برنامه ریزی برای اهداف مالی به هیچ وجه ساده نیست و اغلب افراد را با اضطراب‌ها و استرس‌های پی در پی مواجه می‌سازد. به تعبیری؛ برنامه‌ریزی مالی تخم‌مرغی نیست که در سبد همه افراد جای بگیرد و درست به همین دلیل است که همه چیز قسطی و با پرداخت‌های چکی همراه می‌شود. اما بیایید ماجرا را از این زاویه ببینیم که برنامه‌ریزی برای رسیدن به اهداف مالی، آن قدرها هم سخت و نشدنی نیست!
در این مقاله راه‌هایی را برای چگونگی تنظیم اهداف مالی دنبال می‌کنیم که می‌توانند شرایط مالی هر کسی در هر رده و طبقه بندی را بهبود بخشند.
چگونگی تنظیم اهداف مالی
اگر چه تنظیم اهداف مالی بسیار پیچیده و مبهم به نظر می‌رسد، اما اگر تفکرات مستقیم و روشن داشته و اراده کافی نیز به خرج دهید؛ این امر به سهولت اتفاق می‌افتد. از نکات زیر بهره بگیرید:
۱. اهداف مالی خود را روشن سازید
هر هدف مبهمی، بدون روشن سازی زوایای آن، چیزی جز یک رویا نیست. این چیزی است که باید در خصوص پس‌انداز کردن نیز به آن توجه داشته باشید. شما برای چه چیزی پس‌انداز می‌کنید و هدفتان از پس انداز کردن چیست؟ آیا این پول را برای تحصیلات فرزند خود، کنار می‌گذارید یا برای ازدواج، مسافرت و خرید منزل و …؟
هنگامی که هدف روشن باشد، ارزش پولی که برای این هدف کنار می‌گذارید، مشخص بوده و در زمان‌بندی قرار می‌گیرد. نکته بسیار مهم اینجاست که شما باید فهرستی از اهداف کوچک و بزرگ خود داشته باشید و زمان رسیدن به آن‌ها در آینده را پیش بینی کرده و ارزش‌گذاری کنید.
۲. در اهداف مالی خود، واقع بین باشید
خوش بین بودن، خصیصه بسیار خوبی است، اما زیاده روی کردن در آن پاسخگو نخواهد بود. به طور مشابه، هر آن قدر که با چنگ و دندان رفتن به سمت هدف، عالی به نظر می‌رسد، اما خارج شدن از خط نیز می‌تواند به طور کلی شانس رسیدن به آن را از بین ببرد.
مهم این است که اهداف خود را واقع گرایانه بنگرید. این به شما کمک می‌کند تا مدت زمان رسیدن به آن را با درایت و انگیزه کافی، طی کنید.
۳. آمادگی برای تورم
یک بار رونالد ریگان گفت: “تورم به اندازه یک غارتگر خشن، به اندازه یک دزد مسلح ترسناک و به اندازه یک مهاجم مرگبار است.” این نقل قول بهترین چیزی است که می‌تواند نشان دهد تورم از پیش برآورد نشده، با اهداف مالی شما چه خواهد کرد!
بنابراین اهداف طول و دراز مالی خود را با توجه به تورمی که اقتصاد جامعه‌تان بر آن سوار است، تخمین زده و اندازه گیری نمایید.
همیشه تورم را در نظر داشته باشید؛ به طور مثال اگر قصد دارید برای ادامه تحصیلات فرزند ۱۵ ساله خود، به پس انداز بپردازید، حتما میزان تورم تحصیلات در هر سال را در نظر بگیرید.
۴. کوتاه مدت در مقابل بلند مدت
راه رسیدن به هر یک از اهداف مالی، با دیگری کاملا متفاوت است و هرگز نمی‌‌توانیم از یک فرمول و قاعده کلی برای تمام اهداف مالی خود، استفاده کنیم. اهمیت زیادی دارد که اهداف مالی خود را در دو نوع کوتاه مدت و بلند مدت، تقسیم بندی کنیم.
