کلمه ژنتیک مفهوم وراثت و انتقال صفات از والدین به فرزندان را در ذهن اغلب ما تداعی می‌کند. البته که این مفهوم اشتباه نیست، اما علم ژنتیک فقط به همین موضوع محدود نمی‌شود. در ادامه این رشته را بیشتر معرفی می‌کنیم. همچنین گرایش‌ها، بازه درآمد، دانشگاه‌های پذیرنده و بازار کار رشته ژنتیک را هم به صورت مفصل شرح خواهیم داد. با ما همراه باشید.
بازار کار رشته ژنتیک
برای موفقیت تحصیلی و در نهایت دست‌یابی به شغل مرتبط و دلخواه در این رشته، باید در دروسی مانند ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و… پایه‌ای قوی و علاقه فراوان داشته باشید. مهارت تحلیل ژنوم‌ها و درک پیچیدگی‌های آن‌ها نیز از مهارت‌های ملزوم و پایه‌ای برای ورود، موفقیت و اشتغال در آن است. نهایتاً، فارغ‌التحصیلان رشته ژنتیک با توجه به آخرین مقطع تحصیلی خود می‌توانند در مشاغل مرتبط با این رشته به اشتغال بپردازند.
۱. بازار کار در مقطع کارشناسی
بازار کار برای فارغ‌التحصیلان کارشناسی رشته ژنتیک، محدود به کار در آزمایشگاه‌ها و تدریس در مدارس است، اما با توجه به تعداد بسیار زیاد فارغ‌التحصیلان این رشته، تعداد محدود آزمایشگاه‌ها و همچنین درصد کم پذیرش در مدارس، بازار کار چندان مناسبی در اختیار این افراد نیست.
۲. بازار کار در مقطع کارشناسی ارشد
فرصت‌های شغلی در این مقطع نسبت به رشته تحصیلی، بسیار متفاوت است. فارغ‌التحصیلان از رشته ژنتیک انسانی (وزارت بهداشت) آینده شغلی روشن‌تری دارند. آن‌ها می‌توانند در مراکز تشخیص پزشکی مانند آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی و…، آزمایشگاه‌های ژنتیک پزشکی، بیمارستان‌ها و… مشغول به کار شوند.
فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد ژنتیک (وزارت علوم) می‌توانند در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی، آزمایشگاه‌های محصولات کشاورزی، آزمایشگاه‌های ژنتیک جانوری و… مشغول به کار شوند. لازم به ذکر است به دلیل فرصت‌های مهاجرتی بهتر برای دانش‌آموختگان وزارت علوم، اغلب آن‌ها به دنبال مهاجرت و ادامه تحصیل یا شغل در خارج از کشور هستند.
۳. بازار کار در مقطع دکتری
بازار کار رشته ژنتیک در مقطع دکترا نیز نسبت به رشته تحصیلی متفاوت است. افرادی که مدرک دکترای ژنتیک وزارت بهداشت را دارند، می‌توانند با تأسیس آزمایشگاه، به درآمد خوبی دست یابند. مشاغلی مانند تدریس در دانشگاه و کارهای پژوهشی نیز فرصت خوبی برای آن‌هاست.
مدرک دکترای ژنتیک از وزارت علوم، اجازه تأسیس آزمایشگاه را به افراد نمی‌دهد. کار در مراکز پژوهشی و تدریس در دانشگاه فرصت شغلی خوبی برای فارغ‌التحصیلان دکترای ژنتیک وزارت علوم به شمار می‌رود.
گرایش های رشته ژنتیک
رشته ژنتیک در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری گرایش‌های متفاوتی دارد. در این قسمت هر کدام از گرایش‌های این رشته را معرفی می‌کنیم.
نکته: رشته ژنتیک یکی از گرایش‌های زیست سلولی مولکولی در مقطع کارشناسی است.
گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد
رشته ژنتیک دو انتخاب دشوار پیش روی کارشناسان این رشته برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد قرار داده است. دانشجویانی که به تحقیق و پژوهش علاقه‌مند هستند، ادامه تحصیل در وزارت علوم و دانشجویانی که قصد انجام امور درمانی و بالینی دارند، وزارت بهداشت را انتخاب می‌کنند. این رشته دارای گرایش‌های زیر است:
- ژنتیک (وزارت علوم)
- ژنتیک انسانی یا پزشکی (وزارت بهداشت)
ژنتیک
این گرایش، علم ژنتیک را در سطح گسترده‌تری نسبت به ژنتیک انسانی به دانشجویان آموزش می‌دهد. دانشجویان ژنتیک (وزارت علوم) ژنتیک همه موجودات زنده (اعم از انسان، جانوران، گیاهان و…) را مورد بررسی قرار می‌دهند. این دانشجویان در پایان دوره ۲ الی ۳ ساله تحصیل خود در مقطع کارشناسی ارشد، طرح نداشته و با انجام پایان‌نامه پژوهشی فارغ‌التحصیل می‌شوند.
