زبان بدن چیست؟ +‌ معرفی ۲۷ ترفند و تکنیک مختلف برای خواندن زبان بدن

آیا تاکنون هنگام صحبت با اطرافیان خود به حرکات دست‌ها یا بدن آن‌ها توجه کرده‌اید؟ به طور کلی، زبان بدن افراد گویای احساسات و تفکرات ذهنیشان است. در این مقاله، تعریف کاملی از زبان بدن ارائه داده و چند تکنیک و ترفند ساده به منظور خواندن زبان بدن طرف مقابل را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

 

زبان بدن چیست؟

به طور کلی، زبان بدن به مجموعه‌ای از رفتارهای غیرکلامی اشاره دارد که به صورت فیزیکی انجام می‌شوند. در واقع، زبان بدن ابزاری برای برقراری ارتباط و انتقال پیام به سایرین بدون صحبت کردن و ردوبدل کردن کلامی است. در همین راستا، یادگیری تکنیک‌های زبان بدن به منظور آگاهی از روش‌های برقراری ارتباط غیرکلامی با سایرین حائز اهمیت به نظر می‌رسد. همچنین تسلط بر تکنیک‌های مختلف زبان بدن به افراد کمک می‌کند تا از احساسات و تفکرات ذهنی طرف مقابل خود به خوبی آگاه شوند. بنابراین با دقت در حرکات مربوط به زبان بدن هر یک از افراد می‌توان به احساسات واقعی آن‌ها پی برد. در ادامه ۲۷ تکنیک کاربردی برای خواندن زبان بدن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

 

تکنیک‌های کاربردی برای خواندن زبان بدن

۱. بالا انداختن شانه‌ها

به طور کلی، بالا انداختن شانه‌ها به این معنی است که طرف مقابل اطلاعی از اتفاقات یا موضوع جاری ندارد. همچنین چنین حرکتی می‌تواند به این مورد اشاره کند که طرف مقابل متوجه منظور شما نشده است. به علاوه، این حرکت از سه بخش اصلی تشکیل می‌شود که در آن طرف مقابل دست‌های خود را کاملاً باز کرده، شانه‌ها را به سمت بالا کشیده و ابروهای خود را بالا نگه می‌دارد.

۲. باز کردن دست‌ها

به طور کلی، باز کردن دست‌ها در هنگام گفتگو با افراد و بالا نگاه داشتن کف دست به سمت طرف مقابل نشانگر صداقت آن‌ها در بیان جملات است. برای مثال، در دادگاه نیز افراد به هنگام یاد کردن قسم برای بیان حقیقت از چنین شیوه‌ای استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر، یک دست خود را روی کتاب مقدس قرار داده، دست دیگر را بلند کرده و کف دست خود را به سمت طرف مقابل نگه می‌دارند. در واقع، نگه داشتن کف دست به صورت باز همواره به معنی حقیقت، صداقت، وفاداری و تسلیم است.

۳. چین‌وچروک اطراف چشم در هنگام خندیدن

جمع شدن بیش‌ازحد اطراف چشم در هنگام خندیدن بدین معنی است که فرد مقابل لبخندی واقعی و از ته دل بر لب دارد! همچنین برعکس این موضوع نیز صادق است به طوری که برای تشخیص لبخندهای مصنوعی می‌توانید به میزان جمع شدن اطراف چشم فرد دقت کنید، چرا که افراد در هنگام بروز احساساتی مصنوعی نمی‌توانند عضلات صورت خود را منقبض کنند.

۴. نگه داشتن دست‌ها روی پهلو

این حالت به منزله آمادگی فرد برای شنیدن سخنان شما و همچنین بیانگر تحت کنترل بودن اوضاع از جانب ایشان است. به علاوه نگاه داشتن دست‌ها روی پهلو در برخی موارد می‌تواند نشان‌دهنده عصبانیت فرد و سیگنالی به منظور آمادگی وی برای پرخاشگری باشد.

۵. ابروهای بالا رفته

به طور معمول، بالا رفتن ابروهای فرد اغلب به معنی ناراحتی او هستند. در واقع، همان‌طور که لبخندهای واقعی موجب ایجاد چین‌وچروک در اطراف چشم‌ها می‌شوند، احساساتی همچون نگرانی، تعجب یا ترس نیز موجب می‌شوند تا افراد ابروهای خود را به سمت بالا بکشند.

