غلبه بر ترس از سخنرانی با ۱۸ روش موثر و کاربردی

جالب است بدانید که متوسط ترس از سخنرانی بین مردم بالاتر از ترس از مرگ است! به علاوه این حقیقت دارد که چنین ترسی که از آن با عنوان glossophobia یاد می‌شود، می‌تواند به زندگی حرفه‌ای و شخصی شما آسیب برساند. از این روی جای دارد تا ابتدا دلایل و سپس راه‌های غلبه بر ترس از سخنرانی را شناخته و آن‌ها را یک به یک تمرین کرده و به کار گیرید.

اگر پیش‌تر چنین تجربه‌ای داشته‌اید، این احساسات برایتان آشنا هستند: احساس عصبی بودن می‌کنید، کف دست‌ها عرق کرده و معده‌تان در هم پیچ می‌خورد و …

 

علل ترس از سخنرانی کدامند؟

باید دید چرا بیشتر ما از سخنرانی می‌ترسیم و نسبت به آن اضطراب داریم؟ ترس از صحبت کردن در یک محیط عمومی، معمولا به کیفیت سخنرانی مربوط نیست، بلکه این به احساس گوینده در مواجهه با مردمی است که مقابل وی قرار گرفته‌اند. مهم‌ترین علل ترس از سخنرانی را باید در موارد زیر خلاصه کنیم:

۱. علل فیزیولوژیک

ترس و اضطراب باعث برانگیخته شدن سیستم عصبی در مقابل یک محرک بالقوه تهدید آمیز می‌شوند. بدن ما در مواجهه با تهدیدهای بیرونی، به صورت خودکار عکس العمل نشان می‌دهد. در مواجهه با جمعیت مقابل خود حین سخنرانی نیز چنین احساسی داریم و به شکل ناخودآگاه ضعف اعصاب و استرس در ما پدیدار می‌شود. از آن گذشته افرادی که مستعد اضطراب هستند، در این شرایط خیلی سریع‌تر مضطرب شده و عنان امور را از دست می‌دهند.

۲. افکار و اعتبار

یکی دیگر از ریشه‌های ترس حین سخنرانی، وحشت شخص از افکار سایرین و از دست دادن اعتبار خویش به دلیل ضعف‌های احتمالی در سخنرانی است. او این را پیوسته یک تهدید بالقوه می‌داند که شانس خود را در مقابل مخاطب از دست داده و جهت‌گیری منفی نسبت به او به وجود آید. به کلامی ساده‌تر سخنران نگران بازخورد صحبت‌های خود در میان مخاطبان است.

۳. موقعیت

موقعیتی که در آن قرار است سخنرانی کنید، نیز بر سطح اضطراب شما تاثیر زیادی خواهد داشت. به طور مثال اگر قرار باشد مقابل افرادی سخنرانی کنید که قرار است فرم‌های ارزیابی را پر کنند، به حتم احساس اضطراب بیشتری خواهید داشت.

۴. مهارت‌ها

سرانجام عامل دیگری که در ترس از سخنرانی تاثیرگذار خواهد بود، میزان مهارت‌هاست. اگر مهارت‌های شما به اندازه کافی در موضوع سخنرانی بالا نباشد، به صورت طبیعی با ضعف اعتماد به نفس همراه شده و با تزلزل به صحبت کردن مقابل جمعیت وارد خواهید شد.

غلبه بر ترس از سخنرانی

این احتمال برای همه ما وجود دارد که روزی نیاز باشد تا در ملاء عام و بین مردم صحبت کنیم که البته برای صاحبان تجارت و کسب و کار، احتمال آن بالاتر است. از طرفی ترس از صحبت کردن در یک فضای عمومی، ترسی کاملا واقعی است. با این حال روش‌هایی وجود دارد که به شما کمک می‌کند تا بر ترس‌های خود از سخنرانی کردن، غلبه کنید.

برای آموختن این روش‌ها، در ادامه با ما همراه باشید.

۱. افکار خود را سازماندهی کنید

هنگامی که تمام افکار خود را سازماندهی می‌کنید، به شکلی بدیهی حین سخنرانی آرام‌تر خواهید بود. با داشتن افکاری منظم و فکری سازمان یافته، اضطراب شما حین صحبت کردن به شدت کاهش می‌یابد. در این صورت به مراتب بهتر می‌توانید روی موضوع سخنرانی خود تسلط و تمرکز داشته باشید.

۲. تمرین کنید و با آمادگی حاضر شوید

هیچ چیز جای تمرین و پیش آمادگی در سخنرانی را نمی‌گیرد. یک اسکریپت از نکات کلیدی سخنرانی خود یادداشت کرده و بارها و بارها آن را تمرین کنید. برای سوالات احتمالی که شاید از شما پرسیده شود، نیز آماده باشید.

