بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر چطور است؟ آیا مهندسین کامپیوتر درآمد خوبی دارند؟ برای تحصیل در این رشته چه پیش نیازهایی وجود دارد؟ این سوال‌ها را کسانی که می‌خواهند در رشته کامپیوتر تحصیل کنند می‌پرسند. برای این که کامپیوتر بخوانید، باید همه چیز را درباره این رشته بدانید. در این مقاله از انگیزه رشته مهندسی کامپیوتر را به همراه تمام گرایش‌ها و بازار کار آن معرفی خواهیم کرد، با ما همراه باشید.
معرفی رشته مهندسی کامپیوتر
مهندسی به معنی ساختن است. مهندسین کامپیوتر از رایانه‌ها برای ساختن نرم افزارهای جدید استفاده می‌کنند. حتی خود ساختن کامپیوترهای جدید و به هم پیوند زدن سخت افزارها هم خودش یک مدل مهندسی کامپیوتر است.
در رشته مهندسی کامپیوتر می‌توانید وارد حیطه شبیه سازی شوید. در این حالت می‌توانید آنچه که در دنیای واقعی قابل پیاده سازی نیست را با کمک کامپیوترها سر و شکل دهید و شبیه سازی کنید.
از ساختن ربات‌ها تا پردازش تصاویر، نوشتن مقاله آموزش‌های صوتی و تصویری و … همه و همه را می‌توانید با کمک این رشته تحصیلی انجام دهید. در حقیقت مهندسی کامپیوتر آمده تا راه‌های حل مسئله و رسیدن به نتیجه را برای تمام شاخه‌ها و رشته‌ها هموارتر کند.
۱) بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی
بازار کار رشته کامپیوتر نسبت به سایر رشته‌های تحصیلی گسترده‌تر است. علاقه‌مندان به برنامه نویسی می‌توانند این شاخه را در پیش بگیرند و به درآمدهای قابل توجه دست پیدا کنند. درآمد یک برنامه نویس را نمی‌توان تخمین زد. هر چقدر در این راه تجربه بیشتری کسب کنید و توانمندتر شوید، به مراتب درآمد بیشتری خواهید داشت.
البته که در هر کسب و کاری جای یک مهندس کامپیوتر خالی است. شما می‌توانید به عنوان یک متخصص طراحی سایت وارد بازار کار شوید یا این که وارد حوزه مونتاژ یا تعمیر و عیب یابی کامپیوترهای مختلف شوید.
۲) بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی ارشد
در مقطع ارشد و دکتری بازار کار رشته کامپیوتر گسترده‌تر از مقطع کارشناسی است. در مقطع ارشد دانشجویان نحوه تحقیق کردن درباره مسائل روز دنیا را یاد می‌گیرند. به همین دلیل بیشتر افرادی که در این مقطع ادامه تحصیل می‌دهند به فکر راه انداختن کسب و کار خودشان هستند.
دانشجویان ارشد راهشان باز است که تا مقطع دکتری ادامه تحصیل دهند. این افراد می‌توانند نرم افزارهای جدید بسازند یا جاهای خالی را در علم کامپیوتر پر کنند. چرا که راه و رسم خوب تحقیق کردن، این راه را برایشان هموار کرده است. بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع ارشد در ایران خوب است.
۳) بازار کار مهندسی کامپیوتر در مقطع دکترا
در مقطع دکتری هم دانشگاه از شما یک مدرس توانمند می‌سازد. پس از اتمام مقطع دکتری می‌توانید هم در حیطه‌های مختلف رشته نرم افزار و سخت افزار مشغول باشید و هم ساعت‌هایی را به تدریس در دانشگاه‌ها و مراکز علمی اختصاص دهید.
گرایش‌های مقطع کارشناسی کامپیوتر
مقطع کارشناسی رشته مهندسی کامپیوتر دو گرایش دارد. گرایش نرم افزار و گرایش سخت افزار. در ادامه توضیحات کامل‌تری درباره این دو گرایش ارائه کرده‌ایم.
۱. گرایش نرم افزار کامپیوتر
عمده تمرکز گرایش نرم افزار روی یادگیری زبانهای برنامه نویسی و راهکارهای حل مسئله است. در این گرایش شما یاد می‌آموزید که چگونه می‌توانید کامپیوتر را در راستای رسیدن به اهدافتان به کار بگیرید. در کارشناسی نرم افزار با سیستم عامل‌های مختلف آشنا می‌شوید. بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر در گرایش نرم افزار بهتر از گرایش سخت افزار است.
