پسوریازیس یک بیماری پوستی است که به علت اختلال در سیستم ایمنی بدن و ارسال سیگنالهای اشتباه به وجود میآید. این بیماری موجب میشود که سرعت چرخه رشد سلولهای پوستی افزایش پیدا کند. پسوریازیس ممکن است در هر نقطه ای از بدن مانند زانو، آرنج، پوست سر، کف دست و پا نمایان شود. این بیماری پوستی به پنج نوع اصلی پسوریازیس معکوس، پلاکی، خالدار، پوسچولار و اریترودرمیک تقسیم میشود. در این مقاله قصد داریم تا بیشتر به علائم، علل و راههای درمان پسوریازیس معکوس بپردازیم.
بیماری پسوریازیس معکوس
همانطور که گفته شد، پسوریازیس معکوس یکی از انواع پسوریازیس است. باورها بر این است که این بیماری ریشه ژنتیکی داشته و این امکان نیز وجود دارد که با سایر شرایط جسمی مانند مشکلات قلبی و افسردگی در ارتباط باشد. لازم به ذکر است که این بیماری واگیر ندارد و از این بابت جای نگرانی نیست.
در حدود یک سوم افراد مبتلا به پسوریازیس در خانواده خود سابقه این بیماری را داشتهاند، اما محققان هنوز موفق به کشف چگونگی انتقال پیسوریازیس از نسلی به نسل نشدهاند. به طور کلی احتمال ابتلای کودکی که یکی از والدین او به این بیماری مبتلاست ۲۵ درصد است و اگر هر دو والد به پسوریازیس مبتلا باشند، احتمال ابتلای کودک به ۶۵ درصد افزایش مییابد.
اغلب پسوریازیس در سنین جوانی شروع میشود، اما احتمال مبتلا شدن به آن در هر سنی وجود خواهد داشت. جنسیت فرد در ابتلا به این بیماری نقشی ندارد و در میان هر دو جنس زنان و مردان به یک نسبت دیده میشود.
علائم
پسوریازیس معکوس (Inverse) اغلب در قسمتهای مختلفی از بدن مانند لب، زیر بغل، گوش، ناف، پشت زانو، کشاله ران و آلت تناسلی مردان بروز میکند. در این بیماری ضایعات قرمز رنگ پوستی در قسمتهایی از بدن که گفته شد، دیده میشود.
حداقل نیمی از دارندگان این بیماری علائم آن را روی پوست سر خود مشاهده میکنند. در پسوریازیس پوست سر، کوتاه کردن یا تراشیدن مو میتواند اثربخشی روشهای درمانی مانند روش درمانی موضعی و نور درمانی را افزایش دهد.
از دیگر علائم پسوریازیس معکوس میتوان اشاره کرد به:
- خارش و سوزش در نقاطی از پوست
- مفاصل متوم و سفت شده
- پوست خشک و ترک خورده
- نقاط کوچک پوسته شده که بیشتر در کودکان دیده میشود
- ناخنهای ضخیم سوراخ شده یا برجسته
علت
همانطور که اشاره شد این بیماری ناشی از یک اختلال در سیستم ایمنی بدن است. بدین صورت که دستگاه ایمنی با ارسال سیگنالهای اشتباه و معیوب موجب میشود تا سرعت چرخه رشد سلولهای پوستی در یک یا چند ناحیه از پوست بدن افزایش یابد. در این وضعیت سلولهای پوست به طور دائم از لایه زیرین به طرف سطح حرکت میکنند و در آنجا به صورت سلولهای مرده دفع میشوند. در نتیجه چندین لایه از سلولهای مرده را مشاهده خواهید کرد که در سطح پوست تجمع یافته و پوستههای پسوریازیس را تشکیل دادهاند.
برای تشخیص این بیماری یه تکه از پوست در قسمتی که ضایعات بروز کرده است، برداشته میشود. پس از بررسی این نمونه پزشک نتیجه قطعی را اعلام میکند. به دلیل تشابه ضایعات پوستی در این بیماری و اگزما، گاهی پسوریازیس به اشتباه اگزما تشخیص داده میشود. برای تشخیص علت و منشاء دقیق پیسوریازیس معکوس ممکن است هر از گاهی انجام چند آزمایش توسط بیمار ضروری باشد.