۳. ترس از پذیرفته نشدن را کنار بگذارید

این افکار که شاید مخاطبان گفتار من را نپسندند و یا اگر به من گوش نکنند، را کنار بگذارید. مخاطبان شما به یک دلیل آن جا هستند؛ برای گوش دادن به سخنرانی و صحبت‌های شما!

۴. روی الگوها متمرکز شوید

وقتی شروع به صحبت می‌کنید، سعی داشته باشید که به یک ریتم یا یک جریان وارد شده و جملات خود را کوتاه و متکی بر نکات کلیدی قرار دهید. نکات مهم را تکرار کنید و بین آن‌ها مکثی کوتاه داشته باشید.

۵. سخنرانی خود را در آینه تمرین کنید

این یکی از روش‌های بسیار کارآمد است. سخنرانی خود را در مقابل آینه تمرین کنید؛ گویی که مدعوین مقابل شما هستند. اگر واقعا می‌خواهید مهارت‌های خود را بهبود بخشیده و زبان بدن خود را تقویت کنید؛ در آینه به حرکات خویش دقت داشته باشید. به حالت صورت، حرکات بدن، حالت نگاه و …

۶. صدای خود را ضبط کرده و مجدد به آن گوش دهید

سخنرانی خود را به وسیله یک دوربین موبایل یا دوربین فیملبرداری ضبط کرده و سپس به آن بنگرید و آن را گوش دهید. نکات ضعف و قوت آن را یادداشت کرده و در رفع و تقویت هر یک بکوشید. شما می‌توانید این کار را تا بهبود و پیشرفت کامل، چندین بار تکرار کنید.

۷. روی تنفس خود کار کنید

زمانی که نفس‌های بهتر و آرام‌تری می‌کشید، صدای شما نیز طنین خوشایندتری خواهد داشت. با آرامش نفس بکشید و بر روی ریتم آن متمرکز شوید. اگر چه این یک تمرین عمومی است، اما نفس کشیدن به کاهش استرس و بهبود تمامی شرایط کمک می‌کند.

۸. سخنرانی خود را مدل سازی کنید

افراد زیادی اطراف شما وجود دارند که می‌توانید روی آن‌ها تمرین کنید. این اشخاص را مقابل خود قرار داده و برایشان به صورت تمرینی و مدل‌سازی سخنرانی کنید. می‌توانید از آن‌ها بخواهید که با شما کاملا صادق بوده و کلیه نقاط ضعف و کاستی سخنرانی‌تان را گوشزد کنند. این افراد می‌توانند دوستان شما، والدین، سایر اعضای خانواده و حتی حیوان خانگی‌تان باشند! به هر صورت صحبت کردن به صورت مستقیم با شخصی دیگر، به تجربه آرامش حین سخنرانی کمک می‌کند.

۹. در کلاس‌های سخنرانی عمومی شرکت کنید

یک مربی عالی در این زمینه می‌تواند کمک زیادی به شما کند. کلاس‌های پیشرفته سخنرانی عمومی یکی از راهکارهایی است که برای تقویت سخنرانی و غلبه بر ترس‌های آن، پیشنهاد می‌شود.

۱۰. قبل از شروع سخنرانی، کمی ورزش کنید

ورزش کردن یکی از تکنیک‌هایی است که می‌تواند به راحتی به گردش خون شما کمک کرده و اکسیژن‌رسانی به مغز را آسان‌تر سازد. قبل از سخنرانی کمی پیاده‌روی کنید و یا چند حرکت ورزشی و نرمشی کوچک انجام دهید. این ترفندی است که باعث می‌شود با آرامش و نشاط بیشتری در جلسه سخنرانی حاضر شده و تسلط افزون‌تری بر خود داشته باشید.

۱۱. برای غلبه بر ترس از سخنرانی از فایل پاورپوینت استفاده کنید

این می‌تواند ایده‌ای عالی و یا در مقابل بسیار بد باشد! بعضی اوقات همراه کردن بخشی از سخنرانی با یک فایل پاورپوینت، می‌تواند به تمرکز شما و جلب توجه مخاطب کمک کند. اما در برخی افراد نیز این بدتر موجب حواس‌پرتی می‌شود و ریتم سخنرانی را از دست آن‌ها خارج خواهد ساخت. پس دریابید که شما در کدام گروه قرار دارید!

۱۲. آب ولرم بنوشید

حتی گاهی یک لیوان آب ولرم به همراه لیمو به شما کمک می‌کند تا روان‌تر صحبت کنید. اما از نوشیدن نوشیدنی‌های شیرین قبل از سخنرانی خودداری کنید، زیرا این نوع از نوشیدنی‌ها گلوی شما را خشک کرده و صحبت کردن را سخت می‌کنند.