۲. گرایش سخت افزار کامپیوتر
گرایش سخت افزار همانطور که از اسمش پیداست به سازوکار قطعات کامپیوتر مربوط می‌شود. در این رشته تجهیزات کامپیوتر را می‌شناسید و می‌فهمید که هر بخش چه کاری را بر عهده دارد. کلیه قطعات و عملکردی که کامپیوترهای مختلف دارند در کارشناسی سخت افزار مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. تحقیقات این گرایش بیشتر روی بهبود سخت افزار برای کارآمدی بیشتر کامپیوترهاست.
بیشتر بدانید: آشنایی با بازار کار رشته مترجمی زبان انگلیسی
گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد کامپیوتر
مقطع کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر نسبت به مقطع لیسانس این رشته گسترده‌تر است. در ادامه گرایش‌های ارشد کامپیوتر را معرفی کرده‌ایم.
۱. گرایش مهندسی نرم‌افزار
دانشجویان مقطع ارشد رشته نرم افزار توانایی تحلیل الگوریتمهای پیچیده و طراحی پایگاه داده‌های پیشرفته را دارند. در این مقطع یاد می‌گیرید که چگونه یک نرم افزار را به نحوی که بیشترین سازگاری را با سیستم عامل داشته باشد طراحی کنید. فازهای توسعه نرم افزار و عیب یابی و نگهداری از آن نیز در این مقطع آموزش داده می‌شود.
تمام سازو کارها و زیر و بم سیستم عامل های مختلف در ارشد نرم افزار گنجانده شده است. دانشجو با کامپایلرها و الگوریتمهای موازی آشنا می‌شود و شبیه سازی سیستم‌های مختلف و گرافیک کامپیوتری را در حد قابل قبولی آموزش می‌بینید.
۲. گرایش معماری سیستم‌های کامپیوتری
روش طراحی و ساخت کامپیوترها و مدارهای کامپیوتری در این مقطع تحصیلی آموزش داده می‌شود. یک دانشجوی ارشد معماری با معماری پیشرفته و ابر رایانه‌ها آشنا می‌شود و سازوکار اجزای درونی کامپیوتر مانند بردهای الکترونیکی، میکروپروسسورها و … را مورد بررسی قرار می‌دهد.
بررسی معماری اجزای مختلف کامپیوتر در این مقطع جایگاه خاصی دارد. دانشجویان سعی می‌کنند تا با اتصال بردها و اجزای الکترونیکی به هم سیستم‌های بهینه‌تری برای برآورده کردن نیاز انسان‌ها بسازند. طراحی و ساختن مدارهای واسط (مدارهایی که سیستم‌های مختلف مانند کامپیوتر و گوشی را به هم وصل می‌کنند)، طراحی سیستم‌های بلادرنگ و ساختن آن‌ها و طراحی و ساخت مدارهای دیجیتال تنها بخشی از کارهای دانشجویان معماری کامپیوتر است.
۳. گرایش هوش مصنوعی و رباتیکز
دانشجویان هوش مصنوعی تلاش می‌کنند که کامپیوتر را بیشتر و بیشتر شبیه موجودات زنده کنند. کامپیوترهایی که می‌توانند مانند موجودات زنده فکر کنند و عمل کنند. یادگیری ماشین و داده کاوی بخشی از فعالیت‌هایی است که مهندسین این گرایش روی آن تمرکز دارند. در این روش داده‌های به دست آمده از عملکرد ماشین مورد ارزیابی قرار می‌گیرند تا خطاهای بعدی کمتر شود.
شبکه‌های عصبی به کامپیوتر ماهیتی زنده می‌دهند و پردازش‌های تکاملی هر مرحله از کار را بررسی کرده و جوابی که نسبت به سایر جواب‌ها بهینه‌تر است را به دست می‌آورند.
ربات هایی که قدرت پردازش تصویر و درک گفته و نوشته‌ها را دارند نیز حاصل این گرایش هستند. هوش مصنوعی به کامپیوتر کمک می‌کند تا بتواند زبان طبیعی موجودات را پردازش کند و به وقتش مانند یک فرد خبره به جراحی و… بپردازد. بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر در گرایش هوش مصنوعی این روزها سر و صدای زیادی برپا کرده و رشد صعودی داشته است.