روشهای درمان
پیسوریازیس درمان قطعی ندارد، اما با مصرف دارو و روشهای درمانی متنوعی که در ادامه به آنها اشاره میکنیم میتوان تا حد زیادی این بیماری را کنترل کرد.
در صورت درمان مناسب و رعایت توصیههای پزشک معالج میتوان به راحتی با این بیماری کنار آمد. در حدود ۲ درصد از جمعیت جهان به پسوریازیس مبتلا هستند. هر ساله تاریخ ۲۹ اکتبر (۷ آبان) به عنوان روز جهانی بیماران پسورزیازیس شناخته میشود.
۱. درمان موضعی
در زمانی که بیماری پسوریازیس تشخیص داده شود نخستین روش درمان، درمان موضعی است. نخستین دارویی که در این روش مورد استفاده قرار میگیرد معمولا کورتیکواستروئیدهای موضعی هستند.
۲. نور درمانی
یکی دیگر از روشهای درمانی برای پسوریازیس نوردرمانی است. در این روش نور ماوراء بنفش توسط دستگاه فتوتراپی روی پوست تابانده میشود. به یاد داسته باشید که این روش باید تحت نظارت پزشک صورت گیرد. ممکن است بیمار این روش را با رادیوتراپی یا پرتودرمانی اشتباه بگیرد، اما در این روش تنها از تابش نور روی پوست استفاده میشود.
۳. داروهای سیستمیک
این نوع درمان با استفاده از داروهای خوراکی یا تزریقی صورت میگیرند و معمولاً متوترکسات اولین دارویی است که برای این منظور بکار میرود.
۴. طب مکمل و جایگزین
پزشکی مکمل و جایگزین شامل روشهای متنوعی از مراقبتهای پزشکی و سلامتی است. از درمانهای مکمل و جایگزین برای این بیماری میتوان به یوگا، رژیم غذایی و تغذیه، ورزش و ذهن درمانی اشاره کرد.
۵. درمان خانگی
شما میتوانید برخی درمانها و مراقبتهای ساده را در خانه انجام دهید. به عنوان مثال برای کاهش خارش و درد میتوانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
- پوست خود را مرطوب نگه دارید؛ پزشکان توصیه میکنند که استفاده از پماد و کرمها به نگهداری آب در پوست کمک میکند، در نتیجه خارش و درد کاهش مییابد.
- سطح مقیاس پوسته را به حداقل برسانید؛ از محلول نرم کننده جهت کاهش سطح پوست اضافی و جلوگیری از ترک خوردگی پوست و پوسته شدن آن استفاده کنید.
- دوش آب سرد یا کمپرس سرد؛ این روش خارش را کاهش میدهد. برای حمام کردن از آب بسیار گرم استفاده نکنید زیرا آب گرم میتواند خشکی سطح پوست را تشدید کند و باعث تحریکات پوستی شود.
- زمان استحمام را کوتاه کنید؛ سعی کنید بیش از ۱۰ دقیقه در حمام نمانید و پس از استحمام از لوسیونهای بدن برای حفظ رطوبت پوست استفاده کنید.
- جلوگیری از تماس ادرار و مدفوع با پوست؛ از تماس ادرار یا مدفوع با موضع پسوریازیس جلوگیری به عمل آورید زیرا موجب التهاب و عود میشود.
- عدم استفاده از صابون و شامپوهای دارای دئودورانت و آنتی باکتریال؛ این محصولات باعث تشدید علائم پسوریازیس میشوند.
سخن پایانی
اگرچه پسوریازیس معکوس درمان قطعی ندارد، اما میتوان با راهکارهای درمانی یاد شده آن را کنترل کرد. استرس و اضطراب باعث تشدید علائم میشود، بنابراین سعی کنید استرس را از خود دور کنید. در صورتی که اطلاعات تکمیلی یا مفیدتری را در زمینه درمان این بیماری دارید، لطفا آن را با ما و دیگر همراهان انگیزه به اشتراک بگذارید.