دنیای بهداشت و سلامتی، مملو از حقایق نیمهدرست و افسانههایی است که به نظر میرسد بدون توجه به آنچه علم و صاحبنظران میگویند، میان مردم در جریان هستند. یک سوالی که اغلب در محافل بدنسازی و مطبها، و اغلب توسط جوانان تازهکار، مطرح میشود این است که آیا بدنسازی قد را کوتاه می کند و ما را از رشد باز میدارد؟
اگر شما فرزند زیر ۱۸ سال دارید ممکن است در رابطه با تاثیر بدنسازی بر قد فرزندتان نگران باشید. اگرچه این نگرانی به نظر درست است، خبر خوب این است که فرزندتان میتواند به ورزش در باشگاه ادامه دهد. چرا و چگونه را ما در ادامهی این مطلب به شما میگوییم.
آیا بدنسازی قد را کوتاه می کند ؟
این افسانه که بچهها در سنین پائین، در صورت انجام ورزشهای بدنسازی و بلند کردن وزنه، از رشد باز میمانند، توسط هیچ سند و مدرک علمی پشتیبانی نمیشود. آنچه از شواهد و تحقیقات علمی دریافت میشود این است که برنامههای آموزشی مقاومتی که به درستی و تحت نظارت یک مربی کارآزموده انجام میگیرند، مزایای بیشماری را برای کودکان به همراه خواهند داشت، از جمله:
- افزایش استحکام و شاخص مقاومت استخوان (BSI)
- کاهش خطر شکستگی و میزان آسیبهای ناشی از ورزش
- افزایش اعتماد به نفس و علاقه به تناسب اندام
همچنین کنترل عصبانیت با ورزش نیز به کرات ثابت شده است.
پس چرا میگویند بدنسازی قد را کوتاه می کند؟
دکتر راب راپونی، پزشک طبیعت درمانی و متخصص تغذیه ورزشی، میگوید: «این تصور غلط مبنی بر اینکه بدنسازی قد را کوتاه میکند، ناشی از این واقعیت است که صدمه به صفحات رشد در استخوانهای نابالغ میتواند روند رشد قد را متوقف کند».
با اینحال، وی خاطر نشان میکند که این اتفاقی است که از فرم ضعیف بدن، استفاده از وزنههای بیش از حد سنگین و عدم نظارت ممکن است رخ دهد، اما هرگز نتیجهی بدنسازی و بلندکردن وزنه به روش درست نیست. آنچه این افسانه به آن بیتوجه است این است که شرکت در تقریبا هر نوع فعالیت ورزشی یا تفریحی با درصدی خطر همراه است. درواقع، حدود ۱۵ تا ۳۰ درصد از کل شکستگیهای کودکان صفحات رشد استخوانی را درگیر میکند.
صفحات رشد نواحی غضروفیِ بافت در حال رشد در انتهای استخوانهای بلند (مثل استخوان ران) هستند، که هنگام به بلوغ رسیدن نوجوانان تبدیل به استخوان سخت شده میشوند، اما در طی رشد نرمتر بوده و از این رو مستعد آسیب بیشتر هستند. اما تنها به این دلیل که صفحات رشد آسیبپذیر هستند، نباید یک نوجوان را از انجام تمرینات بدنسازی یا هر نوع ورزش و تفریح دیگر باز داشت.
کریس گرگ، پزشک ورزشی، متخصص ارتوپدی و ترمیمی در گروه پزشکی «بلوتیل»، میگوید: «تمام متخصصان پزشکی به اتفاق میگویند که بدنسازی و وزنهبرداری برای بچههای زیر ۱۸ سال، در صورتی که تحت نظارت حرفهای باشد، ایمن است».
چگونه با خیال راحت بدنسازی کنیم؟
اگر فرزند شما به انجام تمرینات بدنسازی و بلند کردن وزنهها علاقهمند است، برای اجتناب از آسیب موارد زیر را در نظر داشته باشید:
۱. آرام پیش رفتن!
توانایی بلندکردن وزنههای سنگین یک شبه ایجاد نمیشود. در صورتی که نوجوان هستید، بسیار مهم است که آهسته و پیوسته پیش بروید. این بدان معناست که باید با وزنههای سبکتر، تکرارهای بیشتر و تمرکز بر روند اجرای حرکات شروع کنید تا شمارهی روی دمبل.
۲. با حرکات ساده شروع کردن
راپونی معتقد است تا زمانی که تمرینات بدنسازی ایمن و تحت نظارت انجام شوند و سرگرمکننده باشند، هیچ محدودیت سنی برای شروع تمرینات مقاومتی وجود ندارد. او توصیه میکند «شنای سوئدی تعدیل شده (حالتی که زانو روی زمین است)، اسکات روی وزن بدن، دراز نشست و پلانک همگی اشکالی عالی از تمرینات مقاومتی ایمنی هستند که نیازی به وزنه ندارند».
۳. هدف افزایش حجم عضلات نیست!
دکتر «الکس توبرگ» میگوید: «بچهها نباید با هدف بزرگ کردن شدید عضلات، به باشگاه بروند. در حقیقت بیشتری سودی که بچهها از بدنسازی میبرند عصبی-عضلانی است». او توضیح میدهد: «وقتی یک نوجوان در اثر تمرینات قدرتی میتواند وزنههای سنگینتری را بلند کند، معمولا به علت افزایش عملکرد ماهیچههاست تا افزایش حجم و اندازهی آنها». در نتیجه برنامههای ورزشی باید با توجه به این نکته تنظیم گردند.
۴. سن فقط یک عدد است
تعیین اینکه یک کودک یا نوجوان چه زمانی برای رفتن به باشگاه و انجام تمرینات بدنسازی آماده است، باید به طور اختصاصی و صرف نظر از سن او انجام شود. دکتر «آدام ریوادنایرا»، پزشک ورزشی میگوید: « ایمنی مربوط به بدنسازی فقط به پختگی و نظارت مناسب مربوط میشود». همچنین بسیار اهمیت دارد که فرد توانایی پیروی از قوانین و دستورالعملها، برای یادگیری الگوهای حرکتی خوب و قرارگیری در وضعیت مناسب بدن، را داشته باشد.
۵. نظارت مناسب، کلید اصلی است
اگر نوجوان یا کودک شما به شرکت در برنامههای ورزشی مقاومتی علاقهمند است، اطمینان حاصل کنید که این کار را تحت نظارت یک مربی آموزش دیده و دارای مدرک و مجوز انجام دهد. اگر در مورد انجام تمرینات بدنسازی توسط فرزندتان، هرگونه نگرانی دارید، پیش از هر اقدامی با پزشک یا متخصص اطفال مشورت کنید.
سخن پایانی
هماطور که میبینید، بدنسازی، در صورتی که به درستی انجام شود، قد را کوتاه نمیکند و در عوض به افراد کمک میکنند سالم و فعال باشند. اگر والدینی هستید که در رابطه با فعالیتهای ورزشی فرزندتان نگرانید، بهتر است به جای انتقال ترسهای درونی خود به فرزندتان، به اندازهی کافی تحقیق و بررسی کنید و او را در مسیر علاقهمندیاش راهنمایی کنید.
همچنین اگر به دنبال روشی هستید که در خانه، به همراه خانواده ورزش کنید، مطلب «رقص و کاهش وزن در خانه، با توصیههایی بینظیر» میتواند برایتان جالب باشد. اگر شما متخصص هستید یا تجربهای در این زمینه دارید، نظرات خود را در رابطه با تاثیر بدنسازی بر قد با ما به اشتراک بگذارید.