ممکن است صاف و براق به نظر برسد.
۴- پوسچولار
پسوریازیس پوسچولار یا چرک دانه که با جوش‌های چرکی سفید احاطه شده توسط پوست قرمز به نظر می‌رسد. چرک متشکل از سلول‌های سفید خون است.
۵- اریترودرمیک
شکل التهابی پسوریازیس است که اغلب بر بیشتر سطح بدن تأثیر می‌گذارد. این بیماری ممکن است که در ارتباط با پسوریازیس پوسچولر رخ دهد.
پسوریازیس پوست سر
حداقل نیمی از تمام افرادی که به پسوریازیس مبتلا هستند آن را بر روی پوست سر خود دارند. پسوریازیس پوست سر می‌تواند از نوع خفیف و ملایم تا بسیار شدید متغیر باشد و اغلب به صورت پلاکی مشاهده می‌شود. این مشکلات ممکن است از رستنگاه مو فراتر روند و تمام پوست سر را فرا بگیرند. علاوه بر این، ممکن است در موی خود و روی شانه‌های خود با پوسته‌های پوست مواجه شوید. درمان پسوریازیس پوست سر بستگی به شدت بیماری، بلندی موها و طرز زندگی بیمار دارد.
علائم پسوریازیس پوست سر
- خشکی پوست سر
- پوسته پوسته شدن سر مانند شوره
- خارش و سوزش پوست سر
- تکههای برجسته قرمز رنگ
- خونریزی یا ریزش موی سر
- تکه های نقره ای رنگ
راه های درمان پسوریازیس پوست سر
این بیماری درمان قطعی ندارد، اما داروهای بسیاری وجود دارند که با استفاده از آنها، بتوان پسوریازیس را کنترل کرد. انواع راه‌های کنترل پسوریازیس پوست سر عبارتند از: داروهای موضعی، نور درمانی، دارو درمانی و درمان خانگی
۱. داروهای موضعی
رایجترین درمان پسوریازیس پوست سر، داروهای موضعی است که با ماساژ آنها روی پوست سر از خارش و تورم آن جلوگیری می‌شود. بهترین داروهای موضعی برای این مشکل عبارتند از:
- ویتامین D
- رتینوئیدها
- شامپوی کول استار
- آنترالین
دیگران چه می‌خوانند؟استفاده از داروهای موضعی به دلیل وجود مو ممکن است دشوار باشد به همین دلیل بجای کرم از لوسیون و داروهای مایع موضعی استفاده می‌شود. در هر مرحله از درمان حتما با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید تاثیر بدی روی شما نداشته باشد. همچنین از شستشوی زیاد موی سر جلوگیری کنید.
۲. نور درمانی
این روش که از قدیمی‌ترین روش‌های درمانی در بیماری‌‌های پوستی است، به صورت تاباندن نور ماوراء بنفش به پوست به صورت منظم و تحت نظارت پزشک انجام می شود. درمان در کلینیک پوست یا در خانه با دستگاه فتوتراپی انجام می‌شود. این روش، روش بسیار مؤثری در درمان پسوریازیس‌‌های وسیع و مقاوم بوده و معمولاً تا ماه‌‌ها تأثیر آن پایدار باقی می‌ماند.
۳. دارو درمانی
پس از استفاده از داروهای موضعی در صورت اثر بخش نبودن به سراغ دارو درمانی می‌رویم. داروها به دو صورت تزریقی و خوراکی وجود دارد که نسبت به داروهای موضعی عوارض بیشتری دارند. داروهای خوراکی مانند:
- متوترکسات (رماترکس، ترکسال)
- سیکلوسپورین (سندیمون)
- آیتورتین (سوریاتان)
- آپرمیلاست (ازتلا)
داروهای تزریق کردنی به پوست عبارتند از:
- اتانرسپت (انبرل)
- آدالیمومب (همیرا)
- آستکینوماب (استلارا)
- سکوکینوماب (کوسنتیکس)
- ایکسکیزوماب (تالتز)
۴. درمان خانگی
درمان خانگی برای کنترل پسوریازیس نیز وجود دارد که نسبت به درمان دارویی عوارض کمتری داشته و در طولانی مدت باعث کاهش التهابات پوستی می‌شود. درمان خانگی به صورت موضعی با ماساژ روی پوست سر و در هفته حداقل دو مرتبه انجام می‌شود. گیاهان و مواد طبیعی که برای درمان پسوریازیس پوست سر مفید هستند، عبارتند از:
- آلوئه ورا و روغن زیتون
- سرکه سیب و مقداری آب
- روغن نارگیل و سیر
- نمک اپسون و شامپو
- گلیسیرین
- زنجبیل
- حنا
- ماست و موز
- عسل و جو
تمامی این مواد دارای آنتی اکسیدان قوی و ضد التهاب هستند که از خشکی پوست جلوگیری کرده و خارش و تورم پوست سر را کاهش می‌دهد.
نکات مهم
- شوره‌های ناشی از پسوریازیس پوست سر با شوره معمولی متفاوت است. التهابات و فلس‌ها به صورت نقرهای رنگ ظاهر می‌شوند. از خاراندن و کندن ضایعات پوستی خودداری کنید.
- شانه کردن موها هنگام داشتن پسوریازیس پوست سر مقداری دشوار است و باید توجه داشته باشید هنگام شانه زدن باعث زخم شدن پوست سرتان نشوید. حتما در این صورت از شانه‌های نرم و تمیز استفاده کنید.
- از شامپوهای مخصوص مانند شامپو کول تار یا حاوی سلنیوم یا اسید سالیسیک برای از بین بردن فلسهای ضخیم روی پوست سر استفاده کنید.
- هنگام شستشوی پوست سر به آرامی شامپو را روی سر خود ماساژ دهید و حواستان باشد ناخنتان به پوستتان برخورد نکند زیرا در این صورت احتمال زخم شدن سر و عفونت آن بسیاز زیاد است.
- هر درمانی را می‌خواهید امتحان کنید حتما با پزشک خود در میان بگذارید. زیرا ممکن است به موادی حساسیت داشته باشید و التهابات پوستی شما بیشتر و درمان طولانی‌تر شود.