شکی نیست که جن ها به دلیل ماهیت کالبد لطیفی که دارند می توانند به هر شکلی در بیایند به جز شکل پیامبران و معصومین و شاید اولیای خدا. خود جن موجودی ملموس و کاملا فیزیکی نیست که با چشم دیده شود مگر اینکه خود را به شکل موجودات فیزیکی که معمولا برای ما آشنا هستند در بیاورند مانند سگ و گربه. ولی نمی توان این طور گفت که گربه سیاه همان جن است چون ذات آفرینش آنها متفاوت است. گربه سیاه هم حیوانی است مانند حیوانات دیگر ولی جن موجودی لطیف و خلق شده از آتش بوده و مانند انسان دارای تکلیف الهی است و اگر هم به شکل گربه سیاه در بیاید فقط به طور موقتی شکل و شمایل ظاهری آن را تقلید می کند.
آیا جن ها می توانند به شکل حیوانات در بیایند؟
روایات اسلامی متعددی وجود دارد که امکان این موضوع را تصدیق می کند ولی به این معنی نیست که برخی حیوانات واقعا جن باشند بلکه جن می تواند خود را موقتا به هر شکلی در بیاورد منتها شکل برخی از حیوانات خاص را بیشتر از بقیه تلقید می کنند و با چشم انسان دیده می شوند.
پیامبر اکرم (ص) فرموده اند که جن سه نوع است. گروهی از آنها دارای بال و پر بوده و در هوا پرواز می کنند مانند ابر و باد. شکل های متعددی داشته و می توانند کوچک و بزرگ شوند. گروه دیگر به شکل حیوانات در می آیند. حیواناتی همچون عقرب، مار، سگ و گربه و … گروه سوم هم ترجیحا در مکان های خلوت و امن زندگی کرده و می توانند در مجالس شرکت کنند (منبع: مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، بیروت، موسسه الوفاء، ج۶۰، ص۱۱۴)
مشابه این حدیث نیز به نقل از پیامبر اکرم (ص) وجود دارد که می فرمایند: جن ها به پنج دسته هستند. یک گروه مانند باد در هوا می باشند. گروه دیگر، مارها، گروه سوم همچون عقرب ها و چهارمی مانند حشرات هستند. گروه پنجم نیز همانند انسان ها هستند.
از آنجا که امکان دیدن جن ها فقط مختص پیامبران و معصومین و افراد عادی هم می توانند آنها را مشاهده کنند (منبع: کلینى، محمد بن یعقوب، أصول الکافی، ترجمه و شرح، کمره اى، محمد باقر، ج ۴، ص ۷۵۴، ج ۲، ص ۶۸۷، اسوه، قم، چاپ سوم، ۱۳۷۵ ش.)
بنابراین هر کسی در شرایط خاص روحی و یا در شرایطی که خود جن به شکل مادی ظاهر شود می تواند آنها را ببیند. پس بعید نیست برخی از انسان ها و حشرات و مارهایی که می بینیم از جن ها باشند ولی قطعا همه این حیوانات جن نییستند. همان طور که همه انسان هایی که می بینیم هم جن نیستند.
امام صادق (ع) فرمودند که سگ های سیاه یک رنگ از جن ها می باشند (منبع: کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ۱، ص ۳۲۲، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.)
معنی این روایت این نیست که همه سگ های سیاه، جن باشند بلکه برخی از آنها ممکن است تمثیلی از جن باشند. البته تفسیر دیگری از این روایت هم شده و گفته می شود که شاید چون سگ سیاه یک رنگ را نمی توان به راحتی در تاریکی شب مشاهده کرد از همین رو درست مثل جن، مخفی و ناپیدا است.
در بخشی از روایت دیگری آمده است که امام حسن و امام حسین (ع) در جایی خارج از خانه گم شده بودند و همان جا خوابیده بودند. پیامبر اکرم (ص) به دنبال آنها رفت و دید که یک مار در کنار آنها است که دارای مویی مانند نی و دوپر است و آنها را بر این دو امام روپوش کرده است.
مار با آمدن پیامبر اکرم (ص) خود را کنار کشید و گفت گواهی می دهم این دو فرزندان تو هستند و من آنها را محافظت کرده ام تا سالم به تو تحویل دهم. پیامبر (ص) از مار پرسید که تو چه کسی هستی؟ مار گفت من فرستاده از نوع جن هستم از جنیان نصیبین. چون یک آیه از قرآن را از یاد برده بودیم مرا نزد شما فرستادند تا آن را یاد بگیرم (منبع: ابن بابویه، محمد بن على، الأمالی( للصدوق)، ص ۴۴۴ – ۴۴۵، کتابچی، تهران، چاپ ششم، ۱۳۷۶ ش.)
در روایت دیگر است که وقتی سعد اسکاف به خدمت امام باقر (ع) رسید ناگهان دید که شترهایی با جهاز در جلوی در خانه صف بسته اند. سپس آوازها بلند شد و مردانی دارای عمامه از خانه بیرون رفتند. وقتی سعد اسکاف به خدمت امام رسید گفت من دیدم مردمانی عمامه به سر از منزل شما بیرون می آیند. آنها چه کسانی بودند؟ امام هم فرمودند که آنها برادران جنی شما بودند که به نزد ما آمده و علوم دینی و حلال و حرام دین را سوال می کنند (منبع: الکافی، ج ۱، ص ۳۹۴-۳۹۵، دارالکتب الإسلامیه، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق.)
منبع: آرنوشا