به عنوان یک قاعده کلی و از پیش تعریف شده، هر هدف مالی که باید در ۳ سال آینده به آن برسیم؛ در شمار اهداف کوتاه مدت جای دارد. هر هدف مالی با نقطه انتهایی بیش از ۳ سال آینده نیز در شمار اهداف بلند مدت قرار می‌گیرد. این شاخه بندی اهداف در دو گونه کوتاه مدت و بلند مدت، باعث می‌شود که در انتخاب ابزار سرمایه‌گذاری مناسب برای دستیابی به آن‌ها، هدفمند و هدایت شده، عمل کنیم.
۵. اهداف مالی «خود» را دنبال کنید
برنامه ریزی برای اهداف مالی، یک امر کاملا شخصی و فردی است و شما قادر به دنبال کردن با کیفیت اهداف شخصی خود هستید. برخی اوقات در میانه راه، پی می‌بریم که این هدف به راستی هدف شخصی خودمان نیست و این موضوع باعث می‌شود که سرمایه، انرژی و زمان را به هدر داده باشیم. مهم این است که اهداف به راستی اهداف خود ما باشند، نه این که آن‌ها را تحت الهام از دیگری ترسیم کرده باشیم.
اکنون شما به برنامه ریزی برای اهداف مالی خود دست یافته‌اید، حالا وقت آن است که برای به دست آوردن آن‌ها خیز بردارید.
چگونگی دستیابی به اهداف مالی
وقتی از فرآیند دستیابی به اهداف مالی صحبت می‌کنیم، معمولا یک روال دو مرحله‌ای پیش رویمان قرار دارد:
- تامین پس انداز سالم
- سرمایه گذاری هوشمند
شما باید به اندازه کافی پس انداز کرده و این پس اندازها را طوری سرمایه گذاری کنید که در کوتاه‌ترین زمان ممکن به رشد دلخواه برسند و به شما در دستیابی به اهداف خود کمک کنند. بنابراین در ادامه به سمت تکنیک پس انداز کردن سالم حرکت می‌کنیم.
۱) تامین پس انداز سالم
تا زمانی که مشخص نکنید وضعیت مالی فعلی شما چگونه است، به هیچ سمتی حرکت درست نخواهید داشت. بنابراین گام اول، شفاف‌سازی وضعیت فعلی خواهد بود. به واقع این نقطه شروعی می‌شود برای شروع سفر رسیدن به اهداف مالی خود!
- هزینه‌های ماهیانه خود را تخمین بزنید
اولین و مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید، برآورد هزینه‌های ماهیانه‌تان است. می‌توانید از یک اپلیکیشن موبایلی برای تخمین زدن هزینه‌های ماهیانه خود استفاده کنید. با انجام این کار متوجه می‌شوید که چطور هزینه‌های کوچک و به ظاهر بی‌اهمیت، در کنار هم مبلغ قابل توجهی ایجاد می‌کنند.
همین طور این هزینه‌ها را به بسته‌های مختلف تقسیم بندی کنید، تا ببینید کدام بسته بیشترین خروجی مالی را از جیب شما ایجاد می‌کند. این روش به شما کمک می‌کند تا هزینه‌های خود را مدیریت کرده و آن‌هایی را که قابل حذف کردن و یا کاهش هستند، از دور هزینه‌ها خارج سازید.
- اول مبلغی را به عنوان پس انداز کنار بگذارید
این اشتباهی است که بیشتر ما مرتکب شده و پس از انجام دادن تمامی پرداخت‌ها و مخارج، هر آن چیزی که باقی مانده باشد را به عنوان پس انداز کنار می‌گذاریم! بیایید این طرز فکر را تغییر داده و نخست مبلغی را به عنوان پس انداز از پول ماهیانه خود خارج کنیم. این باعث می‌شود که پس اندازی سالم داشته و برای باقی مانده پول و هزینه‌های جاری، برنامه ریزی کنیم!
البته مبلغ برداشتی نباید به گونه‌ای باشد که امکان مدیریت هزینه‌ها با پول باقی مانده، وجود نداشته و به سختی دردناکی در طول ماه دچار شویم! کافی است مبلغ متعادلی را به عنوان پس انداز کنار گذاشته و سپس هزینه‌های خود را از بقیه پول با صرفه جویی و کنترل همراه سازید.
