توقعات بی جا مشکلی است که تقریباً همه ما را آزار میدهد. گاهی دیگران از ما توقعات بی جایی دارند و گاهی هم ما توقعاتی از سایرین داریم که کاملاً بی جا و غیرمنطقی هستند. چگونه میتوان از این منجلاب رهایی یافت؟ در ابتدا باید انتظارات خود را به وضوح مشخص کنیم. سپس از میان آنها انتظارات بی جای خود را شناسایی کرده و رهایشان کنیم. در نهایت تمام تمرکز خود را بر مدیریت صحیح انتظارات واقعی معطوف کنیم. باید به یاد داشته باشیم که ما خود به تنهایی مسئول زندگی خودمان هستیم و انتظار داشتن از دیگران تنها موجب آزار دادن خودمان است. حتی گاهی اوقات انتظارات بی جا، میتواند موجب آزردن دیگران نیز بشود. با رهایی از بند انتظارات بی جا از دیگران احساس آرامش و آزادی خواهیم کرد. بنابراین باید سعی کنیم تا حد ممکن توقعات خود را از دیگران کم کنیم. در زیر روشهای مؤثری به همین منظور وجود دارد.
روشهای رهایی از توقعات بی جا
۱. از توقعات بی جای خود شروع کنید
قبل از این که از دیگران انتظار داشته باشید توقعات غیرمنطقی از شما نداشته باشند، باید بتوانید این ویژگی را در خود ایجاد کنید. در این صورت این جسارت و قدرت را خواهید داشت تا از دیگران بخواهید آنها هم با شما چنین رفتار داشته باشند. در حقیقت زمانی میتوانید راه درست را نشان دهید که خودتان مسیر را پیموده باشید. به این ترتیب با شروع از خود، میتوانید از برخی انتظارات بی جا رهایی یابید.
۲. فردی که انتظارات غیرواقعی از او دارید را در نظر بگیرید
کسی که توقعات غیرمنطقی از او دارید، به احتمال زیاد از نزدیکترین بستگانتان است. مثلاً مادر، پدر، خواهر، برادر، همسر، فرزند و… . در این مطلب ما همسر را برای ادامه توضیحات خود برمیگزینیم؛ چرا که معمولاً در روابط عاشقانه افراد توقعات بی جای بسیاری به همراه دارد.
۳. تمام انتظارات بی جای خود را از این فرد شناسایی کنید
تمام انتظاراتی که از این شخص دارید در برگهای یادداشت کنید. جملات را با عبارت «من انتظار دارم که او….» شروع کنید. البته نیازی نیست هیچ کدام از آنها را توجیه کنید. اجازه دهید همانقدر شیرین و پرتوقع باقی بمانند! از این که لیست طویل شود نترسید، بگذارید تا هر جایی که دلش خواست رشد کند و طولانیتر شود. زیرا مهم است که بدانید چه انتظارات زیاد و بی جایی از او دارید. در زیر مثالی از چنین لیستی را آوردهایم.
- انتظار دارم همیشه بهموقع و آنتایم باشد.
- انتظار دارم اگر دیر کرد، به من تلفن کرده و اطلاع دهد.
- انتظار دارم هر زمانی که با او حرف میزنم به من توجه کند.
- انتظار دارم هر وقت دلم خواست بتوانم با او حرف بزنم و او هم به حرفهایم با علاقه گوش کند.
- انتظار دارم همیشه به قولهایش عمل کند.
- انتظار دارم همیشه طرف من را بگیرد.
- انتظار دارم همیشه اول او عذرخواهی کند.
- انتظار دارم بعد از عذرخواهی من را ببخشد.
- انتظار دارم همیشه و در هر جایی در را برایم باز کند.
- انتظار دارم وقتی دیر میکنم با صبوری منتظرم بماند.
- انتظار دارم روز تولدم را همواره به یاد داشته باشد.
- انتظار دارم همیشه به من وفادار بماند.
وقتی انتظاری از دیگران نداشته باشید، میتوانید آنها را همانطور که هستند دوست داشته باشید.
دونالد میلر (نویسنده، کارآفرین و سخنران آمریکایی)
۴. برای هر کدام از انتظارات خود، قانون طلایی را اعمال کنید
زمانی که احساس کردید لیستتان کمی غیرمنطقی به نظر میرسد، آن را از اول بخوانید و روی مواردی که خودتان نمیتوانید آنها را رعایت کنید، خط بکشید. مطمعناً درست نیست از کسی انتظاری داشته باشیم که خود نیز نمیتوانیم به آن پایبند باشیم. مثلاً اگر نمیتوانید به موقع در جایی حاضر باشید، نباید از کسی هم چنین انتظاری داشته باشید یا اگر گاهاً در مکالمهای به طرف مقابل بیتوجهی کردهاید، کاملاً بیجاست که از او انتظار توجه دائم داشته باشید. پس از حذف چنین مواردی لیست توقعات بی جا احتمالاً کوتاهتر خواهد شد.
