شاید به تازگی با بیماری پسوریازیس ناخن آشنا شده اید. اما این بیماری چیست و به چه علت فردی دچار آن میشود؟ آیا راه درمان دارد؟ در این مقاله میخواهیم شما را با بیماری پسوریازیس ناخن که از شایعترین بیماریهای پوستی است آشنا کنیم و نشانهها و راههای درمانش را به شما آموزش دهیم.
بیماری پسوریازیس ناخن چیست؟
پسوریازیس نوعی اختلال در سیستم ایمنی بدن و مرتبط با پوست است. در این بیماری، سطح پوست شروع به ایجاد سلولهای پوستی به مقدار زیاد میکند. بیماری پسوریازیس در اکثر قسمتهای بدن از جمله در ناخنها رخ میدهد. پسوریازیس پوست سر نیز از شایعترین موارد این اختلال در سیستم ایمنی است. بیماری پسوریازیس ناخن سبب ایجاد تغییراتی در ناخن شخص مبتلا میگردد که در قسمت نشانههای پسوریازیس ناخن به آن میپردازیم.
آمار ابتلا به این بیماری
آمار حاکی از این است که ۹۵٪ افراد مبتلا به بیماری پسوریازیس ناخن، به پسوریازیس پوست نیز مبتلا هستند. همچنین ۱۰ تا ۵۵ درصد افراد مبتلا به پسوریازیس، به پسوریازیس ناخن نیز دچار خواهند شد.
از طرفی دیگر چنین به نظر میآید که ۸۰ درصد افراد مبتلا به بیماری پسوریازیس در بعضی از دورههای زندگی خود با پسوریازیس ناخن مواجه خواهند شد. باید به این نکته اشاره داشت که این بیماری و انواع آن نظیر پسوریازیس پوست سر و پسوریازیس تناسلی مسری نیست و نباید از این موضوع احساس نگرانی داشت.
علائم پسوریازیس ناخن
نشانههای بیماری پسوریازیس ناخن هم در دست و هم پای شخص بیمار ممکن است بروز پیدا کند و سبب تغییراتی در ناخن انگشتان او شود.
۱. تغییر در سطح ناخن
از جمله علائم این بیماری تغییر در سطح ناخن است، بدین صورت که بر روی سطح ناخنها شکاف، برآمدگی و یا فرو رفتگیهایی پدیدار میشود.
۲. جدا شدن ناخنها
از دیگر علائم این اختلال جدا شدن ناخنها است که در برخی موارد ناخن شخص آرام آرام از محل خود جدا میشود.
۳. جمع شدن مواد سفید رنگ زائد در زیر ناخن
از دیگر نشانهها میتوان به جمع شدن مواد زائد در زیر ناخن اشاره کرد . در این حالت مادهای زائد و سفید رنگ در زیر سطح ناخن جمع شده و از سطح پوست به آرامی جدا میشود و در مواردی منجر به درد در ناحیه زیر ناخن میشود.
۴. ضخیم شدن ناخن یا نازک شدن آن
این بیماری ممکن است خود را به شکل ضخیم شدن ناخن بروز دهد. در برخی موارد نیز ممکن است ناخنهای شخص بسیار نازک و شکننده شوند.
۵. عفونتهای قارچی
تقریباً یکسوم اشخاصی که مبتلا به بیماری پسوریازیس ناخن هستند به عفونتهای قارچی نیز دچار میشوند؛ که از نشانههای این بیماری میتوان ضخیم شدن ناخن دست یا پاها را نام برد.
برخی از علائم ممکن است سبب شوند که شخص مبتلا در به حرکت در آرودن دست و پای خود به مشکل بربخورند و در انجام کارهای روزمره خود دچار آزار اذیت شوند. گاهی نیز ممکن است در برخی موارد در ناخنها احساس درد کنند.