- یک طرح اولیه ایجاد کرده و به آن وفادار بمانید
با توجه به بودجه و سطح درآمدی که در اختیار دارید، می‌توانید برنامه ریزی درستی برای اهداف مالی خود و پس انداز سالم داشته باشید. باید تصمیم بگیرید که هزینه‌ها چطور پرداخت شوند. امروزه برنامه‌های مدیریت کیف پول متعددی طراحی شده‌اند که می‌توانید از آن‌ها کمک بگیرید.
در ابتدا ممکن است قادر به عمل کردن کامل به برنامه های خود نباشید، اما اجازه ندهید که این باعث یأس شما شده و از ادامه دادن راه دست بکشید. در طول زمان به استفاده از راه حل‌های ویژه برای پیروی از برنامه مدیریت پول خود، عادت خواهید کرد.
- پس از زمین خوردن، دوباره برخیزید
بیایید واقع بین باشیم! با یک اشتباه، جهان به پایان نخواهید رسید. باید دوباره برخاسته و از نو شروع کرد. اگر در یک ماه موفق به اجرای برنامه‌ریزی خود نشده و دخل و خرجتان جور درنیامد، ناامید نشوید. ماه بعد فرصت دوباره‌ای برای امتحان کردن برنامه مالی شما خواهد بود.
به یاد داشته باشید که برنامه‌های واقعی، باید انعطاف پذیر باشند و اگر به دلایلی از برنامه خود عقب افتادید، دوباره برای رسیدن به آن تلاش کنید.
- پس انداز را به یک عادت تبدیل سازید
برای رسیدن به یک هدف، باید عادات پوسیده و قدیمی خود را کنار گذاشته و عادات جدیدی مطابق با آن به وجود بیاورید. در همین راستا پس انداز کردن را به یک عادت تبدیل کنید. شما رفته رفته به روش‌های مختلفی برای صرفه جویی در هزینه‌ها پی برده و به آن‌ها عادت خواهید کرد.
به طور نمونه برای رستوران رفتن روزهای وسط هفته را انتخاب کنید که منوها ارزان‌تر هستند. در سفرهای خود، صرفه جویی را تمرین کنید و برای خرید به سراغ فروشگاه‌هایی بروید که تخفیفات فصلی و ویژه دارند.
- درباره آن صحبت کنید
وفادار ماندن به برنامه پس انداز ماهیانه، آن قدرها آسان نیست. توصیه می‌شود که برای ادامه دادن به آن، با افرادی صحبت کنید. این بحث‌ها و مطرح کردن مواضع و روش‌ها، می‌تواند به شما انگیزه بخشیده و حرکت رو به جلو را ساده‌تر سازد.
- از روش مکتوب‌سازی استفاده کنید
برای برخی از افراد مکتوب کردن اهداف، می‌تواند مسیر رسیدن به آن‌ها را ساده کند. اگر شما نیز از این دست افراد هستید، تمامی فرآیند برنامه ریزی خود را مکتوب ساخته و میزان موفقیت‌تان را با آن‌ها تطبیق دهید. این به شما کمک می‌کند که میزان موفقیت و ناکامی خود را مشاهده کرده و برای بهبود آن تلاش کنید.
همین طور از این روش نوشتن برای وارد کردن تمامی نکات ضروری مانند اهداف کوتاه مدت، بلند مدت، منابع فعلی درآمد، هزینه‌های ماهیانه و … استفاده نمایید. با داشتن یک تعهد کتبی روی کاغذ، انرژی بیشتری برای فائق آمدن بر آن، صرف خواهید کرد.
در این مرحله شما باید اهداف مالی خود را ترسیم کرده و با روش‌های صرفه جویی و پس انداز سالم نیز آشنا شده باشید. اکنون وقت آن است که درباره بزرگ‌ترین سرمایه گذاری صحبت کنیم.
۲) سرمایه گذاری‌های هوشمند
پس انداز کردن بدون سرمایه گذاری هوشمند، چندان نتیجه بخش نخواهد بود. با یک سرمایه گذاری درست و هوشمند است که تلاش‌های شما برای پس انداز و صرفه جویی به ثمر می‌نشیند.
