چرا امروزه برای مدیران و صاحبان کسب و کار مدرن، انگیزه پرسنل چالشی بزرگ است؟ در پاسخ باید گفت در مواردی که کارکنان ناراضی، ناامید و بدون انگیزه هستند نمی‌توانند عملکرد قابل قبولی داشته باشند. اگر کارمندان کسب و کارهای کوچک یا بزرگ، انگیزه‌ای برای انجام مسئولیت‌های شغلی خود نداشته باشند، آن کسب و کار محکوم به شکست است. بنابراین صاحبان کسب و کارها یا مدیران منابع انسانی باید اقداماتی مؤثر در جهت بهبود جو محیط کار و ایجاد انگیزه برای پرسنل انجام دهند. در این مقاله چند مورد از مهم‌ترین تکنیک‌های ایجاد و افزایش انگیزه در محیط کار را معرفی کرده‌ایم. با ما همراه باشید.
راهکارهای ایجاد و افزایش انگیزه در محیط کار
۱. پرورش ذهن آگاهی نیروی کار
شاید یکی از روش‌هایی که مدیران کسب و کارهای کوچک و صاحبان کسب و کارهای بزرگ به طور مشابه می‌توانند از آن برای افزایش انگیزه در محیط کار استفاده کنند روش پروش ذهن آگاهی کارمندان باشد. ذهن آگاهی روشی برای فرار از فکر و خیال و کنترل توجه است. در شرایط نامساعد محل کار، استرس کارکنان به تدریج افزایش می‌یابد و در نهایت به جایی می‌رسد که دیگر قدرت کنترل ذهن و تمرکز خود را نخواهند داشت.
بنابراین مدیران باید اقداماتی برای افزایش آرامش در محیط کار انجام دهند. همچنین باید شرایطی فراهم شود که سلامت هر کسی در آن مهم شمرده شود. این مورد، یکی از اقدامات حیاتی برای ایجاد آرامش خاطر و پرورش ذهن آگاهی نیروی کار سازمان است. کسب و کارهایی که روش پرورش ذهن آگاهی را در پیش گرفته‌اند، گزارش کرده‌اند که میزان استرس شغلی کارکنان کاهش قابل توجهی داشته و در رضایت شغلی آنها نیز نسبت به گذشته پیشرفت خوبی مشاهده شده است.
۲. حصول اطمینان از عدم کمبود آب
طبق منابع، حدود ۶۰ درصد بدن انسان از آب تشکیل شده است. اما تقریباً هیچکدام از مدیران به این نکته مهم توجه نمی‌کنند که از دست دادن آب بدن، چگونه می‌تواند تأثیر چشم‌گیری در کاهش اشتیاق کارکنان و فلج کردن نیروی کار آنها داشته باشد. قسمت‌های مهمی مانند چشم و مغز در شرایط کمبود آب بدن، آسیب زیادی می‌بینند و قدرت کار مؤثر را از انسان می‌گیرند. بنابراین در چنین حالتی، کارکنان نمی‌توانند با کامپیوترهای خود کار کنند یا حضور مفیدتری در جلسات داشته باشند.
در حقیقت کارفرمایانی که خواهان افزایش انگیزه در محیط کار شرکت خود هستند، نمی‌توانند با استفاده از یک آب سردکن کوچک که قدرت تأمین آب چندانی ندارد، به هدف خود دست یابند. برای این کار اقداماتی باید انجام گیرد تا اطمینان حاصل شود که هر کدام از کارکنان، در صورت نیاز به راحتی و به سرعت به آب دسترسی پیدا کنند. در واقع اگر کارفرما انتظار افزایش بهره‌وری کارکنان را دارد، باید نیازهای اولیه او را به بهترین شکل تأمین کند.
۳. تشویق کارمندان به داشتن خواب کافی
توجه به سلامت جسمی و روحی کارکنان یکی از مؤثرترین روش‌های ایجاد انگیزه در آن‌هاست، به خصوص اگر خود کارکنان نیز در تلاش برای تأمین نیازهای خود باشند. به طور مثال خواب کافی یکی از همین نیازهای اساسی است. بی‌خوابی شبانه مشکلی جدی در میان مردم است. هر روز صبح افراد بی‌شماری را میبینیم که با بی‌حالی مشغول انجام فعالیت‌های روزانه خود هستند، علت بی‌حالی و انرژی پایین اغلب آنها هم بی‌خوابی شب قبل است.
