دانه کنجد از گیاه کنجد (Sesamum indicum) به دست می‌آید، که در مناطق مختلف جهان از جمله هند و آفریقا رشد می‌کند. آن‌ها معمولاً در غذاهای خاصی که در آسیا و خاورمیانه یافت می‌شوند مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دانه‌ها سرشار از مواد مغذی از جمله پروتئین، منگنز، ویتامین E، چربی‌های غیراشباع و فیبر هستند.
آیا روغن کنجد کلسترول دارد؟
فواید سلامتی دانه‌های کنجد قرن‌هاست که شناخته شده و در طب چینی و هندی برای درمان برخی بیماری‌ها از جمله عفونت‌های پوستی، طاسی و ارتقای سلامت دندان‌ها استفاده می‌شود.
دانه‌های کنجد و ارتباط آن با درمان دیابت، بیماری‌های خاص روده، فشار خون بالا و چربی خون مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. مطالعات نشان می‌دهد که مصرف دانه‌های کنجد به کاهش کلسترول و تری گلیسیرید خون کمک می‌کند.
اما این سوال در بین برخی از افراد مطرح است که آیا روغن کنجد کلسترول دارد؟ برای جواب به این سوال بهتر است آزمایشاتی را که بر روی میزان مواد مغذی موجود در روغن کنجد انجام شده است، بررسی کنیم.
ارزش غذایی و چربی‌های موجود در روغن کنجد
طبق تحقیقات آزمایشگاهی انجام شده بر روی روغن کنجد، میزان بعضی از مواد مغذی موجود در یک قاشق غذاخوری روغن کنجد به شرح زیر است:
- کالری: ۱۲۰
- چربی کل: ۱۳.۶ گرم
- چربی اشباع: ۱.۹۳۱ گرم
- چربی چند غیر اشباع: ۵.۶۷۱ گرم
- چربی تک غیراشباع: ۵.۳۹۹ گرم
- کلسترول: ۰ میلی گرم
با این تفاسیر مشخص شد که کلسترول موجود در کنجد و روغن آن صفر است و به جای آن فیتواسترول در این دانه‌ها موجود است. فیتواسترول‌ها ترکیباتی هستند که در گیاهان یافت می‌شوند و ساختمان شیمیایی مشابهی با کلسترول دارند.
تحقیقات در مورد میزان فیتواسترول گیاهان ثابت کرده که کنجد، از غنی‌ترین مواد غذایی از نظر فیتواسترول‌ها است. به طوری که در هر ۱۰۰ گرم از کنجد ۴۰۰ تا ۴۱۳ میلی‌گرم فیتواسترول وجود دارد.
روغن کنجد، جزء خوراکی‌هایی محسوب می‌شود که حاوی بیشترین میزان لیگنان‌ها هستند – ترکیبات گیاهی که همانند هورمون استروژن عمل می‌کنند-. به همین دلیل به آن‌ها لقب فیتو استروژن داده‌اند. فیتو استروژن‌ها به درمان وضعیتی که رگ‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد، کمک می‌کنند. پس با اطمینان به این نتیجه می‌رسیم که روغن کنجد فاقد کلسترول است.
آیا روغن کنجد برای چربی خون خوب است؟
مطالعات مختلفی در مورد تأثیر روغن دانه کنجد بر سطوح لیپید انجام شده است. بیشتر این مطالعات شامل افرادی بوده که قبلاً سطح کلسترول و یا تری گلیسیرید بالایی داشتند. در مطالعات تحقیقاتی، افرادی که از روغن کنجد برای کنترل چربی‌های خود استفاده می‌کردند، میزان کلسترول خونشان پایین آمد.
در چند مورد از مطالعات نشان داده شده است که مصرف روزانه روغن کنجد، کلسترول را بین ۸ تا ۱۶ درصد کاهش داد.
دانه‌های کنجد، حاوی بسیاری از مواد سالم است که مطالعات ثابت کرده بر سطح کلسترول و تری گلیسیرید تأثیر می‌گذارد. این ترکیبات موثر بر چربی خون شامل موارد زیر می‌باشد:
سسامین
مطالعات نشان داده که لیگنان گیاهی می‌تواند به جلوگیری از جذب کلسترول از روده کوچک و کاهش فعالیت آنزیم HMG CoA ردوکتاز که در ساخت کلسترول در بدن نقش دارد کمک کند. یک مطالعه نشان داد که ۳.۶ میلی گرم کنجد پس از دو ماه LDL را ۱۶ درصد و کلسترول کل را تا ۸ درصد کاهش می‌دهد.
اسید آلفا لینولئیک
دیگران چه می‌خوانند؟این اسید که به عنوان ALA نیز شناخته می‌شود، به همراه سایر چربی‌های امگا ۳ به کاهش سطح تری گلیسیرید کمک می‌کنند. مطالعاتی که در مورد مصرف ۳.۵ تا ۴.۵ گرم روغن کنجد در روز به مدت حداکثر دو ماه انجام شد، نتایج امیدوارکننده‌ای را در کاهش سطح تری گلیسیرید و کلسترول کل نشان داده است.
فیبر محلول
غذاهای سرشار از فیبر محلول مانند روغن کنجد، می‌توانند با جلوگیری از جذب کلسترول، به کاهش سطح کلسترول LDL در خون کمک کنند. مطالعات امیدوارکننده‌ای وجود دارد که نشان داده‌اند دانه‌های کنجد می‌توانند سطح چربی خون را کاهش دهند.
با وجود این نتایج، خرید روغن کنجد و مصرف آن همچنان می‌تواند یک ماده مغذی، برای گنجاندن در رژیم غذایی کاهش کلسترول شما باشد، زیرا سرشار از پروتئین، فیبر و چربی‌های سالم است و قند کمی دارد. پس نتیجه می‌گیریم که مصرف روغن کنجد برای چربی خون مناسب است.
نحوه مصرف روغن کنجد برای افرادی که چربی خون دارند
راه‌های زیادی برای گنجاندن روغن کنجد در رژیم غذایی سالم شما وجود دارد. از جمله نحوه مصرف این روغن پر‌خاصیت به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
- استفاده از روغن کنجد هنگام پخت نان سبوس دار و کلوچه
- استفاده از روغن کنجد بر روی سالاد
- مخلوط روغن کنجد با گرانولا، به عنوان میان وعده
- استفاده از روغن کنجد در پخت و پز و تفت دادن غذاها
این روغن همچنین اغلب با گوشت چرخ کرده برای تهیه کوفته گوشت مخلوط می‌شود. فراتر از این موارد، همچنین می‌توانید آن را روی انواع سوپ‌ها، سبزیجات، گوشت‌های کبابی یا هر ماده غذایی دلخواه بریزید. از روغن کنجد برشته نشده برای پخت با حرارت کم یا متوسط نیز می‌توان استفاده کرد.
روغن کنجد برشته نشده دارای رنگ روشنی شبیه به روغن گیاهی یا بادام زمینی است، در حالی که نوع برشته شده بسیار غنی‌تر و دارای رنگ تیره‌تر است. از روغن کنجد در انواع سس سالاد و ماریناد‌ها و انواع شیرینی‌ها و دسر‌ها با طعم دودی وآجیلی استفاده می‌کنند.