- با یک مشاور مالی صحبت کنید
به یاد داشته باشید که سرمایه گذاری‌های صحیح به خودی خود به سراغ ما نمی‌آیند؛ بلکه باید از یک مشاور مالی برای بهترین انتخاب، کمک بگیرید. با او درباره اهداف و پس انداز مالی خود صحبت کنید و سپس به دنبال بهترین ابزارهای سرمایه گذاری برای دستیابی به اهداف خود باشید.
- اهداف سرمایه گذاری خود را با درایت انتخاب کنید
اگر چه مشاور مالی شما می‌تواند بهترین ابزار سرمایه گذاری را معرفی کند، اما لازم است که خودتان نیز مقداری درباره آن تحقیق کنید. درست مانند این عبارت که می‌گوید “هیچ کسی جنایتکار به دنیا نمی‌آید!”، باید بگوییم که هیچ یک از ابزار سرمایه گذاری مالی نیز به طور صرف، خوب یا بد نیستند. بلکه شکل اجرا کردن آن‌ها و شرایط و موقعیت، تعیین کننده خواهند بود و تفاوت‌ها را ایجاد می‌کنند.
به یاد دارید که پیش از این درباره اهداف مالی در دو شکل کوتاه مدت و بلند مدت، صحبت کردیم؟ درست اینجاست که این طبقه‌بندی کمک خواهد کرد. برای اهداف مالی کوتاه مدت خود، به سراغ ابزارهای سرمایه گذاری چون سپرده‌های ثابت سوددهی و صندوق‌های سرمایه گذاری و مانند آن‌ها بروید.
همین طور اهداف بلند مدت نیز نوعی از سرمایه گذاری‌های مخصوص به خود را می‌طلبند. یکی از عوامل از دست دادن سرمایه و نرسیدن به موفقیت، اشتباه در تشخیص اهداف کوتاه مدت و بلند مدت و سرمایه گذاری وابسته به آن‌هاست.
- ترکیب کردن؛ هشتمین عجایب جهان
انیشتین یک بار به اعجاز ترکیب کردن اشاره کرده بود! ترکیب کردن را باید هشتمین اعجاز جهان بدانیم. او به این نتیجه رسیده بود که: “به دستش بیاور؛ یا هزینه اش را بپرداز!”
پس هر چه سریعتر به این طرز فکر نزدیک شده و با انگیزه بالای به دست آوردن، اهداف مالی خود را در آغوش بگیرید.
- مقیاس بندی و اندازه گیری
همه ما برای افزایش درآمد ماهیانه خود، متخصص هستیم؛ اما زمانی که قرار باشد مقیاس بندی و اندازه گیری درستی در سرمایه گذاری‌ها انجام دهیم؛ ناکام می‌مانیم! اگر یک قدم اشتباه وجود داشته باشد که ما را از رسیدن به موفقیت در دستیابی به اهداف مالیمان دور سازد، همان قدم اندازه گیری پیشرفت و سرمایه گذاری صحیح است.
اگر به موقع رشد و پیشرفت خود را اندازه گیری نکنیم، درست مانند این است که مشغول عکسبرداری در تاریکی باشیم. نمی‌دانیم که آیا میزان صرفه جویی و شکل پس اندازی که در پیش گرفته‌ایم، درست است یا خیر؛ آیا مشاور مالی کار خود را درست انجام داده است یا خیر؟ آیا در حال نزدیک شدن به هدف خود هستیم یا نه؟
به همین دلیل باید همه چیز را اندازه‌گیری کنید. اگر خودتان قادر به انجام این امر نیستید، از یک مشاور مالی بخواهید که این کار را برایتان انجام دهد.
خط پایان
مطالب بالا، نکاتی برای ترسیم کردن اهداف مالی و رسیدن به آن‌ها، بدون مشکلات بزرگ و دردسرهای بی‌پایان بودند. همان طور که مشاهده می‌کنید، مهم‌ترین مورد در ترسیم درست اهداف مالی و رسیدن به آن‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن؛ نظم و انضباط فکری و خط‌‌کشی عملی است! اما احتمالا این، همان سخت‌ترین بخش کار خواهد بود که باید برای رسیدن به آن تمرین و ممارست داشته باشید. پیشنهاد ما به شما این است که درباره مدیریت پول نیز مطالعه داشته باشید تا اهداف مالی خود را بهتر مدیریت کنید.
