هوش کلامی یا هوش زبانی توانایی درک زبان و استفاده مؤثر از آن است. هوش کلامی یکی از ۹ هوشی است که هوارد گاردنر در کتابش به آن اشاره کرده است. گاردنر احساس کرد روش‌هایی که برای اندازه‌گیری میزان هوش در نظر گرفته شده‌اند، بسیار محدود است. استدلال این روانشناس این بود که افراد تنها دارای توانایی‌های فکری نیستند، بلکه آنها دارای استعدادهای دیگر نیز هستند. “هوش کلامی – زبانی” که گاردنر به آن اشاره می‌کند، استفاده موثر از زبان گفتاری و نوشتاری است. نویسندگان، شاعران، حقوقدانان، سیاستمداران و سخنرانان از جمله کسانی هستند که گاردنر برای آنها هوش زبانی بالایی را در نظر می‌گیرد. با انگیزه همراه باشید و ابتدا درباره انواع هوش از نظر گاردنر و سپس روش‌های توسعه هوش کلامی بیشتر بدانید.
۸ هوش شناسایی شده توسط گاردنر
۱. هوش بصری – مکانی
با کمک هوش تصویری توانایی تجسم چیزهای مختلف به همراه نمودارها، نقشه‌ها و… را خواهید داشت.
۲. هوش کلامی – زبانی
توانایی استفاده مؤثر از کلمات هم در نوشتن و هم در گفتار است. با کمک این هوش توانایی درک نوشته‌های مختلف را به راحتی دارا خواهید بود.
۳. هوش منطقی – ریاضی
با کمک این هوش توانایی خوب استدلال کردن، شناخت الگوها و تحلیل منطقی مشکلات را دارید.
۴. هوش بدنی – حرکتی
دارندگان این هوش در انجام حرکات بدنی منظم مانند رقص و ورزش خوب هستند. با وجود دارا بودن هوش بدنی، هماهنگی دست و چشم به خوبی برقرار می‌شود.
۵. هوش موسیقی
افرادی که دارای هوش موسیقی هستند می‌توانند موسیقی‌های مختلف را به خوبی درک کنند. این افراد درباره ریتم موسیقی و صداها خوب فکر می‌کنند. دارندگان هوش موسیقی می‌توانند آهنگ‌ها را با استانداردهای بالا تنظیم و اجرا کنند.
۶. هوش ارتباطی
افرادی که دارای هوش ارتباطی هستند، توانایی برقراری ارتباط مؤثر و درک و تعامل با سایرین را دارند.
۷. هوش درون فردی
افرادی که دارای هوش درون فردی هستند تمایل به خودآگاهی دارند. این افراد از خوداندیشی و کنکاش درباره خودشان لذت می‌برند.
۸. هوش طبیعت گرایانه
به گفته گاردنر افرادی که از هوش طبیعت گرایانه بالایی برخوردارند، بیشتر با طبیعت هماهنگ می‌شوند و علاقه دارند که در دل طبیعت رشد کنند و به کاوش بپردازند.
ممکن است با هوش خاصی متولد شویم، اما همیشه توانایی‌های ما به حد اعلا نمی‌رسد. شخصی که هوش موسیقی دارد هم مانند سایرین باید موسیقی را یاد بگیرد و نواختن یک ساز را تمرین کند. اگر در زمینه یک هوش خاص خوب نباشیم، با تکرار و تمرین از طریق روش‌های خاص می‌توانیم به مهارت لازم در آن زمینه دست پیدا کنیم. در ادامه ۹ روش برای تقویت «هوش کلامی» را ارائه کرده‌ایم.
روش‌های تقویت هوش کلامی
۱. داشتن یک ژورنال روزانه
برای تقویت مهارت نوشتاری خودتان باید به طور منظم بنویسید. اگر هر روز در مجله اینترنتی یا دفترچه یادداشتتان بنویسید، به زودی شاهد بهبود فن بیان خود خواهید بود. شما می‌توانید این نوشته‌ها را به صورت خصوصی داشته باشید و الزامی نیست که دیگری آنچه نوشته‌اید را بخواند. نوشتن در یک ژورنال می‌تواند سایر هوش‌ها مخصوصاً هوش درون فردی را نیز بهبود دهد؛ زیرا نوشتن توانایی خودآگاهی و درون بینی شما را افزایش می‌دهد.
۲. خواندن انواع کتاب، مجله و مقاله
دومین روش موثر برای تقویت هوش کلامی خواندن مقاله‌ها، کتاب‌ها و… به صورت گسترده است. در حالت ایده آل برای خواندن باید مواردی را انتخاب کنید که برایتان چالش برانگیز باشد. سعی کنید برای خواندن طیف وسیعی از موضوعات و نوشته‌ها با سبک‌ها و دسته بندی‌های مختلف را انتخاب کنید. پس از اتمام هر مطالعه می‌توانید خلاصه‌ای از آنچه آموخته‌اید را بنویسید. این نوشتن به شما کمک می‌کند که آنچه یاد گرفتید را تمرین کنید.
