انگیزه – سلامت – در خون همه افراد پروتئین وجود دارد. پروتئین اصلی موجود در خون آلبومین نامیده میشود. پروتئینها در بدن وظایفی اساسی بر عهده دارند؛ از جمله کمک به ساخت استخوانها و عضلات، جلوگیری از عفونت و کنترل میزان مایع خون. کلیهها مایع اضافی را از خون شما حذف میکنند، اما به پروتئینها و سایر مواد مغذی مهم اجازه میدهند از طریق خون جریان پیدا کنند. هنگامیکه کلیههای شما آنطور که لازم است خوب کار نمیکنند، اجازه میدهند برخی از پروتئینها (آلبومین)، از فیلترهای آنها عبور کرده و وارد ادرار شوند. وجود مقادیر زیاد پروتئین در ادرار، پروتئینوری (آلبومینوری) نامیده میشود. وجود پروتئین در ادرار میتواند نشانهای از سندروم نفروتیک یا نشانه بیماری کلیه باشد.
علت وجود پروتئین در ادرار چیست؟
علل وجود پروتئین در ادرار متغیر است و طبیعی است که در ادرار هر فردی مقداری پروتئین یافت شود. اگر هر یک از موارد زیر را تجربه کرده باشید، ممکن است میزان این پروتئین در بدن شما بیشتر باشد:
- کمآبی
- ورزشهای سنگین
- استرس
- تب
اگر در معرض خطر ابتلا به بیماری کلیوی هستید، پزشک شما ممکن است برای پروتئینوری، آزمایشهای منظمی را توصیه کند. افرادی که در معرض خطر ابتلا به پروتئینوری قرار دارند، ممکن است یکی از بیماریهای زیر را تجربه کرده باشند:
- دیابت
- فشار خون بالا
- آمیلوئیدوز: نوعی بیماری پوستی که طی آن پروتئین آمیلویید در پوست رسوب میکند.
- اندوکاردیت: در این بیماری عفونت در اندوکارد (سطح داخلی قلب) تکثیر مییابد.
- بیماری قلبی
- نارسایی قلبی
- لوپوس (در بیماری لوپوس، سیستم ایمنی به بافتها و اندامهای بدن فرد حمله میکند.)
- مالاریا
- مولتیپل میلوما (شایعترین سرطان یا تومور استخوان)
- پره اکلامپسی (به معنای فشارخون بالا در دوران بارداری است.)
- بارداری
- آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی
- سارکوئیدوز: نوعی بیماری چند سیستمی که اعضای مختلف بدن بخصوص ریهها را درگیر میکند.
علائم وجود پروتئین در ادرار کداماند؟
هنگامیکه شخصی به مشکلات کلیوی مبتلا میشود، ممکن است متوجه هیچ علائمی نشود. به همین دلیل است که آزمایش ادرار برای تشخیص پروتئین در ادرار ضروری است و علائم اولیه بیماری کلیوی را نشان میدهد. علاوه بر پروتئینوری، علائم بیماری کلیه میتواند شامل موارد زیر باشد:
- ادرار حبابدار
- تنگی نفس
- تکرر ادرار
- خستگی
- تورم دست، پا یا صورت
- خشکی پوست
- مشکلات خواب
- سکسکه
- حالت تهوع
- استفراغ
اگر باردار هستید، پروتئین ادرار میتواند نشانهای از پره اکلامپسی باشد، وضعیت بسیار خطرناکی که میتواند منجر به فشارخون بالا و بستری شدن در بیمارستان شود. نشانههای دیگر پره اکلامپسی میتواند شامل سردرد، تغییر در بینایی، دردهای شکم، حالت تهوع و تنگی نفس باشد.
چگونه از وجود پروتئین در ادرار آگاه شویم؟
هنگامیکه کلیههای شما با مشکل مواجه میشوند و شما پروتئین زیادی در ادرار خود ندارید، متوجه هیچ علائمی نخواهید شد. تنها روش برای آگاه شدن از وجود پروتئین در ادرار، آزمایش ادرار است. پس از جمعآوری نمونه ادرار، آن را با استفاده از یک چوب ژرفاسنج آزمایش میکنند. هنگامیکه ادرار شما پروتئین زیادی داشته باشد، نوار کاغذی تغییر رنگ میدهد. تکنسینها ممکن است نمونه را از طریق میکروسکوپ نیز بررسی کنند.
اگر تکنسینها وجود پروتئین در ادرار را تشخیص دهند، دکتر بهاحتمالزیاد یک آزمایش دیگر، برای تعیین وجود یا عدم وجود بیماری کلیه انجام میدهد. پزشک ممکن است برای اندازهگیری میزان فیلتراسیون گلومرولی (GFR)، برای تشخیص اینکه چگونه کلیههای شما ضایعات را فیلتر میکنند، از شما آزمایش خون بگیرد. آزمایشهای دیگر ممکن است شامل سونوگرافی، سیتیاسکن یا بیوپسی کلیه باشد.
آزمایش وجود یا عدم وجود پروتئین در ادرار، مقادیر آلبومین و کراتینین را در ادرار شما مقایسه میکند که نسبت آلبومین به کراتینین ادرار (UACR) نامیده میشود. UACR بیش از ۳۰ میلیگرم بر گرم میتواند نشانهای از بیماری کلیوی باشد.
هنگامیکه آسیب به کلیههای شما بیشتر میشود و حجم بیشتری از پروتئین از طریق ادرار خارج میشود، ممکن است متوجه علائم زیر شوید:
۱. هنگامیکه از توالت استفاده میکنید، ادرار شما کفآلود و حبابدار به نظر میرسد.
۲. تورم در دست، پا، شکم یا صورت
اگر این علائم را دارید، آسیب واردشده به کلیه شما ممکن است شدید باشد. بلافاصله با دکتر خود در مورد آنچه باعث بروز این علائم شده و روشهای درمان صحبت کنید.
پروتئین در ادرار چگونه درمان میشود؟
دیابت و فشارخون بالا از شایعترین علل بیماری کلیه هستند، بنابراین لازم است این بیماریها را تحت کنترل بگیرید.
اگر دچار دیابت هستید، کنترل کردن آن به معنای چک کردن میزان قند خون شماست، داروهایی را که پزشک تجویز کرده مصرف کنید و به دنبال رژیم غذایی سالم و ورزش باشید. اگر دچار فشارخون بالا هستید، پزشک شما ممکن است جهت پایین آوردن فشارخون و محافظت از کلیههایتان در برابر آسیبهای بیشتر، از شما بخواهد دارودرمانی کنید. انواع داروهایی که میتوانند به درمان فشارخون و پروتئینوری کمک کنند مهارکننده آنزیم تبدیلکننده آنژیوتانسین (ACE inhibitors) و مسدودکنندههای گیرنده آنژیوتانسین (ARB) نامیده میشوند.
اگر در ادرارتان پروتئین دارید، اما به دیابت یا فشارخون بالا مبتلا نیستید، ACE یا ARB ممکن است از کلیههای شما در برابر آسیبهای بیشتر محافظت کنند.
آیا سابقه وجود پروتئین در ادرار را داشتهاید؟ چگونه از وجود آن مطلع شدهاید؟ چگونه آن را درمان کردهاید؟ تجربیات خود را از بخش نظرات با ما و سایر مخاطبین انگیزه به اشتراک بگذارید.
برگرفته از: everydayhealth