۴. گرایش مهندسی الگوریتمها و محاسبات
دانشجویان گرایش مهندسی الگوریتمها و محاسبات، الگوریتمهای سخت و ساده را با هم مورد ارزیابی قرار می‌دهند. در این شاخه دانشجو هم با علم کامپیوتر سر و کار دارد و هم با علم ریاضی. دانشجویان این گرایش با الگوریتم‌هایی مانند نظریه بازی‌ها که رسیدن به نتیجه دلخواه در آن‌ها فوت و فن خاصی دارد را هم مورد ارزیابی قرار می‌دهند.
۵. گرایش رایانش امن
برقراری امنیت در دنیای کامپیوترها ضروری است. در این گرایش روش‌های نفوذ هکرها به سیستم‌های مختلف مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. امنیت کاران پس از شناسایی راه‌های نفوذ، آن‌ها را روی نفوذگرها می‌بندند تا سیستم برای دیگران بستری امن باشد. سیستم‌های پالایش، تشخیص نفوذ، کنترل نفوذ و دیواره آتش بخشی از موارد مورد توجه در این گرایش است.
برای درک اهمیت این گرایش تنها باید نگاهی به سیستم‌های بانکی بیندازید. تمام بانک‌ها به اینترنت وصل هستند و اغلب افراد کارهای بانکی‌شان مانند خرید و … را از طریق اینترنت انجام می‌دهند. بدون وجود امنیت کافی، بستر اینترنت فقط برای سوءاستفاده گران مناسب خواهد بود نه همگان.
۶. گرایش شبکه
کامپیوترهای جدا از هم، عملاً کارایی چندانی نخواهند داشت. برای ارتباط بین آن‌ها روشی به نام شبکه کردن کامپیوترها وجود دارد. در این روش بستر امنی برای برقراری ارتباط بین کامپیوترها فراهم می‌شود. هر شخص در شبکه می‌تواند به اطلاعاتی که اجازه دارد دسترسی داشته باشد. با وجود شبکه‌های کامپیوتری، نیازی نیست که برای دسترسی به اطلاعات مورد نیازتان به اداره بروید. در هر زمان و در هر مکان اطلاعات در اختیار شما هستند.
دانشجویان و فارغ التحصیلان این گرایش روش‌های ارتباط دادن بین کامپیوترها را خوب می‌دانند. در این گرایش روش‌های ارتباط بین سیستم‌های کامپیوتری مختلف مانند لپ‌تاپ‌ها، موبایل‌ها و … آموزش داده می‌شود. مهندسین شبکه به خوبی می‌دانند که چه دستگاهی برای ارتباط بین چه سیستم‌هایی نیاز است و چگونه می‌توان امنیت را در سیستمها برقرار کرد. نظارت به شبکه و رویدادهای آن بخشی از وظایف این افراد است.
بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر در گرایش شبکه هم خوب است و کسانی که این رشته را خوانده‌اند در شرکت‌های معتبر مشغول به کار هستند.
گرایش‌های مقطع دکتری کامپیوتر
گرایش‌های مقطع دکتری کامپیوتر با گرایش‌های ارشد این رشته یکسان هستند. دانشجو در هر گرایشی که ارشد گرفته باشد می‌تواند در کتری نیز ادامه تحصیل دهد. در مقطع دکتری بنیادی‌تر به موضوعات مختلف پرداخته می‌شود. دانشجو در این مقطع روش‌های مختلف را برای بهبود علم یا صنعت مورد تحقیق و بررسی قرار می‌دهد.
لیست دروس مقطع کارشناسی مهندسی کامپیوتر
مقطع کارشناسی کامپیوتر شامل درس‌های عمومی،اصلی، اختیاری و تخصصی است. مهندسی کامپیوتر در گرایش نرم افزار و سخت افزار دارای ۱۴۱ واحد درسی است. این واحدهای درسی شامل ۲۱ واحد درس عمومی، ۵۵ واحد درس اصلی، ۲۹واحد درس تخصصی و ۲۱ واحد درس پایه است. در ادامه تعداد واحدهای این دروس و کل واحدهای کارشناسی را برای هر مقطع ارائه داده‌ایم.
