تقریباً همه ما در مورد نگرش مثبت و نگرش منفی مطالب زیادی خوانده و شنیده‌ایم، اما آیا تا به حال به این موضوع که واقعاً نگرش چیست فکر کرده‌ایم؟ کلمه نگرش به تنهایی چه مفهومی دارد؟ باید گفت نگرش به معنای یک ارزیابی مثبت، منفی یا ترکیبی از هر دو این‌ها در مورد موقعیت‌ها، مسائل و اشخاص مختلف است و در عین حال می‌تواند شدت‌های متفاوتی داشته باشد. در حقیقت نگرش، دید مطلوب یا نامطلوبی است که ما نسبت به فرد، موضوع یا هر چیز دیگری داریم.
نگرش، تعیین کننده احساسات و اعمال ما در مقابل اجتماع و اطرافیان و همچنین یک ساز و کار پیچیده از اعتقادات ارزش‌گذارانه، احساسات و تمایلات ما نسبت به اقداماتی خاص است. در واقع این که چقدر چیزی را دوست داریم یا نداریم، تعیین کننده رفتارمان نسبت به آن است.
تعریف نگرش از دیدگاه بزرگان
اجازه دهید نگاهی به نظرات بعضی از بزرگان در پاسخ به سوال نگرش چیست ؟ بیندازیم.
تست شخصیت شناسی | دوست داری بدونی جنبه تاریک شخصیتت چی میگه؟!
روانشناسی شخصیت: راز هایی که باعث میشود یک مرد دلتنگ شود!
تست شخصیت شناسی: مانع شما در مسیر هدفتان به موفقیت چیست؟
روانشناسی شخصیت | زوج مورد علاقه شما کدام است؟ انتخاب شما حقایق جالبی را برملا خواهد کرد!به اعتقاد گوردون آلپورت (روان‌شناس آمریکایی و یکی از اولین نظریه پردازان شخصیت) نگرش یک حالت آمادگی ذهنی و عصبی است که از طریق تجربه سازماندهی میشود و در رفتار و احساس فرد نسبت به مسائلی که با آن‌ها در ارتباط است، تأثیر بسیاری دارد.
سی پی. رابینز (نویسنده آمریکایی) نگرش را وضعیت، احساسات، موقعیت و نوع دیدگاه ما نسبت به هر چیز می‌داند. این دیدگاه از گرایش یا جهت‌گیری ویژه ذهن ناشی میشود.
فرانک فریمن (معمار کانادایی-آمریکایی) میگوید نگرش یک آمادگی ذهنی برای پاسخ‌گویی در برابر برخی شرایط خاص، افراد یا چیزهایی است که به ما آموخته شده و به روشی معمول برای پاسخ‌گویی تبدیل شده است.
به نظر ترستُن (یکی از پیشگامان علم روانشناسی در آمریکا) نگرش یه معنی تمایلات و احساسات، تعصبات و پیش‌داوری‌ها، نظرات، ترس‌ها و تهدیدها نسبت به محیط اطراف، انسان‌ها، اشیاء و… است.
به گفته ان. ال. مون (نویسنده)، نگرش‌ها، پیش‌آموخته‌ها و دیدگاه ما نسبت به پیرامون‌مان هستند. این دیدگاه‌ها می‌توانند مثبت یا منفی یا ترکیبی از هر دو باشند.
نگرش چیست؟
دو عنصر اصلی نگرش، تمایلات و نحوه جهت‌گیری آن‌هاست. این تمایلات می‌توانند صریح یا ضمنی باشند. نگرش صریح آن‌هایی هستند که ما آگاهانه به آن‌ها اجازه می‌دهیم بر رفتار و عقایدمان تأثیر گذارند. نگرش ضمنی، نگرشی ناخودآگاه است که بر رفتار و اعتقادات ما تأثیر می‌گذارد.
نگرش ترکیبی پیچیده از مسائلی است که ما آن‌ها را شخصیت، عقاید، ارزش‌ها، رفتار و انگیزه‌ها می‌نامیم. هر کدام از این مسائل گستره‌ای وسیع از مطلوب تا نامطلوب را شامل می‌شوند. در واقع نگرش هر کدام از ما می‌تواند در هر نقطه از این گستره وسیع قرار گیرد.
همه افراد نگرش خاص خود را دارند و با استفاده از آن هویت خود را تعریف، اقدامات‌شان را جهت‌دهی و دیگران را قضاوت می‌کنند. همچنین نگرش باعث میشود ما انسان‌ها رفتارهایی متفاوت نسبت به یک موضوع مشخص داشته باشیم.
از دیدگاهی دیگر، نگرش خلاصه‌ای از تجارب گذشته فرد است که رفتار آینده او را نیز تحت تأثیر قرار داده و شامل جنبه‌های خاصی از شخصیت مانند علایق، ادراک و رفتار اجتماعی میشود. این جنبه‌های شخصیتی می‌توانند مثبت یا منفی بوده و از سن، تحصیلات و موقعیت نیز تأثیر گرفته باشند. حتی می‌توان آن را به صورت آمادگی فرد برای انجام یک کار تعریف کرد.