۶. تغییر رنگ ناخن
از دیگر علائم این اختلال ایجاد تغییر رنگ در ناخنها است که معمولاً این تغییر رنگ به رنگهای زرد، سبز و قهوهای است و یا ذرههایی به رنگ قرمز یا سفید در زیر ناخنها مشاهده میشود.
علت ابتلا به پسوریازیس ناخن
تا به امروز علت بیماری پسوریازیس ناخن به صورت کامل شناخته نشده است؛ ولی چنین به نظر می رسد که ترکیب تعدادی از عوامل ژنتیکی، سیستم ایمنی و محیطی در ابتلا به این بیماری بسیار موثر هستند.
بیماری پسوریازیس غالباً افراد یک خانواده را مبتلا میکند به صورتی که در ۴۰ درصد موارد، بیماری در اقوام درجه اول فرد مبتلا نیز مشاهده میشود. در صورتی که هر دوی پدر و مادر به این بیماری مبتلا باشند خطر ابتلای فرزند تا ۷۵ درصد افزایش پیدا میکند.
نوع جنسیت فرد در ابتلا به بیماری پسوریازیس تأثیر چندانی ندارد. جالب است بدانید که افراد مسن بیشتر از دیگر افراد به پسوریازیس مبتلا میشوند.
تشخیص پسوریازیس ناخن
- در صورت مشاهده تغییر رنگ در ناخن از جمله ظاهر شدن نقاط سفید یا زرد رنگ، فرورفتگی یا عفونت و درد ناخن میبایست فورا به پزشک متخصص مراجعه شود.
- در صورتی که این تغییرات در ناخنهای فرد مبتلا به بیماری پسوریازیس پوستی ایجاد شده باشد، ابتلا به پسوریازیس ناخن به صورت کامل آشکار است. در موارد دیگر پزشک متخصص احتمالا با بیوپسی، مقداری از پوست زیر ناخن را نمونه برداری میکند.
- به تازگی روش نوینی برای تعیین میزان آسیب ناخنها توسط بیماری پسوریازیس شناخته شده است که در آن با استفاده از شاخص شدت پسوریازیس ناخن (NAPSI)، مقدار آسیب ناخنها به منظور تعیین اثربخشی درمان ها سنجیده میشود.
- برای تشخیص سریعتر و دقیق تر بیماری پسوریازیس ناخن، در صورتی که یکی از اعضای خانواده فرد به این بیماری مبتلا است، لازم است که پزشک معالج را از این مسئله آگاه کنید
راه های درمان
۱) پرتو درمانی
این راهکار در بیشتر اوقات برای درمان پسوریازیس پوست کارایی دارد، اما در برخی موارد این احتمال وجود دارد که برای درمان پسوریازیس ناخن نیزاین روش مورد استفاده قرار بگیرد. در روش پرتو درمانی از اشعه فرابنفش استفاده میشود و به طور معمول در مطب و توسط پزشک متخصص در این زمینه انجام میشود.
۲) دارو درمانی
در برخی موارد درمان این بیماری از طریق داروهای سیستماتیک که شامل سیترتین، سیکلوسپورون متوترکسات و داروهای بیولوژیک است صورت میگیرد. این داروها قسمتهایی از سیستم ایمنی بدن را مورد هدف قرار می دهند. از جمله داروهای بیولوژیک میتوان موارد نامبرده در پایین را عنوان کرد.
- اوستکی نوماب
- گولیموماب
- اینفلیکسی ماب
- آپرمیالست
- اتانرسپت
- آدالیموماب
۳) استفاده از داروهای موضعی
برای استفاده از داروهای موضعی بایستی آنها را بر روی ناخن خود بمالید. شخص مبتلا برای درمان اختلال پسوریازیس ناخن میتواند از داروهای موضعی نامبرده در زیر استفاده کند:
- داروهای کورتیکواستروئیدی
- کرمهای رتینوئیدی
- کرمهای گیاهی چون رپلر و سوریا
- ویتامین دی
بایستی بیمار برای تکمیل طول مدت درمان خود این داروها را بطور منظم روزانه مصرف کند و بر ناخنهایش بمالد. ولی باید در نظر داشت که طی درمان با استفاده از کرم های موضعی مالشی به این دلیل که ناخنها غالبا ضخیم شده و داروهایی که به صورت موضعی بکار گرفته میشوند به سختی میتوانند به غشای ناخن نفوذ کنند. به همین خاطر و به سبب کاهش ضخامت ناخن بایستی برای دستیابی به نتایج موثرتر از کرمهایی که حاوی اوره هستند استفاده کنید.