کارفرما به جای داشتن کارمندانی که دائماً در حال چرت زدن پشت در محل کارشان هستند، باید سعی کند از خواب کافی و همچنین عدم فشار کاری بیش از حد کارکنان، اطمینان حاصل کند. در حالت کلی یک کارفرما برای افزایش انگیزه در محیط کار باید بتواند شرایطی را فراهم آورد تا فشار کاری کارمندانی که مشغله بیشتری نسبت به بقیه دارند، تا حدودی کمتر شود.
همچنین باید اقداماتی نیز برای جلوگیری از سوء استفاده کارمندان ارشد یا سایر مدیران از کارمندان جدید صورت گیرد. گاهاً میبینیم که در برخی شرکت‌ها، تعدادی از کارمندان ارشد یا برخی از مدیران، کارمندان تازه وارد را مجبور به کار بیش از حد می‌کنند. این کار موجب خستگی مفرط آنها می‌شود و در نتیجه شرکت به محلی برای کارمندان خواب‌آلود تبدیل خواهد شد.
۴. توجه به تعطیلات کارمندان
بسیاری از صاحبان کسب و کارها عمدتاً به دلیل عقب افتادن کارهای شرکت، هزینه‌بر بودن و… از تعطیلات هراس دارند. اما نکته مهم توجه به کارمندانی است که موفقیت‌هایی در خور کسب کرده‌اند. به طور مثال اگر کارمندی در بخشی از یک پروژه بزرگ، موفقیتی برای خود و شرکت کسب کرده باشد، باید مورد تشویق قرار بگیرد. این تشویق می‌تواند به صورت فراهم آوردن تعطیلاتی برای او باشد. توجه داشته باشید که این روش می‌تواند روشی بسیار مؤثر در افزایش انگیزه سایر کارکنان نیز باشد.
بسیاری از مدیران نیز پاداش را فقط به پاداش نقدی محدود می‌کنند. هر چند که پاداش نقدی هم روش اشتباهی نیست، اما این روش تقریباً در تمام شرکت‌ها می‌تواند وجود داشته باشددر حالی که اگر پاداش غیرنقدی مخصوص شرکت شما باشد، استعدادهای بکر را به سمت خود می‌کشاند. به علاوه کارمندان نیز رضایت و انگیزه کافی را برای کار خود پیدا می‌کنند. به علاوه، باید گفت معمولاً پاداش‌های غیرنقدی تأثیرگذاری بیشتری دارند و روش مطمئن‌تری برای افزایش انگیزه در محیط کار هستند.
مدیرانی که هنوز هم در تأثیرگذاری تعطیلات بر افزایش انگیزه در محیط کار شک دارند، می‌توانند به سیستم کار شرکت‌های آلمانی نگاهی بیاندازند. شرکت‌های آلمانی از این گزینه برای افزایش میزان بهره‌وری و انگیزه کارکنان استفاده می‌کنند. آلمانی‌ها ساعت کاری کمتر اما بهره‌وری بیشتری نسبت به اغلب کشورها به خصوص آمریکا دارند. کارمندان آلمانی می‌گویند که در محل کار خود شاد هستند و هنگام ورود به شرکت انرژی بسیاری دریافت می‌کنند. بنابراین بهتر است کارفرمایان تعطیلاتی برای کارمندان خود در نظر بگیرند و آنها را برای مدتی از محیط کار دور کنند. این روش باعث افزایش انرژی کارکنان خواهد شد و مشتاق‌تر و با انرژی بیشتری به کار خود باز خواهند گشت.
۵. افزایش انگیزه در محیط کار با ریشه کن کردن قلدرها
بسیاری از صاحبان کسب و کارها سعی بر اداره منظم و منصفانه کارمندان خود دارند. آنها با هر گونه قلدری و تبعیض در محیط کار مخالفت می‌کنند و با کارمندان یا حتی مدیرانی که با قلدری و زورگویی می‌خواهند به اهداف شخصی خود برسند، مقابله می‌کنند. قلدرهای اداری قابلیت رشد در هر شرکتی را دارند، اما کارفرمایان نباید اجازه دهند چنین افرادی جو کاری را مسموم کنند. در نتیجه باید اقداماتی در جهت جلوگیری از رشد آنها انجام شود تا مانع از نابود کردن پتانسیل‌های نیروی کار شوند.
