ایست قلبی عارضهای است که ضربان قلب کاملاً از بین میرود و موجب از دست دادن ناگهانی عملکرد قلب، تنفس و هوشیاری میشود. ایست قلبی معمولاً از یک اختلال الکتریکی در قلب شما ناشی میشود که فعالیت پمپاژ خون را مختل میکند و جریان خون را به بقیه بدن شما متوقف میشود.
تفاوت ایست قلبی و حمله قلبی
ایست قلبی با حمله قلبی متفاوت است. حمله قلبی زمانی اتفاق میافتد که خون به بخشی از قلب مسدود میشود، درحالیکه بیماری ایست قلبی، ناشی از خطای عملکردی الکتریکی و درنتیجه توقف کامل ضربان قلب است.
بیماری ناگهانی ایست قلبی یک مسئله جدی و اورژانسی است و باید سریعاً به فرد قربانی عملیات ابتدایی و اورژانسی احیاء صورت گیرد؛ زیرا اگر فوراً به ماساژ و شوک قفسه سینه و یا حتی تنفس مصنوعی اقدام نشود، این عارضه در عرض ۳ الی ۷ دقیقه جان قربانی را میگیرد و بیمار فوت میکند.
علائم ایست قلبی کداماند؟
علائم ناگهانی ایست قلبی شامل موارد زیر است:
- توقف تنفس
- تشنج
- غش کردن بدون نبض (در نوعهای دیگر غش کردن نبض احساس میشود)
- گیجی و بیحس شدن اندامهای حرکتی
- در بعضی موارد عدم کنترل ادرار
عوامل ایجاد ایست قلبی کداماند؟
۱. بیماری عروق کرونر
در اغلب موارد ایست قلبی در افرادی که سابقه بیماری عروق کرونر دارند اتفاق میافتد. در این بیماری، شریانها به علت ازدیاد کلسترول خون و سایر رسوبها مسدود شدهاند و این عامل سبب کاهش جریان خون به قلب بیمار میشود.
۲. حمله قلبی
بیماری حمله قلبی عمدتاً به علت انسداد شریانهای ناشی از بیماری عروق کرونر پیش میآید و درنتیجه به علت افت شدید جریان خون به قلب، باعث فیبریلاسیون بطنی و درنهایت ایست قلبی شود.
۳. کاردیومیوپاتی (cardiomyopathy)
کاردیومیوپاتی به معنی عضلات غیرطبیعی قلب است و وقتیکه عضلات قلب بیمار ضخیم و کشیده میشود عارضه کاردیومیوپاتی اتفاق میافتد. یک بیماری که اغلب منجر به آسیب بافت قلب و آریتمی های بالقوه میشود.
۴. بیماری قلبی مادرزادی
هنگامیکه ایست ناگهانی قلبی در کودکان یا نوجوانان اتفاق میافتد، ممکن است به علت بیماری قلبی باشد که در هنگام تولد وجود داشته است یا حتی بزرگسالانی که جراحی اصلاحی برای نقص قلبی مادرزادی داشتهاند، هنوز احتمال ابتلا به ایست قلبی را دارند.
۵. سندرم بروگادا (Brugada’s syndrome)
اختلالات قلبی مانند نارسایی الکتریکی در قلب نیز یکی دیگر از شرایط فراهمشده برای احتمال بروز ایست قلبی میباشد.
عوامل خطرساز برای ایجاد ایست قلبی
شیوه زندگی یکی از عواملی است که افراد را در مقابل خطر ابتلا به بیماریهای قلبی قرار میدهد. در ادامه به عوامل خطرساز در ابتلا به این عارضه اشاره خواهیم کرد.
۱- سیگار کشیدن
۲- چاقی و اضافهوزن مفرط
۳-الکل و نوشیدنیهای الکلی
۴- دیابت و قند خون
۵- افزایش چربی و کلسترول بالا
۶- فشارخون بالا
۷- عصبانیتهای بیشازحد و فشار عصبی بالا
عوامل دیگری که میتواند سبب بروز عارضه خطرناک ایست قلبی شود:
۱- وراثت و سابقه وجود بیماری ایست قلبی در خانواده
۲- حمله قلبی
۳- سابقه شخصی یا خانوادگی انواع دیگر بیماریهای قلبی، مانند اختلالات ریتم قلب، نقایص مادرزادی قلب، نارسایی قلبی و قلب و عروق
۴- سن، میزان بروز اختلال قلبی ناگهانی با افزایش سن افزایش مییابد
۵- مرد بودن؛ در مردان دو تا سه برابر احتمال وقوع ایست قلبی بیشتر است.