۳. مکالمه هنگام صرف غذا
یکی از بهترین روش‌ها برای تقویت هوش کلامی، گفتگو با دیگران است. از هر فرصتی برای گفتگو با اطرافیانتان استفاده کنید و از ایده‌ها، تجربیات و نظراتی که دارند مطلع شوید. این یعنی هنگام صرف شام تلویزیون را خاموش کنید، تلفن همراه را کنار بگذارید و با هم صحبت کنید.
۴. حل کردن جدول و معما
حل کردن معما و جدول کلمات متقاطع هوش زبانی را افزایش می‌دهد. زمانی که برای یک قرار ملاقات منتظر هستید یا فرزندتان را برای بازی به پارک برده‌اید، می‌توانید جدول یا معما حل کنید. به جای این که زمانتان را در شبکه‌های اجتماعی هدر دهید به تقویت هوش زبانی خودتان بپردازید. برای این که بتوانید با علاقه این کار را انجام دهید، به شما پیشنهاد می‌کنیم یک کتاب که حاوی جدول‌های متنوع و معماهای گوناگون مورد علاقه‌تان است را تهیه نمایید.
۵. نوشتن نامه
دیگران چه می‌خوانند؟نامه نوشتن این روزها یک موضوع نادر است. با این وجود نامه نوشتن یک روش عالی برای بهبود مهارت‌های مختلف شماست. بسیاری از نویسندگان مشهور در گذشته به عنوان نویسندگان پرکار شناخته می‌شده‌اند. نامه‌ای برای بستگان یا دوستانی که آنها را مدت طولانی است ملاقات نکرده‌اید بنویسید. افراد مسن و سالخورده از این که نامه‌ای برای آنها نوشته‌اید از شما قدردانی خواهند کرد.
۶. یاد گرفتن کلمات جدید
یادگیری کلمات جدید در طول روز یک روش عالی برای بهبود دایره واژگان شماست. یادگیری یک کلمه در هر روز شما را به یک سخنران و نویسنده مؤثر و توانا تبدیل خواهد کرد. برای افزایش دایره لغاتی که دارید می‌توانید از وب‌سایت‌های مختلفی که برای آموزش واژگان راه اندازی شده‌اند استفاده کنید.
۷. بازی‌های کلمه‌ای
یکی دیگر از روش‌های مناسب برای تقویت هوش زبانی- کلامی، بازی با کلمات است. برای این کار می‌توانید بازی‌هایی مانند اسم و فامیل را با دوستان خودتان انجام دهید. بازی‌هایی که در آنها هر کلمه با حرف آخر کلمه قبلی گفته می‌شود و بازی‌های مشابه در تقویت هوش کلامی تأثیر قابل توجهی دارند.
۸. سخن گفتن در جمع‌های دوستانه یا خانوادگی
باید درباره موضوعات مختلف سخن بگویید و با سایر افراد وارد مذاکره شوید. برای این کار می‌توانید در جمع‌های خانوادگی یا دوستانه با سایر افراد تبادل نظر کرده و درباره موضوعات مختلف حرف بزنید. اگر نتوانستید درباره یک موضوع چیزی بگویید، مغز به طور ناخودآگاه شما را به فکر وادار می‌کند و به مطالعه موضوع مورد بحث خواهید پرداخت.
۹. قرار گرفتن در جای دیگران
در این روش باید بتوانید خودتان را جای دوستان یا اطرافیانتان بگذارید و به جای آنها به سؤالاتی که می‌شود پاسخ دهید. فکر کردن برای پیدا کردن پاسخ مناسب شما را وادار می‌کند به دنبال کلمات و جملات مناسب بگردید. با این روش می‌توانید جملاتی جذاب را برای سخنرانی‌ها یا نوشته‌هایتان پیدا کنید.
سخن آخر
افرادی که هوش کلامی بالایی دارند نسبت به سایرین در بسیاری موارد قدرتمندترند. این افراد به خوبی می‌توانند از کلمات مختلف برای متقاعد سازی اطرافیانشان استفاده کنند. سخنرانانی که بی‌وقفه پای حرف‌هایشان می‌نشینید یا نویسندگان توانا از این هوش، بهره بالایی برده‌اند. برای تقویت هوش زبانی یا کلامی راه‌های مختلفی وجود دارد در این مقاله برخی از این روش‌ها را بیان کرده‌ایم. با انجام کارهای انجام شده می‌توانید مهارت گفتاری و نوشتاری خود را تقویت کنید.
به شما پیشنهاد می‌کنیم درباره هوش مالی و هوش معنوی نیز مطالعه کنید و جنبه‌های دیگری از استعدادهای خود را بسنجید.