زورگویی و قلدری در محل کار به شکل‌های مختلف صورت می‌گیرد. اعمالی مانند پرخاشگری و فریاد زدن بر سر افراد، استفاده از جملاتی تبعیض‌آمیز، سوء استفاده فیزیکی و… از انواع قلدری در محل کار به شمار می‌روند که می‌توانند هر گونه انگیزه‌ای را در کارمندان از بین ببرند.
مدیری خوب باید آرامش و امنیت کارکنان خود را تضمین کند. این کار برای طولانی مدت انرژی مثبت، انگیزه و اشتیاق آنها را در سطح بسیار خوبی حفظ می‌کند. کارمندی که در محل کارش احساس امنیت، آرامش و ارزشمند بودن داشته باشد، هر روز با اشتیاق در شرکت حاضر می‌شود و با انرژی کافی، بهترین عملکرد خود را ارائه خواهد داد.
اما باید گفت که طبق آمار، تقریباً نیمی از کارمندان مورد زورگویی و قلدری قرار می‌گیرند. این نتیجه مضحک نشان می‌دهد مدیران تلاش چندانی برای رهایی از این اعمال غیرانسانی و ناپسند نمی‌کنند. این در حالی است که اغلب آنها می‌دانند در صورت خلاص شدن از این مشکل، می‌توانند کارمندانی با بالاترین بهره‌وری داشته باشند.
برای شناسایی قلدرهای اداری، از کارکنان بخواهید به صورت ناشناس فرد مورد نظر را معرفی کنند. البته در ابتدا به همه افراد اطمینان دهید که نام آنها ناشناس باقی خواهد ماند. پس از شناسایی فرد قلدر، باید برخوردی مناسب با او صورت بگیرد تا هم تنبیه شود و هم عبرتی برای سایر همتایان خود باشد. معرفی چنین افرادی فرهنگی مملو از ارتباطات اداری بین کارمندان و مدیران را موجب می‌شود. در این صورت همه کارکنان می‌فهمند که مشکلات آنها قبل از تبدیل شدن به بحران، دیده می‌شود.
۶. نحوه استفاده از شبکه‌های اجتماعی
یکی از راه‌های افزایش انگیزه در محیط کار کنترل استفاده کارکنان از شبکه‌های اجتماعی است. از آنجایی که استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی موجب افسردگی‌های خفیف یا حتی شدید در افراد می‌شوند، استفاده محدود از آنها همواره توصیه شده است.
پلتفرم‌هایی مانند فیسبوک، توییتر، پینترست، تلگرام، اینستاگرام و… بسیار محبوب هستند. تا حدی که اغلب از کارمندان در محیط کار هم بسیاری از زمان مفید خود را به جای اهمیت دادن به مسئولیت‌های کاری خود، صرف وقت گذرانی در این شبکه‌ها می‌کند.
با این حال اگر شرکتی در حال مبارزه با عدم وجود انگیزه کافی در میان کارکنان است، می‌تواند این روش را هم در لیست عواملی که موجب انگیزه دهی به کارکنان می‌شوند، قرار دهد. به همین منظور کارفرما می‌تواند زمانی مشخص از روز را به استفاده کارکنان از شبکه‌های اجتماعی اختصاص دهد.
۷. کمک به کارکنان در داشتن سبک زندگی سالم
برخی از کارفرمایان فکر می‌کنند زمان خارج از شرکت کارکنان هیچ ارتباطی به آنها ندارد. در کل برای چنین مدیرانی، هیچ اهمیتی ندارد که کارمندان در خارج از محیط کاری چگونه زندگی می‌کنند یا با چه مشکلاتی درگیر هستند. در مقابل تعدادی از مدیران نیز وجود دارند که سعی بر افزایش کیفیت زندگی کارکنان در خارج از محیط کار دارند. این مدیران جهت افزایش انگیزه در محیط کار کمک می‌کنند تا پرسنل سبک زندگی سالم‌تری داشته باشند.