۴) لاک تقویت کننده ناخن
معمولا برای تقویت و هیدراته کردن ناخنها میتوان لاکهای تقویت کننده ناخن را مورد استفاده قرار داد. این لاکها ساختاری تقویتی داشته و برعکس لاکهای تزئینی موجود در بازارهستند که سبب افزایش اختلال پسوریازیس میشوند. بایستی این لاک های تقویت کننده به طور روزانه و منظم بر روی ناخنها استفاده شوند.
۵) تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی در زیر ناخن
برای درمان این بیماری درطی مدت ۲ الی ۹ ماه یکبار داروهای کورتیکواستروئیدی در زیر سطح ناخن تزریق میشود. پزشک متخصص برای عمل تزریق نخست ناحیه موردنظر را بیحس میکند و یا به منظور کم کردن درد در شخص بیمار از مسدودکنندههای اعصاب استفاده میکند.
۶) عمل جراحی و برداشتن ناخن
چنانچه روشهای درمانی نامبرده نتیجه موثری در پی نداشت، باید به وسیله عمل جراحی یا توسط مواد شیمیایی، ناخن را جدا کرد. عمل جراحی احتیاج به بیحسی موضعی دارد. در روش برداشتن ناخن توسط مواد شیمیایی پزشک متخصص از پمادی ویژه برای این کار استفاده میکند و این کار سبب شل شدن و در نهایت افتادن ناخن در مدت هفت روز، بدون خونریزی میشود.
درمان های خانگی
۱. مراقبت از ناخنها
موثرترین و مفیدترین راه پیشگیری از پیشرفت بیماری پسوریازیس ناخن مراقبت از ناخنها است. برای این منظور می بایست همواره ناخنها را کوتاه نگه دارید و لبه های آن را صاف کنید. هنگام تماس با مواد شیمیایی، شستشو و آشپزی دستکش به دست داشته باشید. پیش از پوشیدن دستکش یا جوراب لای انگشتها را خشک کنید.
۲. روغن نارگیل
افراد مبتلا به بیماری پسوریازیس ناخن می بایست همواره خصوصا پس از تماس دست با آب، ناخنها را مرطوب کنند. روغن نارگیل یکی از بهترین مرطوب کننده های طبیعی است که می توانید برای مرطوب کردن ناخنها به خوبی از آن بهره ببرید.
چندین مرتبه در روز میزانی از روغن نارگیل را بر روی ناخن، کوتیکول و پوست ناخن خود مالش دهید یا ۳ یا ۴ قطره روغن پونه کوهی و ۱ قاشق غذاخوری روغن نارگیل ذوب شده را با یکدیگر ترکیب کنید و بر روی ناخن ماساژ دهید. پس از ۱۰ دقیقه با آب ولرم بشویید و سپس آن را دستمالی تمیز خشک کنید.
۳. گلیسیرین
گلیسیرین علاوه بر مرطوب کردن پوست، رطوبت را برای ساعت ها در پوست شما نگه خواهد داشت. مقدار یکسان گلیسیرین و آب را با یکدیگر ترکیب کنید و بر روی ناخن و پوست پیرامون آن مالش دهید. تا زمانی که ممکن است منتظر بمانید و سپس آن را با آب بشویید. این کار را دو تا سه مرتبه در روز تکرار کنید.
