بی اختیاری ادرار هم در زنان و هم در مردان وجود دارد، اما این عارضه بیشتر در زنان با توجه به شرایط جسمی
آنها بروز پیدا میکند. از علائم این بیماری موارد زیادی را میتوان نام برد که با شناخت این علائم میتوان بهترین راه
درمان این مشکل را شناسایی کرد و به آن پرداخت.
علائم بی اختیاری ادرار در زنان چیست؟
در اکثر موارد هنگام ورزش کردن، خندیدن، سرفه کردن، عطسه کردن و یا بلند کردن جسم سنگین چند قطره
ادرار از مثانه شما خارج میشود؛ اینها از علائم این بیماری است؛ سایر علائم عبارتند از:
- احساس نیاز به دستشویی پس از دستشویی کردن
- احساس نیاز به دستشویی با شنیدن صدای آب، حمام و یا ظرف شستن
هنگام رابطه جنسی نیز امکان بی اخیاری ادرار در زنان وجود دارد. با توجه به علائم موجود میتوانید با پزشک خود مشورت کرده و به راحتی آن را درمان کنید.
راه های کنترل و درمان بی اختیاری ادرار در زنان
بی اختیاری ادرار مواد گوناگونی دارد که با شناسایی هر کدام درمان مناسب با آن را باید پیش گرفت.
بی اختیاری ناشی از استرس
این مورد یکی از شایع ترین موارد بی اختیاری در بانوان است که ممکن است بعد از زایمان یا یائسگی به وجود بیاید و موارد عطسه و خندیدن و سرفه کردن نیز شامل این دسته به حساب می آید. در این مورد میتوانید با رژیم غذایی مناسب این مشکل را کنترل کنید؛ مانند کم کردن نوشیدنیها از همه نوعها (کافئین دار، الکل، چای، دمنوشها)، استفاده نکردن از ادویه، مرکبات و قندهای مصنوعی.
مثانه پر کار (بیش فعال)
مثانه در طول روز به طور متوسط بین ۵ تا ۷ بار نیاز به تخلیه پیدا میکند اما در مثانه های پر کار تخلیه مثانه بیشتر از این موارد است. مواردی مانند عفونت مجاری ادراری و یا یبوست هم منجر به تحریک شدن مثانه پر کار میشود و برای درمان باید مشکل خود را شناسایی و درمان مخصوص همان ناحیه را انجام دهید. ورزشهای مخصوص مثانه نیز نقش بسزایی در بهبود این عارضه دارند.
استفاده از دارو
بیماری هایی مانند پارکینسون، سکته، تومور مغزی ، آسیب نخاعی، فشار خون، پروستات در مردان، بیرون آوردن رحم، اضافه وزن، تومور یا سنگ مثانه و دیابت باعث افزایش بی اختیاری ادرار میشوند. داروهایی که در اکثر این بیماریها مصرف میشود مانند مسکن ها، آرام بخش ها ، دوز بالای ویتامین ها و قرص های قلبی و فشار خون باعث بیشتر شدن ادرار و تحریک مثانه میشود.
دارو ها در زمان مناسب و در جای مناسب استفاده کنید، تا زمان حس کردن ادرار خود را به موقع به دستشویی
برسانید و از عوارض بعدی آن بکاهید. عوارض بی اختیاری ادرار عبارتند از
- عوارض شخصیتی و اجتماعی
- عوارض پوستی
- عفونت های پوستی و افزایش عفونت مجاری ادرار
راه های تشخیص بی اختیاری ادرار در زنان
پزشک ابتدا سابقه پزشکی بیمار را بررسی میکند. بیمار با توصیف عملکرد خود الگوی مناسبی از زندگی خود را
به پزشک اعلام میکند از جمله مقدار مایعاتی که در طول روز مصرف میکند، مصرف دارو و مواد، فشار
های عصبی و ناراحتی، سابقه جراحی و بیماریهای گوناگون. تمامی این ها به پزشک کمک می کند تا
تشخیص بهتری بدهد.
پزشک بعد از بررسی شرح حال بیمار آزمایش های متفاوتی روی بیمار انجام میدهد تا به نتیجه نهایی خود برسد.
آزمایش هایی مانند:
- اندازه گیری ظرفیت و عملکرد عضله های مثانه
- تست فشاری مثانه
- سونوگرافی
- سیستوسکوپی
- آنالیز و کشت ادرار و نوار عصب مثانه
مراحل درمان بعد از انجام آزمایش ها
رفتار درمانی
در مرحله اول پزشک رفتار درمانی را روی بیمار انجام می دهد. پزشک به بیمار توصیه میکند که مثانه را در فواصل زمانی منظم تخلیه کند. این نوع رفتار درمانی تخلیه زمانبندی شده نام دارد. تمرینهای کگل از جمله برنامههای رفتار درمانی است که برای تقویت عضلههای نگهدارنده ادرار، به شکل زیر انجام میشود:
به عضلات لگن خود فشار آورید، مانند وقتی که ادرار خود را نگه میدارید؛ سپس به مدت ۱۰ ثانیه آن را به همان حالت سفت شده نگه داشته و بعد عضلات را شل کنید؛ هر روز ۳ تا ۴ بار این ورزش را انجام دهید؛ با این ورزش، عضلات لگن قویتر میشوند و میتوانید مثانه خود را کنترل کنید.
دارو درمانی
در صورت که رفتار درمانی در درمان بیمار موثر نبود، با تجویز پزشک از دارو استفاده میشود. غالباً داروهای آنتی کلینرژیک تجویز میشود؛ این داروها باعث جلوگیری از عملکرد اعصابی شده که موجب تشدید انقباضات عضلات مثانه میشوند؛ تحقیقات ثابت کرده است که ترکیب دارو درمانی و رفتار درمانی در این بیماران مفید واقع میشود.
استفاده از دستگاه های واژینال
در این روش از بزارهای خاصی مانند پساری واژینال استفاده میشود. پساری حلقه سفتی است که پزشک آن را داخل واژن قرار میدهد، این حلقه به دیواره واژن و مجاری ادراری فشار آورده و باعث میشود ترشح یا بی اختیاری ادرار استرسی کاهش یابد.
کلاژن سازی یا تزریق کلاژن
تزریق کلاژن در بافتهای اطراف مجرای خروجی ادرار انجام می شود. این تزریق باعث میشود بافتها ضخیمتر شده و بی اختیاری استرسی با بسته شدن دهانه مثانه کاهش یابد. تزریق باید هر ۱۲ تا ۱۸ ماه یک بار تکرار شود؛ این تزریق فقط برای بی اختیاری ادرار ناشی از فشار موثر است.
جراحی
یکی از راهکارهای درمان بی اختیاری ادرار ناشی از فشار، قرار دادن مثانه در اسلینگ (تکه از بافت و یا مادهای است که موجب بالا نگه داشتن مثانه و جلوگیری از ناگهانی خارج شدن ادرار میشود.) و یا بالا کشیدن مثانه در بالاتر از موقعیت طبیعی است؛ بیش از ۲۰۰ نوع عمل متفاوت وجود دارد و عمل با توجه به ترجیح بیمار و تجربه و صلاحدید جراح انتخاب میشود. جراح عوارض احتمالی عمل را به بیمار توضیح میدهد و اکثر جراحیها سرپایی انجام میشود.