۶- استفاده از مواد مخدر غیرقانونی مانند کوکائین یا آمفتامین
۷- عدم تعادل تغذیهای، مانند سطح پتاسیم یا منیزیم کم
عوارض جانبی ایست قلبی بر بدن
۱- هنگامیکه ایست قلبی رخ میدهد، مغز شما اولین قسمت از بدن شما است که رنج میبرد زیرا برخلاف ارگانهای دیگر، ذخیره خون غنی از اکسیژن ندارد.
۲- اگر ریتم قلب شما بهسرعت به ریتم طبیعی خود بازنگردد، آسیب مغزی اتفاق میافتد و نتیجه مرگ است.
اقدامات امدادی که باید به بیمار برسانید:
۱- پیش از حد انجام تنفس مصنوعی، نبض بیمار را چک کنید.
۲- اگر فرد بیهوش است با اورژانس تماس بگیرید و تقاضای ارسال آمبولانس کنید.
۳- اگر فرد مصدوم کودک است، حتماً پیش از تماس با اورژانس اقدامات تنفسی را برایش انجام دهید، زیرا به علت کمبود توانایی کودک در تنفس، عمل قطع تنفس سریعتر رخ میدهد.
۴- برای کمک قربانی را ترک نکنید، سعی کنید با تلفن همراه خود جویای کمک شوید.
۵- ماساژ قلبی را سریعاً آغاز کنید
۶- لباسهای فرد مصدوم را اگر مانع رسیدن اکسیژن به او میشود آزادتر کنید.
۷- شماره تماس اورژانس ۱۱۵ است و همیشه آن را به خاطر بسپارید.
راههای جلوگیری از بروز ایست قلبی
۱. سبزی بخورید: هر گیاه سبزی میتواند در پیشگیری از حمله قلبی به شما کمک کند. کلم، کاهو و هویج را فراموش نکنید.
۲. میوه بخورید: سیب، مرکبات و توتفرنگی بهترین میوهها برای قلب ضعیف شماست.
۳. روغن کمتری مصرف کنید: روغنهای جامد و غذاهای چرب را از برنامه غذایی خط نزنید. بهترین کار این است که از روغن زیتون و هسته انگور استفاده کنید که جزء روغنهای غیراشباع هستند و باعث بسته شدن رگهای خونیتان نمیشوند. هر چیز چربی مناسب نیست، برای اینکه قلب سالمتری داشته باشید، مجاز به استفاده از لبنیات پرچرب و کره نیستید.
روشهای درمان ایست قلبی
به همراه اعضای خانوادهتان احیای قلبی ـ ریوی (CPR) را فرابگیرید. برای اطلاعات بیشتر با نزدیکترین مرکز بهداشتی یا بیمارستان تماس حاصل کنید. با فراگیری احیای قلبی ـ ریوی ممکن است بتوانید جان یک نفر را در آینده نجات دهید.
اگر مشکل قلبی دارید، یا در خطر بروز مشکل قلبی هستید، یک گردنآویز یا دستبند مخصوص همراه داشته باشید تا در مواقع اورژانس بتوان بهسرعت به مشکل شما پی برد.
درمان دارویی
پسازاینکه با احیای قلبی ـ ریوی ضربان قلب برگشت، از اکسیژن اگر در دسترس است استفاده کنید (اکسیژن اورژانس ممکن است در مغازه جوشکاران موجود باشد). دارو برای درمان علت زمینهساز ایست قلبی، پسازاینکه فاز بحرانی سپری شد.
فعالیت
پس از بهبودی، فعالیتها باید تدریجاً از سر گرفته شوند. فعالیت جنسی و رانندگی پس از موافقت پزشک میتوانند آغاز شوند.
رژیم غذایی
به فردی که علائم ایست قلبی دارد، مایعات یا غذا ندهید. بیمار ممکن است خفه شود.
برگرفته از: mayoclinic.org