۶. قطع کردن تماس چشمی، چرخاندن سر و لبخندهای عصبی

مجموعه حرکات مذکور از زبان بدن نشانگر خجالت افراد هستند. به عبارت دیگر، حالت‌هایی مانند چرخاندن سر، لبخندهای کنترل‌شده و عدم برقراری تماس چشمی همگی نشان‌دهنده خجالت کشیدن فرد است. به علاوه، در چنین شرایطی افراد معمولاً به زمین نگاه کرده و از نگاه کردن مستقیم در چشمان طرف مقابل خودداری می‌کنند.

البته توجه داشته باشید که برخی افراد در هنگام ناراحتی یا تلاش برای مخفی کردن چیزی نیز به پایین نگاه می‌کنند. به طور کلی، عدم تمایل برای برقراری تماس چشمی و خیره شدن به زمین نشانگر وجود احساسات ناخوشایند در افراد است.

۷. استفاده از انگشت اشاره با دستان بسته

اشاره به مکان یا فردی با دستان بسته به معنای تسلط طرف مقابل بر آن‌هاست. بنابراین اگر فردی دست خود را بسته و با انگشت اشاره‌ی خود به جایی یا افرادی اشاره کند، نشان‌دهنده این موضوع است که سعی دارد تا بر آن‌ها تسلط پیدا کند. به عبارت دیگر، افراد معمولاً سعی می‌کنند تا با انگشت اشاره خود دیگران را به تسلیم و پذیرش سخنان خود وادار کنند.

۸. دست دادن

به طور کلی، نحوه دست دادن افراد به عنوان بخشی مهم از زبان بدن تفاسیر مختلفی داشته و نشانگر دیدگاه و احساسات آن‌هاست. برای مثال، چنانچه فردی ضمن حفظ آرامش از موضعی بالا با طرف مقابل خود دست می‌دهد، نشان‌دهنده تسلط او بر سایرین است. همچنین می‌توان گفت که افراد مسلط معمولاً به صورت محکم و قاطع دست می‌دهند به طوری که دست آن‌ها بالاتر بوده و کف دست به سمت پایین و روبروی دست طرف مقابل قرار گیرد. در واقع، این امر نشان‌دهنده تلاش فرد برای کنترل اوضاع و به دست گرفتن قدرت است.

۹. تکرار کردن حرکات بدن طرف مقابل

به طور معمول، تکرار عینی حرکات بدن طرف مقابل نشان‌دهنده این موضوع است که به احتمال زیاد مکالمه و ارتباط مابین دو نفر به خوبی پیش می‌رود. به عبارت دیگر، هنگامی که دو نفر ارتباط خوبی با یکدیگر برقرار می‌کنند، معمولاً حرکات بدنی خود مانند حرکت پاها، دست‌ها و … را مشابه یکدیگر انجام می‌دهند. از همین روی می‌توان گفت که تکرار عینی حرکات بدنی طرف مقابل به معنای ایجاد حسی مثبت و ارتباطی مؤثر مابین دو طرف است.

۱۰. زُل زدن در چشمان طرف مقابل

یکی دیگر از حرکات مرتبط با زبان بدن، زُل زدن در چشمان طرف مقابل به مدت طولانی است. به طور کلی، چنین حرکتی بیانگر این موضوع است که احتمالاً طرف مقابل قصد دروغ گفتن به شما را دارد! معمولاً افراد از برقراری ارتباط چشمی به مدت طولانی اجتناب می‌کنند. با این حال افراد دروغ‌گو در چشم‌های طرف مقابل زل می‌زنند تا بتوانند تأثیر حرف‌های غیرحقیقی خود را در چشم‌های او ببینند!

۱۱. ارتباط چشمی

به طور کلی، ارتباط چشمی می‌تواند نشانگر شدت علاقه یا تنفر افراد از یکدیگر باشد! به عبارت بهتر، برقراری ارتباط چشمی با سایرین موجب برانگیختن احساسات مثبت یا منفی در افراد خواهد شد. به علاوه، همان‌طور که اشاره شد، تفسیر احساسات بین دو طرف نیز به نوع ارتباطات و شرایطی که افراد درگیر آن هستند، بستگی دارد.