۱. گرایش نرم افزار
| دروس اصلی |
|
|
دروس پایه |
|
| دروس عمومی |
|
| دروس تخصصی |
|
۲. گرایش سخت افزار
مهندسی سخت افزار در درس های اصلی، پایه و عمومی با مهندسی نرم افزار مشترک است.
| دروس تخصصی |
|
لیست دروس مقطع کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر
دانشجویان مقطع ارشد مهندسی کامپیوتر درس‌های تخصصی‌تری دارند در این مقطع دانشجویان باید ۳۲ واحد درسی را که شامل دروس اصلی و تخصصی، سمینار و پایان نامه است بگذرانند. برای کسانی که تغییر رشته داشته‌اند، گذراندن حداکثر ۱۲ واحد جبرانی الزامی خواهد بود. در اینجا لیست درس‌های ارشد کامپیوتر را طبق رشته‌های مختلف ارائه کرده‌ایم.
۱. گرایش مهندسی نرم‌افزار
| دروس اصلی |
|
| دروس تخصصی |
|
۲. گرایش هوش مصنوعی و رباتیکز
| دروس اصلی |
|
| دروس تخصصی |
|
۳. گرایش معماری سیستم‌های کامپیوتری
| دروس اصلی |
|
| دروس تخصصی |
|
۴- گرایش مهندسی الگوریتمها و محاسبات
| دروس اصلی |
|
| دروس تخصصی |
|
۵. گرایش شبکه
| دروس اصلی |
|
| دروس اختیاری |
|
۶. گرایش رایانش امن
| دروس اصلی |
|
| دروس اختیاری |
|
لیست دروس مقطع دکتری مهندسی کامپیوتر
دانشجویان مقطع دکتری کامپیوتر ملزم هستند که ۱۲ تا ۱۸ واحد درسی را از سرفصل در نظر گرفته شده توسط دانشگاه بگذرانند. پس از کسب نمره در این مرحله، دانشجو می‌تواند در امتحان جامع شرکت کرده و در صورت قبولی وارد مرحله پروپوزال نویسی و نگارش پایان نامه شود. لیست درس‌های گرایش‌های دکتری کامپیوتر به تفکیک در ادامه ارائه شده است.
۱. گرایش مهندسی نرم‌افزار
| دروس ارائه شده |
|
۲. گرایش هوش مصنوعی و رباتیکز
| لیست دروس ارائه شده |
|
۳. گرایش معماری سیستم‌های کامپیوتری
| دروس ارائه شده |
|
۴- گرایش الگوریتمها و محاسبات
| لیست دروس ارائه شده |
|
۵. گرایش شبکه
| دروس ارائه شده |
|
۶. دکتری مهندسی کامپیوتر- گرایش رایانش امن
| دروس ارائه شده |
|
کدام دانشگاه‌ها این رشته را ارائه می‌دهند؟
دانشگاه‌های دولتی، پیام نور، غیرانتفاعی و… رشته کامپیوتر را در مقاطع مختلف ارائه می‌کنند. از جمله مشهورترین دانشگاه‌های ارائه دهنده رشته کامپیوتر می‌توان به دانشگاه‌های زیر اشاره کرد.
- دانشگاه صنعتی شریف
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر
- دانشگاه تهران
- دانشگاه علم و صنعت
- دانشگاه تربیت مدرس
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی
- دانشگاه شاهرود
- دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشگاه اصفهان
- دانشگاه بوعلی سینا همدان
- دانشگاه تبریز
- دانشگاه شیراز
- دانشگاه یزد
- دانشگاه شهید باهنر کرمان
- دانشگاه سمنان
- دانشگاه اراک
- دانشگاه زنجان
- دانشگاه ارومیه
کلام آخر
در این مقاله اطلاعات جامعی درباره بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر و گرایش های آن در مقاطع مختلف ارائه شد. بهترین فرصت‌های پیش روی مهندسین کامپیوتر وارد شدن به حوزه نرم افزار و هوش مصنوعی است. هر چند سایر گرایش‌های این رشته نیز فعال هستند و فارغ‌التحصیلان گرایش‌های مختلف کامپیوتر بیکار نخواهند ماند. با توجه به هدف و علاقه‌ای که دارید یکی از گرایش‌های کامپیوتر را انتخاب کنید. می‌توانید با تلاش در طول تحصیل و پس از آن به درآمد و تخصص قابل توجهی در شاخه تحصیلی‌تان دست پیدا کنید.
برای آشنایی با دیگر رشته‌های تحصیلی، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌های همه چیز درباره رشته جهانگردی + بازار کار رشته جهانگردی و بازار کار رشته اقتصاد و گرایش‌های آن را در انگیزه مطالعه کنید.