۱۳. موضوعی را برای سخنرانی انتخاب کنید که واقعا به آن اهمیت می دهید

اگر می‌خواهید حرف‌های شما حین سخنرانی تاثیرگذار باشد و بر قلب و روح مخاطب اثر کند، پیش از همه خودتان باید به آن‌ها اعتقاد داشته باشید. از اصول سخنرانی جذاب این است که موضوع برای شما به اندازه کافی جدی و مهم باشد تا بتوانید آن را به مخاطبان خود نیز القا کنید. این باید چیزی باشد که با اشتیاق درباره آن صحبت کرده و علاقه‌مند هستید تا آن را با دیگران نیز به اشتراک بگذارید.

۱۴. دانش کافی داشته باشید

لازم است که درباره موضوع سخنرانی خود دانش و اطلاعات کافی داشته باشید. ارنست همینگوی می‌گوید: “برای این که خوب بنویسید، لازم است به ازای هر کلمه‌ای که می‌نویسید، ۱۰ کلمه بدانید. در غیر این صورت خواننده می‌فهمد که این نوشتار بنیاد صحیحی ندارد.” در مورد سخنرانی کردن نیز اوضاع به همین منوال است. مخاطب شما باید احساس کند که در مورد موضوع سخنرانی به اندازه کافی اشراف و آگاهی دارید.

برای این که خوب بنویسید، لازم است به ازای هر کلمه‌ای که می‌نویسید، ۱۰ کلمه بدانید.
در غیر این صورت خواننده می‌فهمد که این نوشتار بنیاد صحیحی ندارد!

«ارنست همینگوی»

۱۵. روی مطالب تمرکز کنید، نه روی مخاطب

در تحویل و ارائه مطالب خود حین سخنرانی به بهترین وجه ممکن متمرکز شده و نگران واکنش‌های مخاطبان نباشید.

۱۶. به واکنش‌های مخاطبان عکس‌العمل نشان ندهید

این را به یاد داشته باشید که همیشه در میان جمع مخاطبان افرادی هستند که حوصله گوش دادن به سخنرانی را نداشته، خمیازه کشیده یا با گوشی موبایل خود بازی می‌کنند. این نباید روی شما تاثیر گذاشته و مأیوستان سازد. هیچ یک از این واکنش‌های مخاطبان ارتباطی با شکل سخنرانی شما ندارد و باید به کار خود با اطمینان و قدرت ادامه دهید.

۱۷. از تند تند صحبت کردن خودداری کنید

صحبت کردن سریع حین سخنرانی، الگوی تنفس شما را بر هم ریخته و در آن اختلال ایجاد می‌کند. اگر خیلی سریع صحبت کنید، کمتر نفس می‌کشید و این باعث می‌شود تا استرس شما افزایش پیدا کند.

۱۸. به کار خود افتخار کرده و موفقیت خود را بشناسید

به یاد داشته باشید که بزرگترین منتقد شما، خودتان هستید. هنگامی که یک سخنرانی را به پایان رساندید و به ترس‌های خود غلبه کردید؛ به خویش افتخار کرده و موفقیت‌تان را جشن بگیرید. این باعث می‌شود تا در سخنرانی‌های بعدی با قدرت و اعتماد به نفس بیشتری حاضر شوید.

۱۹. از مکث قدرت استفاده کنید

مکث قدرت یکی از تکنیک‌های کلیدی حین سخنرانی است. زمانی که احساس می‌کنید اضطراب بر شما مستولی شده و قدرت صحبت کردنتان رو به تحلیل است؛ از مکث قدرت استفاده کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا کنترل خود را مجدد به دست آورده و بر گفتارتان مسلط شوید. در واقع مکث‌های بین سخنرانی رازی است که بیشتر سخنرانان بزرگ از آن استفاده می‌کنند و ضمن آن که مسلط به نظر می‌رسند، به شکلی خود را تسکین داده و آرام می‌سازند.

مکث‌های حین سخنرانی نیز انواع مختلفی دارند:

• مکث دراماتیک: این مکث زمانی کاربرد دارد که نکته‌ای مهم گفته‌اید و مکث می‌کنید تا آن نکته در ذهن مخاطب نقش ببندد.
• مکث مکمل: این مکث بین دو قسمت یک جمله آمده و عموما در زمان نقل قول یا گذار از یک معنای جمله به معنای بعدی آن، استفاده می‌شود.

سخن پایانی

آیا پیش‌تر در یک جلسه سخنرانی به عنوان سخنران حاضر بوده‌اید؟ چطور بر ترس از سخنرانی خود غلبه کرده و تا چه اندازه در این مورد احساس ضعف داشته‌اید؟ از چه کلمات کلیدی و تاثیرگذار در سخنرانی استفاده کرده اید؟ بهترین تکنیک‌های غلبه بر ترس حین سخنرانی کدامند و شما چطور این تکنیک‌ها را به نفع خود مورد استفاده قرار می‌دهید؟ مشتاق خواندن تجربیات شما در بخش پیام‌های انگیزه هستیم. پیشنهاد می کنیم جملات انگیزشی برای سخنرانی را نیز مطالعه کنید و با انرژی بیشتری برای سخنرانی پیش رو آماده شوید.