در کشورهایی مثل ایران و هند که طب سنتی جایگاه خاصی دارد، روش‌های درمانی مختلفی برای انواع بیماری‌ها به دست آمده است. یکی از این روش‌ها اماله کردن، حُقنه و یا به زبان علم جدید انما می‌باشد که در درمان بسیاری از بیماری‌ها بخصوص مشکلات روده و یبوست کاربرد دارد.
در این مقاله می‌خواهیم توضیح مختصری از روش درمانی اماله کردن و حکم آن در روزه‌های ماه رمضان به طور کلی و از نظر مراجع را برایتان بگوییم.
تعریف اماله کردن و کاربردهای آن در طب سنتی
اماله کردن به معنی وارد کردن مایعات خاص و یا آب معمولی به داخل بدن از طریق مقعد برای پاکسازی روده است. این روش سنتی از زمان بقراط و جالینوس برای درمان بسیاری از بیماری‌ها به خصوص یبوست کاربرد داشته است. همچنین برای بهبود بیماری‌های دیگری مانند سردرد، سرگیجه، سکته، صرع، دردهای کلیه و مثانه، دردهای مفاصل، سیاتیک، زخم‌های روده‌ای، دفع مواد زاید به سمت پایین، درمان تب و مسمومیت استفاده می‌شده است و هنوز هم از آن در طب سنتی استفاده می‌شود.
سوالی که در ادامه به آن پاسخ خواهیم داد این است که با توجه به این که با اماله کردن احتمال وارد شدن آب یا مایعات ملین به داخل روده وجود دارد، آیا روزه را باطل می‌کند؟
حکم شرعی اماله کردن در ماه رمضان
در صورت وارد شدن مایعات یا آب به داخل روده، حتی اگر به دلیل پزشکی و درمان باشد روزه باطل می‌شود. اما شیاف‌های درمانی روزه را باطل نمی‌کنند؛ در مورد شیاف‌هایی که برای تغذیه یا لذت بردن مانند شیاف تریاک استفاده می‌شوند، احتیاط واجب است که در هنگام روزه مصرف نشوند. در صورت باطل شدن روزه به دلیل اماله ضروری، کفاره‌ای بر گردن فرد نیست.
نظر آیت الله خامنه ای درباره اماله کردن در ماه رمضان
- استفاده از شیاف‌های رکتال (کرم مقعد رکتول) و کرم‌های واژینال اگر مایع نباشد، برای روزه اشکال ندارد.
- استفاده از داروهای مخصوصی که برای معالجه بعضی از بیماری‌های زنان وجود دارد (شیاف‌های روغنی) که در داخل بدن (چه در مقعد و چه در واژن) گذاشته می‌شود، به روزه ضرر نمی‌رساند.
نظر آیت الله مکارم شیرازی درباره اماله کردن در ماه رمضان
- استعمال شیاف به جهت درمان، بنابر احتیاط اشکالی ندارد، اما برای روزه‌دار مکروه است.
- اماله کردن با پماد آنتی هموروئید (کرم مقعدی) برای بیماری بواسیر که خونریزی داخلی و خارجی دارد روزه را باطل نمی‌کند.
- شیاف با انگشت خیس روزه را باطل نمی‌کند.
- اگر بیماری ناچار است که هر روز یا یک روز در میان با آب خالص تنقیه کند، اگر می‌تواند این کار را شب انجام دهد و اگر نمی‌تواند باید روزه را قضا کند.
- استعمال قطره از طریق مقعد تنقیه محسوب نمی‌شود.
حکم اماله کردن در ماهی غیر از رمضان
اماله کردن فی نفسه اشکالی ندارد و چنان‌چه فرد روزه نباشد اماله کردن اشکالی ندارد.
سخن آخر
بهتر است در ماه رمضان به هنگام روزه اماله انجام نشود، اما در صورت مجبور بودن باید به احکام آن توجه داشته باشید تا روزه‌هایتان صحیح باشد. امیدواریم همیشه تنتان سالم باشد و با تندرستی کامل این ماه مبارک را پشت سر بگذارید. التماس دعا
همچنین پیشنهاد می‌کنیم در صورت نیاز، مطالب «حکم آب گرداندن در دهان یا مضمضه کردن در ماه رمضان» و «نزدیکی در ماه رمضان» را نیز در انگیزه بخوانید.