ژنتیک انسانی یا پزشکی
ژنتیک انسانی به دانشجویان آموزش می‌دهد که چگونه می‌توانند با بررسی ژنوم انسان، به بیماری‌های ژنتیکی، سرطان‌ها، ژنتیک وراثتی، جهش ژن‌ها، مهندسی ژنتیک، جنبه‌های مولکولی و بیوشیمیایی ژن‌ها و… پی ببرند. این دانشجویان در پایان دوره کارشناسی ارشد، باید طرح عملی خود را در آزمایشگاه‌ها یا بیمارستان‌ها بگذرانند تا مدرک کارشناسی ارشد با مهر وزارت بهداشت را دریافت کنند. ضمن این که گذراندن طرح، برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا الزامی است.
گرایش های مقطع دکتری
مقطع دکترای ژنتیک در گرایش‌های زیر دانشجو می‌پذیرد:
- ژنتیک پزشکی (وزارت بهداشت)
- ژنتیک مولکولی (وزارت علوم)
لازم به ذکر است افرادی که مدرک کارشناسی ارشد ژنتیک انسانی دارند، می‌تواند در رشته‌های بیولوژی تولید مثل، پزشکی مولکولی، علوم اعصاب، مهندسی بافت، نانوفناوری پزشکی، ایمنی شناسی پزشکی، زیست فناوری پزشکی، علوم سلولی کاربردی، خوش شناسی آزمایشگاهی و علوم انتقال خون، انفورماتیک پزشکی، سلامت در بلایا و فوریت‌ها، سلامت و رفاه اجتماعی، اپیدمیولوژی، مددکاری اجتماعی، گفتاردرمانی و زیست پزشکی سامانه‌ای نیز در مقطع دکتری ادامه تحصیل دهند.
درآمد فارغ‌التحصیلان رشته ژنتیک
فارغ‌التحصیلان وزارت علوم با کار در آزمایشگاه‌ها می توانند درآمدی در حدود یک و نیم تا ۳ میلیون تومان داشته باشند. به علاوه مشاغل دیگر مانند تدریس در مدارس یا دانشگاه‌ها و…. سطح درآمد متفاوت‌تری خواهد داشت.
فارغ‌التحصیلان وزارت بهداشت نیز با کار در آزمایشگاه‌های ژنتیک، تشخصی طبی و… همان میزان درامد را دارند. اما با تأسیس آزمایشگاه، درآمد خوبی خواهند داشت. راه‌اندازی شرکت‌های دانش‌بنیان، تدریس در دانشگاه و… بازه درآمد فارغ‌التحصیلان رشته ژنتیک را گسترده‌تر می‌کند.
لیست دروس ارائه شده در هر مقطع
۱. دروس مقطع کارشناسی
مقطع کارشناسی رشته ژنتیک شامل ۱۳۵ واحد است. از این ۱۳۵ واحد شامل ۲۰ واحد دروس عمومی، ۲۲ واحد دروس پایه، ۷۶ واحد دروس تخصصی، ۸ واحد دروس انتخابی الزامی و ۹ واحد دروس اختیاری می‌شود.
| دروس عمومی | دروس پایه |
|
|
| دروس انتخابی‌الزامی | دروس اختیاری |
|
|
| دروس تخصصی | |
|
|
۲. لیست دروس کارشناسی ارشد
هر دو گرایش کارشناسی ارشد رشته ژنتیک شامل ۳۲ واحد درسی هستند.
| گرایش ژنتیک (وزارت علوم) | گرایش ژنتیک انسانی (وزارت بهداشت) |
|
|
۳. لیست دروس دکترای ژنتیک
| دروس ژنتیک پزشکی | دروس ژنتیک مولکولی |
|
|
دانشگاه های پذیرنده
این رشته در هر سه مقطع در دانشگاه‌های ایران دانشجو می‌پذیرد.
دانشگاه های پذیرنده در مقطع کارشناسی
- دانشگاه اصفهان
- دانشگاه شهرکرد
- دانشگاه سیستان و بلوچستان
- دانشگاه شهید باهنر
- دانشگاه شاهد
- دانشگاه شهید چمران
- دانشگاه غیرانتفاعی علم و هنر یزد
دانشگاه های پذیرنده در مقطع کارشناسی ارشد
| گرایش ژنتیک انسانی (وزارت بهداشت) | گرایش ژنتیک (وزارت علوم) |
|
|
دانشگاه های پذیرنده در مقطع دکتری
| گرایش ژنتیک پزشکی | گرایش ژنتیک مولکولی |
|
|
حرف آخر
اگرچه پذیرش در رشته ژنتیک وزارت بهداشت به دلیل ظرفیت پایین دشوار است، با این حال آینده شغلی روشن، انگیزه خوبی در دانشجویان ایجاد می‌کند. این رشته در دنیا بسیار مورد توجه است و بازار کار خوبی دارد. به علاوه، می‌توانید در مورد رشته‌هایی مانند اقتصاد، جامعه شناسی، نساجی، مترجمی زبان انگلیسی، مدیریت مالی، علوم سیاسی، علوم تربیتی، شنوایی سنجی، جهانگردی، تاریخ، روانشناسی، حقوق، حسابداری، بهداشت عمومی، داروسازی، مهندسی کامپیوتر، مهندسی پزشکی، مهندسی معماری، تربیت بدنی و مدیریت نیز بیشتر مطالعه کنید. در نهایت فراموش نکنید منتظر نظرات و پیشنهادات شما در انگیزه هستیم.