برای مثال، خیره شدن در چشم‌های یک فرد غریبه به منزله تهدیدی برای او بوده و احساس ترس را در او بر می‌انگیزد. همچنین برقراری ارتباط چشمی با دوستان نزدیک منجر به ایجاد حس مثبت در طرف مقابل شده و او را به لبخندی دعوت می‌کند.

۱۲. پلک زدن

به طور معمول، پلک زدن امری طبیعی به شمار می‌رود. با این حال، پلک زدن به میزان بیشتر یا کمتر از حد معمول نشان‌دهنده حالات درونی افراد است. برای مثال، پلک زدن بیش‌ازحد بیانگر اضطراب، استرس و تنش درونی فرد خواهد بود. همچنین پلک زدن به میزانی کمتر از حد معمول نیز نشانگر تلاش فرد برای تمرکز روی موضوعی خاص است.

۱۳. فریاد زدن به همراه نشان دادن احساس هیجان

این حرکت از مجموعه حرکات مرتبط با زبان بدن نشانگر قدرت و حس پیروزی ناشی از دست‌یابی به هدف است. در حقیقت، حرکات بدن و نشان دادن احساس هیجان بیانگر احساسات درونی و خوشحالی فرد خواهد بود. همچنین تکیه دادن به پشت و حفظ آرامش، احساس قدرت و کنترل بیشتر بر اوضاع را نشان می‌‌دهد. به علاوه، تحقیقات بیانگر آن است که که افراد نابینا نیز در هنگام پیروزی در مسابقات یا دست‌یابی به اهداف مد نظر دستان خود را به حالت V بالا نگه داشته و خوشحالی می‌کنند.

۱۴. مجموعه حرکات بدنی مرتبط با برقراری ارتباطات مثبت

مجموعه‌ای از چند حرکت بدنی در ترکیب با یکدیگر نشان‌دهنده ایجاد حس مثبت در طرف مقابل هستند. در واقع، با تفسیر این مجموعه حرکات مرتبط با زبان بدن می‌توان گفت که طرفین جذب یکدیگر شده و حسی مثبت به هم دارند. در واقع، استفاده از چنین حرکاتی موجب می‌شود تا فردی جذاب به نظر برسید. به طور معمول، در چنین شرایطی فرد پس از برقراری تماس چشمی، کمی به پایین نگاه می‌کند. سپس موهای خود را پشت گوش داده و یا آن‌ها را مرتب می‌کند. در ادامه، می‌توان دید که او چانه خود را با انگشتانش لمس کرده و به طرف مقابل نگاه می‌کند.

۱۵. کج کردن سر، لبخندی کوتاه و قرار دادن دست روی پهلو

به طور معمول، افراد با کج کردن سر، لبخندی کوتاه و قرار دادن دست روی پهلوی خود غرور و برتری‌شان را نشان می‌دهند. به عبارت دیگر، چنانچه مجموعه حالات مذکور از زبان بدن را در فردی مشاهده کردید، می‌توان گفت که طرف مقابل نسبت به جایگاه، دانش، مهارت یا مواردی از این دست احساس غرور دارد. همچنین او سعی دارد تا به این روش برتری خود را به شما نشان دهد.

۱۶. جمع کردن پاها در حالت نشسته

به طور کلی، انداختن پاها روی هم در حالتی نشسته بیانگر مخالفت و مقاومت طرف مقابل در رابطه با موضوع مطرح‌شده است. همچنین می‌توان این حرکت از مجموعه حرکات زبان بدن را به عنوان سیگنالی به منزله منفی بودن نتیجه بحث یا مذاکره دانست. در واقع، قرار گرفتن پاها روی هم بدین معنی است که فرد از نظر روحی، عاطفی و جسمی تمایلی به پذیرش سخنان سایرین نداشته و به نوعی مذاکره را منتفی می‌داند.

