به این دلایل هنگام خواب روح از بدن جدا میشود!

از نظر علمی، هیچ مدرکی مبنی بر جدایی روح از بدن در هنگام خواب وجود ندارد. مغز ما در طول خواب به فعالیت خود ادامه می‌دهد و فرآیندهای مختلفی را انجام می‌دهد، از جمله پردازش اطلاعات، تنظیم احساسات و تثبیت حافظه. اما دیدگاه دینی چنین نیست.

آیا در هنگام خواب روح از بدن جدا می شود؟

انسان تنها در زمان مرگ نیست که جدایی روح از بدن را تجربه می کند بلکه در هنگام خواب نیز روح انسان به طور موقت از بدن جدا می شود و از این لحاظ فرقی با مرگ ندارد با این تفاوت که در زمان خواب، روح انسان همچنان پیوستگی خود را با بدن فیزیکی حفظ می کند و هنگام بیدار شدن به آن باز می گردد ولی زمانی که مرگ رخ می دهد روح به طور کامل جدا شده و دیگر هم به بدن فیزیکی باز نمی گردد.

پس ما در هر شبانه روز که می خوابیم نوعی مرگ موقت را تجربه می کنیم و روح ما در کالبد مثالی وارد شده و در عوالم دیگر که ارواح مردگان نیز در آن حضور دارند گردش می کند و این می تواند از آیه ها و نشانه های خدا در مورد قیامت و زندگی پس از مرگ باشد.

خداوند در سوره زمر آیه ۴۲ می فرماید که:

اللَّهُ یَتَوَفَّى الاَْنفُسَ حِینَ مَوْتِهَا وَ الَّتِى لَمْ تَمُتْ فِى مَنَامِهَا فَیُمْسِکُ الَّتِى قَضَى عَلَیْهَا الْمَوْتَ وَ یُرْسِلُ الاُْخْرَى إِلَى أَجَل مُّسَمًّى.

معنی: خداوند ارواح را به هنگام مرگ به تمامى باز مى ستاند و ارواحى را که نمرده اند نیز به هنگام خواب مى گیرد; سپس ارواح کسانى را که فرمان مرگ آنها را صادر کرده، نگه مى دارد و ارواح دیگرى را [که باید زنده بمانند]تا سرآمد [وقت]معیّنى باز مى گرداند.

از آیه فوق برداشت می شود که خداوند روح انسان را چه در زمان مرگ و چه در زمان خواب از انسان می گیرد. اگر مرگ کسی مقرر شده باشد روح دیگر به بدن باز نمی گردد و اگر حیات فیزیکی آدمی ادامه داشته باشد روح اجازه بازگشت دارد. به همان دلیل النوم اخ الموت (خواب برادر مرگ است).

همان طور که مرگ و زندگی دست خداوند است به خواب برنده و بیدار کننده انسان هم خداوند است. شاید به نظر برسد که خواب انسان دست او است ولی این کار هر چند که تا حدودی ارادی است ولی اراده الهی هم در آن نقش دارد به طوری که در سوره انعام آیه ۶ آمده است که و هو الذی یتوفاکم بالیل… ثم یبعثکم فیه؛ و او کسی است که شما را در شب توفی می کند… و سپس شما را بر می انگیزد.

در انگیزه بخوانید: ملاقات ارواح با زندگان | افراد فوت شده چگونه به ملاقات افراد زنده می‌آیند؟

از امام جواد (ع) چنین پرسش شد که مرگ چیست؟ ایشان فرمودند مرگ همان خوابى است که هر شب به سراغ شما مى آید، جز این که مدّتش طولانى است و انسان از آن بیدار نمى شود تا روز قیامت (منبع: بحارالأنوار، ج ۶، ص ۱۵۵; ر.ک: تفسیر نمونه، ج ۲۲، ص ۲۶۱ ـ ۲۶۳ و ج ۵، ص ۲۷۲ ـ ۲۷۳)

امام حسن (ع) فرموده اند: روح انسان به ریح (باد) و ریح هم به هوا بسته شده است تا آن موقع که صاحب روح حرکت نماید و می خواهد بیدار شود، اگر خداوند به روح اجازه دهد که به سوی بدن برگردد، روح باد را و باد هوا را می کشد تا این که روح به سوی بدن برمی گردد و وارد آن می شود و اگر خدا اجازه ی بازگشت را به روح نفرماید در این صورت هوا باد را و باد روح را جذب می کند و دیگر تا روز بعث، میعاد و قیامت به سوی صاحبش برنخواهد گشت.

فرق دیگری هم بین خواب و مرگ است. ابتدا باید بدانیم که روح و نفس با هم تفاوت دارند. ابن عباس می گوید که وقتی انسان می خوابد نفس او بیرون می رود ولی روحش باقی می ماند ولی در زمان مرگ، خداوند هر دوی روح و نفس را قبض می کند.

تجارب روحی انسان در خواب چگونه است؟

درست است که در خواب، روح انسان از بدن جدا می شود ولی میزان ادراک او از حقیقت بستگی به جلای نفس او دارد. به هر حال او می تواند درجاتی از حقیقت پس از مرگ را بفهمد و یا از آینده و حوادث واقعی دیگر مطلع شود که به آن رویای صادقه می گویند. هر چه قدر نفس آدمی پاک تر باشد می تواند در زمان خواب به عوالم بالاتری برود. زمانی که انسان کاملا می میرد مسائل را در مقیاسی وسیع تر متوجه می شود و زمانی است که پرده ها از جلوی چشمان او به طور کامل برداشته می شود.

در حدیثی از امام محمد باقر (ع) است که وقتی بندگان خداوند به خواب فرو می روند روح آنها به سمت آسمان پرواز می کند. چیزهایی که این ارواح در آسمان می بینند رویای صادقه است و آن چیزهایی که در هوا دیده می شود خواب آشفته و پریشان بوده و تعبیری ندارند.

از دید روان شناسی هم می توان گفت که چون در زمان خواب هنوز بخش هایی از مغز ما فعال است بنابراین تخیلات و افکار ذهنی هم می تواند در رویاهای ما ظاهر شود ولی وقتی انسان می میرد و مغز از کار می افتد دیگر دخالت افکار و احساسات و فعالیت های ذهنی از بین رفته و روح با واقعیت تمام سر و کار دارد.

منبع: آرنوشا