به همین منظور، صاحبان کسب و کار می‌توانند خوار و بار کارکنان را با مواد غذایی سالم‌تر تأمین کنند و آنها را تشویق به ورزش منظم کنند. این عوامل به نوبه خود در ایجاد انگیزه کافی در کارکنان و سلامت محل کار، تأثیر بسزایی خواهند داشت. می‌دانیم افرادی که به طور منظم ورزش می‌کنند و تغذیه‌ای سالم دارند، کارهای روزمره خود را راحت‌تر و مؤثرتر مدیریت می‌کنند.
البته باید توجه داشت که تغییراتی عمده در سبک زندگی افراد کاری دشوار است، با این حال نتیجه‌ای قابل توجه دارد و بسیاری از پتانسیل‌های انسانی در طی این کار کشف خواهند شد. به همین دلیل کمک‌های شرکت در جهت بهبود سبک زندگی کارکنان، بسیار مهم است. به طور مثال شرکت می‌تواند محیطی برای ورزش کارکنان ایجاد کند. با این کار حداقل محدودیت‌های فیزیکی کارکنان تا حدودی کم خواهد شد.
۸. آگاه بودن بر مسائل و مشکلات کارکنان
مدیرانی که به دنبال افزایش انگیزه در محیط کار یا نگران کاهش انگیزه کارکنان و بازدهی کسب و کار خود هستند، به مشکلاتی که آنها در زندگی شخصی خود دارند، اهمیت می‌دهند. از آنجایی که همه ما به هر حال مشکلاتی را در زندگی تجربه می‌کنیم، پس باید شرایط همدیگر را درک کرده و در رفع مشکلات به یکدیگر کمک کرد.
به طور مثال زمانی که فردی دچار تصادف رانندگی می‌شود یا دوستی نزدیک را از دست می‌دهد، کارفرما می‌تواند با اقداماتی مناسب، در سپری کردن لحظات سخت زندگی کارکنانش سهیم باشد و کمکی به رفع مشکلات آنها کند. ضرب المثلی قدیمی در این رابطه می‌گوید: «با هر کسی که میبنی مهربان باش، شاید او در حال مبارزه با مشکلی بزرگ است».
اگر این جمله را همیشه به یاد داشته باشیم، در رعایت حال دیگران کوشاتر خواهیم بود. بنابراین کارفرمایان زمانی که در مورد عملکرد و علت مسائل کاری برخی کارکنان سؤال می‌پرسند، با در نظر گرفتن مشکلات احتمالی آنها برخوردی انعطاف‌پذیرتر خواهند داشت.
حتی برخی از صاحبان کسب و کارها می‌توانند در صورت امکان، شرایطی را در محیط کار برای درمان یا مشاوره کارمندان فراهم کنند. این کار توجه کارفرما به کارمند را ثابت می‌کند و موجب ایجاد انگیزه کافی در او خواهد شد. همچنین زمانی که کارمندان می‌بینند به سلامت روحی و جسمی آنها اهمیت داده می‌شود، اشتیاق و انگیزه مضاعفی برای ارائه بیشترین توان خود در انجام مسئولیت‌های شغلی را به کار خواهد گرفت.
سخن پایانی…
تقریباً تمام صاحبان کسب و کارهای بزرگ و کوچک به یک اندازه به افزایش انگیزه در محیط کار خود اهمیت می‌دهند. زیرا می‌دانند کارکنانی که انگیزه نداشته باشند، نمی‌توانند در پیشرفت کسب و کار تأثیر زیادی بگذارند. همچنین آنها می‌دانند که نمی‌توان چنین نکته مهمی را نادیده گرفت و باید اقداماتی در جهت بهبود انگیزه نیروی انسانی شرکت انجام دهند.
اگر شما به عنوان یک کارفرما این مطلب را می‌خوانید باید بدانید که اهمیت ندادن به میزان انگیزه کارکنان با افت پیشرفت و بازدهی کسب و کارتان رابطه مستقیم دارد. پس همیشه سیاستی باز در شرکت اتخاذ کنید تا همه کارمندان بتوانند به راحتی تمام مشکلات خود را با شما در میان بگذارند. به علاوه هیچگاه از صرف هزینه برای افزایش انگیزه کارکنان نترسید. در پایان فراموش نکنید اگر پیشنهاد یا تجربه‌ای در راستای افزایش انگیزه کارکنان دارید، لطفاً با ما و سایر همراهان انگیزه به اشتراک بگذارید.