۱۷. فَک بسته، گردنی سفت و ابروهای گره خورده

به طور کلی، تمامی این حرکات مربوط به بخش عاطفی مغز بوده و نشانگر استرس و اضطراب فرد هستند. همچنین تمام احساسات، واکنش‌ها در برابر تهدیدهای احتمالی و تلاش انسان برای بقا به این بخش از مغز انسان مرتبط اند.

برای مثال، هنگامی که به اتوبوس مورد نظر خود نمی‌رسیم، دچار استرس شده، فَکمان منقبض شده و گردن خود را لمس می‌کنیم. در واقع، با این حرکات می‌توان احساس ناراحتی و نارضایتی از شرایط پیش آمده را در افراد تشخیص داد.

۱۸. قرار دادن دست‌ها در پشت

به طور کلی، قرار دادن دست‌ها در پشت و قفل کردن آن‌ها به یکدیگر نشانگر بی‌حوصلگی، اضطراب و حتی عصبانیت فرد است. بنابراین اگر در هنگام صحبت با فردی احساس کردید که او دست‌هایش را به پشت برده و در هم قفل می‌کند، می‌توان گفت که طرف مقابل از بحث پیش آمده رضایت چندانی نداشته و تمایل دارد تا هر چه زودتر بحث را خاتمه دهد.

۱۹. لمس مکرر دست‌ها و صورت

چنانچه فردی را می‌بینید که به صورت مداوم دست‌ها یا صورت خود را لمس می‌کند، می‌توان گفت که او دچار نگرانی، استرس و اضطرابی شدید بوده و به دنبال این است که خودش را با این حرکت آرام کند.

۲۰. خندیدن به همراه طرف مقابل

خندیدن به همراه طرف مقابل یک حرکت از زبان بدن بوده که نشانگر علاقه افراد به یکدیگر است؛ بنابراین اگر فردی به مطالب طنزتان پاسخی مثبت داده و به آن‌ها می‌خندد، به احتمال زیاد به شما علاقه‌مند است. همچنین به گفته روانشناسان، طنز و استقبال مثبت از آن نقش اساسی در رشد روابط بین انسان‌ها دارد. به عبارت دیگر، استفاده از مطالب طنز به عنوان روشی برای نشان دادن میل افراد برای برقراری روابط مختلف از جمله روابط عاشقانه یا دوستانه بین یکدیگر است.

۲۱. حالت بدنی کاریزماتیک با دستان گشوده

این حالت از مجموعه حرکات مرتبط با زبان بدن نشان‌دهنده توانایی رهبری فرد است. به طور کلی، افرادی که دانش تخصصی رهبری داشته یا افرادی که به صورت بومی رهبری گروهی را بر عهده دارند، از مجموعه‌ای یکسان از حرکات بدنی استفاده می‌کنند.

در واقع، این حرکات بدنی به منظور نمایش رهبری افراد برای سایرین است. همچنین برخی افراد می‌توانند با انجام این حرکات بدنی دیگران را متقاعد به پیروی از خود کنند. مجموعه حرکات بدن در حالت رهبری دیگران شامل ایستادن به حالتی محکم، قدم زدن به صورت هدفمند، حرکت دادن کف دست‌ها در بالای سر، باز کردن دست‌ها و آغوش خود به سمت مردم خواهد بود.

۲۲. پوشاندن دهان با دست‌ها

این حالت از مجموعه حرکات مرتبط با زبان بدن به منظور تلاش افراد برای کنترل واکنش‌های احساسی به کار گرفته می‌شود. در واقع، هنگامی که فردی دهان خود را با دستانش می‌پوشاند می‌توان گفت که او قصد دارد تا لبخند یا خنده خود را کنترل کرده و تسلط بیشتری بر روی احساساتش داشته باشد.

۲۳. تکان دادن پاها

همان‌طور که می‌دانید، پاهای هر انسانی بخشی مهم از بدن او به شمار می‌روند. بنابراین لرزش پاها سیگنالی قوی از استرس و ناآرامی درونی اوست. به عبارت دیگر، می‌توان گفت که تکان دادن پاها به صورت مداوم نشان‌دهنده اضطراب فرد است. به علاوه، لرزش پاها می‌توانند نشانگر عصبانیت و خشم طرف مقابل نیز باشد.