۴. آلوئه ورا
گیاه آلوئه ورا جهت از بین بردن و رفع خشکی و شکنندگی ناخنها بسیار موثر است. این گیاه رطوبت پوست را حفظ میکند، التهاب را از بین میبرد و از ترک خوردن و قرمزی ناخن پیشگیری میکند. برای این منظور مقداری ژله آلوئه ورا را به بستر ناخن و اطراف آن بمالید و اجازه دهید به صورت کامل جذب پوست شود. سه یا چهار مرتبه در روز از این روش استفاده کنید.
۵. روغن درخت چای
برای کاهش خطر ابتلا به عفونت های قارچی که از عوارض رایج در بیماری پسوریازیس ناخن است، مادهای بهتر از روغن درخت چای را نمی توان یافت. دو مرتبه در روز ۵ یا ۶ قطره روغن درخت چای را درون وان حمام یا کاسه پر از آب بریزید و به مدت ۱۵ دقیقه ناخنها را درون آن قرار دهید. در پایان ناخنها را به صورت کامل خشک کنید.
در روش دیگری میتوان حدود یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل و پنج قطره روغن درخت چای را با یکدیگر ترکیب کنید و با توپ پنبه روی ناخن خود مالش دهید. پس از ۱۰ دقیقه با آب ولرم بشویید. سپس ناخن را خشک کرده از لوسیون مرطوب کننده استفاده کنید. دو یا سه مرتبه در روز از این روش استفاده کنید تا از خواص این معجون باخبر شوید.
۶. سرکه سیب
سرکه سیب از گسترش یافتن عفونت ها جلوگیری میکند و به کاهش یافتن علائم ناشی از این بیماری کمک میکند. حدود یک قاشق چایخوری سرکه سیب را با یک لیوان آب ترکیب کرده و دو بار در روز بنوشید.
در روش دیگر می توانید سرکه سیب و آب را به نسبت ۱ به ۳ با هم ترکیب کنید و ناخنها را برای مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه داخل آن قرار دهید. سپس ناخن را به صورت کامل خشک کنید. برای اثر بخشی بهتر، لازم است یک مرتبه در روز و برای چند هفته از این روش استفاده کنید.
۷. کره شیا
کره شیا دارای ویتامین A و E و اسیدهای چرب ضروری و مفید برای بدن است که به حفظ رطوبت ناخن و سلامت آن کمک شایانی میکند و برای ناخنهای خشک و شکننده بسیار موثر است. برای این منظور مقدار کمی از کره شیا را به ناخنها بمالید و صبح روز بعد بشویید. هر روز از این روش استفاده کنید.
۸. استفاده از نور خورشید
قرار گرفتن در برابر نور خورشید برای درمان بیماری پسوریازیس ناخن بسیار مفید است. به این دلیل که اشعه ماورا بنفش سبب کم شدن سرعت تولید و ریزش سلول های پوست میشود و ویتامین D باعث افزایش ایمنی بدن در مقابل عفونت میشود.
به این منظور هر روز صبح برای مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه ناخنهای خود را در برابر نور خورشید قرار دهید. برای پیشگیری از آفتاب سوختگی یا سرطان پوست در ساعت هایی که آفتاب شدید است این کار را انجام ندهید.
سخن پایانی
برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری باید به خوبی از ناخنهای خود مراقبت کنید. همیشه ناخنهای خود را کوتاه و پاکیزه نگه دارید. سر ناخنهای خود را با کمک یک سوهان صاف کنید. بطور روزانه و پس از اینکه ناخنهایتان در تماس با آب قرار گرفت، ناخنها و پوشش آن را تمیز کنید. برای راحتی ناخنهای پای خود، حتما کفشهای راحت و جادار بپوشید.
اگر شما یا یکی از اطرافیانتان به این بیماری مبتلا شدهاید، فراموش نکنید که حتما تجربه خود را از ابتلا و درمان این بیماری با ما و خوانندگان انگیزه در میان بگذارید.