۵. کفشهای دیگران را هم بپوشید
چون شما میتوانید برخی از انتظارات را برآورده کنید، دلیل بر این نیست که دیگران هم بتوانند. به طور مثال اگر او درآمد کمتری نسبت به شما دارد، بسیار بیجاست که انتظار داشته باشید در صورت ترک شغلتان از شما حمایت کند. یا اگر شغل او به گونهای است که به حضور در اتاق عمل، سفرهای مداوم، جلسات فشرده و… نیاز دارد، نباید انتظار داشته باشید که زودبهزود با شما زنگ بزند و یا در هنگام دیر کردن با شما تماس گرفته و اطلاع دهد.
۶. انتظارات غیرمنطقی خود را از یاد نبرید
در این مرحله لیست شما فقط باید چند مورد محدود داشته باشد. میتوانید دور باقی ماندهها را خط بکشید و آنها را از سایر انتظارات، متمایز کنید. با آنها در مراحل بعد کار داریم! اما کاری که در این مرحله باید انجام دهید این است که نگذارید توقعات بی جایتان فراموش شوند. میتوانید لیست خود را دائم در مقابل چشمانتان قرار دهید. مثلاً اگر از دیر کردن همسر برای شام عصبی میشوید، لیست را جایی نزدیک به میز شام قرار دهید تا هرازگاهی آن را ببینید. یا اگر از او ناراحت هستید و منتظر عذرخواهی، لیست خود را در اتاق و روی میزتان قرار دهید. به این صورت پس از مدتی به آرامش درونی خواهید رسید و دیگر چنین مواردی نمیتواند به راحتی آزارتان دهد.
۷. در رابطه با انتظارات خود صحبت کنید
این مرحله اختیاری است، اما میتواند تأثیر بسیار زیادی در داشتن رابطهای امن و دور از استرس داشته باشد. مثلاً اگر همسر خود را به علت دیر کردن ناراحت کردهاید، در فرصتی مناسب از او عذرخواهی کرده و بگویید میدانید کارتان اشتباه بود. برای همسر خود توضیح دهید در رابطه با توقعات بی جا آگاه هستید و میدانید انتظار دائماً به موقع رسیدن، اشتباه است. در این صورت او احساس آرامش بیشتری خواهد داشت و سنگینی بار انتظارات غیرواقعی شما کمی کمتر خواهد شد.
حتی ممکن این عذرخواهی باعث شود که همسرتان کمی بیشتر دقت کرده و سعی کند خوشقولتر باشد. اما باید مراقب باشید که انتظار تلافی از جانب او موجب به وجود آمدن انتظارات بی جای دیگر نشود!
۸. در مورد انتظارات منطقی خود صحبت کنید
انتظارتی که در لیست دور آنها خط کشیدهاید را بخوانید. به خوبی در مورد آنها فکر کرده و میزان منطقی یا غیرمنطقی بودن آنها را بسنجید. اگر به این نتیجه رسیدید که این انتظارات واقعاً به جا و قابل اجرا هستند و البته خودتان هم به آنها پایبند هستید، با همسر خود در رابطه با آنها صحبت کنید. از او بخواهید سعی کند انتظارات شما را برآورده کند.
سخن پایانی
داشتن برخی توقعات از دیگران، چیزی جز ناامیدی و ناراحتی برای ما ندارد. بنابراین نباید انتظار کامل بودن یا مورد قبول خودمان بودن را از کسی داشته باشیم. شاید کامل بودن از دیدگاه ما، برایشان نه تنها آزاردهنده است، بلکه آنها را از خود واقعیشان دور کند. باید سعی کنیم دیگران را همانطور که هستند دوست داشته باشیم. گاهی اوقات زیاده روی در چنین توقعاتی میتواند روابط ما با اطرافیان را دچار آسیب جدی کند. به علاوه مشاهده برآورده نشدن انتظاراتمان، میتواند علائمی از افسردگیهای خفیف را هم ایجاد کند. اگر نتوانستید مشکل خود را با استفاده از روشهای مذکور رفع کنید، حتماً به مشاور مراجعه کرده و علائم افسردگی را جدی بگیرید.
نظر شما چیست؟ آیا شما هم توقعاتی غیرمنطقی از اطرافیان خود داشتهاید؟ اگر چنین است، چگونه توانستهاید با آنها مقابله کنید؟ چگونه انتظارات خود را از دیگران کاهش دادهاید؟ آیا روشهای دیگری غیر از روشهای بالا میشناسید؟ نظرات و پیشنهادات خود را در پایین همین صفحه برای ما و سایر همراهان انگیزه ارسال کنید.