۲۴. گریه کردن

به طور کلی، گریه کردن در اکثر فرهنگ‌ها نشانگر شدت احساسات خواه مثبت و خواه منفی است. به عبارت دیگر، برخی مواقع افراد در اثر فشار و شدت احساسات منفی گریه می‌کنند. همچنین در برخی موارد شدت احساسات مثبت آن‌ها به قدری است که منجر به گریه افراد شده و اشک شوقشان را نشان می‌دهند. البته توجه داشته باشید که برخی افراد از این حرکات زبان بدن به منظور فریب دادن دیگران استفاده می‌کنند که در اصطلاح عامیانه نیز چنین حرکتی تحت عنوان «اشک تمساح» شناخته می‌شود.

۲۵. لبخند ملایم و برقراری ارتباط چشمی

این حرکات به معنی تلاش و تمایل فرد برای برانگیختن احساسات طرف مقابل و همچنین جلب نظر اوست. به علاوه، تحقیقات حاکی از آن است که لبخند آرام به همراه تلاش برای حفظ تماس چشمی در هنگامی به کار گرفته می‌شوند که افراد، تمایلی برای برقراری ارتباط با فرد مورد نظر دارند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه نیاز است تا نسبت به تکنیک زبان بدن زنان عاشق آگاهی داشته باشید.

۲۶. جمع کردن گوشه‌های ابتدایی ابروها به سمت داخل یا بیرون

در این مورد از مجموعه حرکات زبان بدن، افراد سعی می‌کنند تا خود را بیشتر از میزان واقعی ناراحت یا متأثر نشان دهند. به عبارت دیگر، مشاهده نکردن چنین حالتی در چهره افراد بیانگر این موضوع است که طرف مقابل کمتر از چیزی که نشان می‌دهد، ناراحت است!

بنابراین اگر در اطرافیان خود فردی را مشاهده کنید که به صورت کلامی میزان غم و اندوه خود را بسیار ابراز می‌کند، در حالیکه حالت چهره او مطابق الگوی فوق‌الذکر بوده و گوشه‌های داخلی ابروهایش به سمت بالا یا پایین حرکت نمی‌کنند، می‌توان گفت که او در میزان احساسات خود مبالغه می‌کند!

۲۷. متقارن بودن حالات چهره

به طور معمول در بسیاری از موارد، نمود احساسات بر چهره افراد به صورت دوطرفه است. به عبارت بهتر، احساسات افراد در دو طرف چهره آن‌ها به صورت متقارن دیده می‌شود. برای مثال، اگر فردی لبخندی واقعی بر لب داشته باشد، می‌توان این لبخند را به صورت کاملاً متقارن در چهره او مشاهده کرد، اما در غیر این صورت می‌توان به راحتی احساسات ساختگی و مصنوعی بودن آن‌ها را در چهره افراد تشخیص داد.

جمع‌بندی

در این مقاله ابتدا تعریفی از زبان بدن ارائه دادیم و کاربرد آن به منظور تشخیص احساسات و تفکرات واقعی افراد را تجزیه و تحلیل کردیم. در ادامه چند تکنیک و ترفند کاربردی برای خواندن زبان بدن افراد ارائه کرده و هر یک را در قالب تصاویر کاربردی توضیح دادیم. با استفاده از هر یک از تکنیک‌های مطرح‌شده در این مقاله می‌توانید بدون صحبت کردن با طرف مقابل، ارتباطی با او برقرار کرده و همچنین نسبت به احساسات واقعی وی آگاه شوید. گاهی اشتباه در اجرای زبان بدن می‌تواند برداشت‌های ناصحیحی را از شما به همراه داشته باشد. به منظور جلوگیری از چنین پیشامدی، پیشنهاد می‌کنیم با مطلب ۲۰ مورد از رایج‌ترین اشتباهات زبان بدن آشنا شوید. حال اگر تجربه‌ای مشابه داشته‌اید یا توانسته‌اید تا از روی زبان بدن به احساسات واقعی اطرافیان خود پی ببرید، نظرات و تجربیات خود را با ما و سایر کاربران در میان بگذارید.