نگرش واکنشی است متأثر از شرایط و عقایدی که ناشی از مؤلفه‌های رفتاری و شناختی است. هر کدام از این اعتقادات یک علت برای برخی واکنش‌های ترجیحی نسبت به موضوعات یا مسائل مختلف هستند. در واقع نگرش اغلب در توصیف افراد و توضیح رفتار آن‌ها استفاده میشود. به طور مثال زمانی که می‌گوییم «من دیدگاه او را دوست دارم. نگرش خوبی دارد»، در واقع شخصیت و رفتار او در مورد مسائل را توضیح داده‌ایم.
مؤلفه‌های اصلی نگرش
نگرش در ساده‌ترین حالت به صورت نظر ما نسبت به چیزهایی که دوست داریم یا دوست نداریم، تعریف میشود. در واقع نگرش‌ها ارزش‌گذاری، ترجیحات و عدم تمایلات ما را بر اساس اطلاعاتی که دریافت می‌کنیم را نشان می‌دهند. سه مؤلفه اصلی نگرش عبارتند از:
- مؤلفه شناختی
- مؤلفه عاطفی
- مؤلفه رفتاری
عوامل مؤثر بر نوع نگرش
دیگران چه می‌خوانند؟عوامل مؤثر بر نگرش چیست و چه چیزهایی موجب ایجاد آن میشود؟ در واقع نگرش دانش و اعتقاد افراد از شرایط و موقعیت‌هاست. چند فاکتور مهم در چرایی و چگونگی شکل‌گیری نگرش، وجود دارد. این فاکتورها عبارتند از:
- عوامل اجتماعی
- خانواده
- رسوم
- تجارب شخصی
- رسانه‌ها
- مؤسسات آموزشی و مذهبی
- مسائل جسمی
- وضعیت مالی و مشاغل
روش‌هایی برای تغییر نگرش
اگر تفاوت نگرش منفی و مثبت را درک کنیم، به راحتی می‌توانیم نگرش خود را تغییر دهیم. روش‌های مختلفی برای این کار وجود دارد، مانند:
- کسب اطلاعات جدید و افزایش آگاهی
- کسب تجارب جدید
- رفع تضادهای موجود بین نگرش و رفتار
- تشویق دوستان و اطرافیان
- تغییر یا اصلاح گروهی که از آن‌ها تأثیر پذیرفته یا الگوبرداری می‌کنیم
- تغییر نسبت به شرایط فعلی
نگرش و اعتقادات
نگرش‌ها اساساً بر پایه ارزش‌ها و باورها شکل می‌گیرند و به صورت پیش‌گویی‌هایی از واکنش افراد در مقابل مسائل و شرایطی خاص و نظرات و باورهای آن‌ها در رابطه با یک سری حقایق تعریف می‌شوند. باورها هم از طریق تجربیات واقعی به دست می‌آیند. این موضوع روی کیفیت کار و زندگی ما تأثیر می‌گذارد، زیرا به ما آنچه ایمان داریم، عمل می‌کنیم. این باورها لزوماً حقیقت نیستند، اما بخشی از هویت ما هستند.
این باورها ممکن است مذهبی، فرهنگی یا اخلاقی باشند و همین موارد هستند که نشان می‌دهند ما چه کسی هستیم و چگونه زندگی می‌کنیم. باورها از چندین فاکتور تشکیل شده‌اند که میزان تمایل ما به خانواده، جامعه و ساختار زندگی را مشخص می‌کنند. در حقیقت باور، اعتقاد قلبی و درونی ما نسبت به درست بودن موضوعی است، حتی اگر غیرمنطقی و اثبات‌نشده باشد.
نگرش و رفتار
نگرش یعنی احساسات، اعتقادات و رفتاری که فرد در مقابل افراد، مسائل و شرایط مختلف دارد. بنابراین نگرش بر نوع رفتار او تأثیر فراوانی خواهد داشت. در حقیقت رفتار، نگرش افراد را نشان می‌دهد که می‌تواند بسته به شرایط و موقعیت‌های مختلف، مثبت یا منفی باشد. به طور مثال کارمندی که ناراضی یا مخالف با برخی قوانین است، احتمال دارد آن‌ها را نادیده بگیرد. به عنوان مثالی دیگر، کارمندی که به یکی از همکارانش علاقه‌ای ندارد، این نگرش خود را به صورت بی‌محلی یا هم‌صحبت نشدن با او نشان می‌دهد.
البته نوع رفتار ما از عوامل دیگری (غیر از نگرش) نیز تأثیر می‌پذیرید. عواملی مانند شرایط مالی، پیش‌تصورات در مورد خود و دیگران، شرایط و تأثیرات اجتماعی و امنیت و رفاه. در واقع رفتار، کنش و واکنش‌های انسان‌ها و حتی حیوانات در مقابل محرک‌های درونی و بیرونی است.
جمع بندی
بنابراین پاسخی کلی برای سؤال نگرش چیست ؟ را می‌توان ارزشیابی‌های مطلوب یا نامطلوب در رابطه با مسائل، موقعیت‌ها و افراد مختلف، بیان کرد. در واقع نگرش واکنشی است که فرد بر اساس اعتقادات، احساسات و رفتار خود به نمایش می‌گذارد. بنابراین تغییر نگرش منفی به مثبت، در اغلب مواقع می‌تواند موجب موفقیت و کارآمدی بهتر شود. برای آگاهی بیشتر از نحوه ایجاد این تغییر، می‌توانید از مطلب راه‌های تغییر نگرش منفی به مثبت نیز استفاده کنید. در نهایت منتظر نظرات و پیشنهادات شما از نگرش و چگونگی تغییر آن هستیم.