اختلال شخصیت ضد اجتماعی معادل فارسی Antisocial Personality Disorder است. مبتلایان به ASPD یک الگوی رفتاری غیر عادی دارند و به سادگی حقوق دیگران را نادیده می‌گیرند. این اختلال جزو اختلالات شخصیتی محسوب می‌شود. اختلال شخصیتی یک الگوی رفتاری و شخصیتی است که با انتظارات فرهنگی جامعه هماهنگ نیست. اختلال ASPD فراگیر و غیرقابل انعطاف است و از دوران نوجوانی و اوایل جوانی شروع می‌شود. این اختلال پایدار است و منجر به آسیب‌های فردی و اجتماعی بسیاری می‌شود. برای اطلاع از علائم، علت و راهکارهای درمانی اختلال شخصیت ضد اجتماعی با ما همراه باشید.
علائم اختلال ASPD
علائم ASPD از نظر شدت متفاوت هستند. نشانه‌های پیچیده‌تر، خطرنا‌ک‌تر و مضرتر مربوط به اختلال Sociopathy یا psychopathy می‌شوند. در مورد تمایز میان این دو، اختلاف نظر بسیاری وجود دارد. سایکوپاتی (Sociopathy) به معنای تناقض شدید چیزی با وجدان و psychopathy به معنای فقدان وجدان در مورد دیگران است.
برخی از نشانه‌های اختلال ASPD به صورت زیر است:
- نقض حقوق فیزیکی یا روحی دیگران
- عدم ثبات در زندگی شغلی و خانوادگی
- زود رنج و تند مزاج بودن
- عدم پشیمانی یا عذاب وجدان
- بی‌مسئولیتی مداوم
- بی‌پروایی غیرقابل پیش‌بینی
- تا حدودی فریب‌کار
شخصیت ضداجتماعی با ارزیابی‌های روانشناختی قابل تشخیص است. اما در ابتدا باید احتمال وجود یا عدم وجود سایر اختلالات روانی بررسی شود. باید گفت مصرف الکل و مواد مخدر برای بیماران مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی بسیار مضر است و می‌تواند علائم بیماری را تشدید کند.
مبتلایان به این اختلال، هیچ تعهدی نسبت به حقوق دیگران ندارند. نتیجه این اختلال، می‌تواند زندان، سوءمصرف مواد و اعتیاد به الکل باشد. این افراد ممکن است در یک نگاه آرام به نظر برسند، اما در اصل افرادی تندمزاج، تحریک‌پذیر و بی‌مسئولیت هستند. آن‌ها ممکن است شکایات جسمی بسیاری داشته باشند و حتی دست به خودکشی بزنند. با توجه به تمایلات متغیر و غیرقابل‌کنترل آن‌ها، فهمیدن راست یا دروغ حرفشان دشوار است.
علت اختلال ASPD
علت این بیماری کاملاً شناخته شده نیست. اما متخصصان بر این باورند که عوامل محیطی و ژنتیکی تأثیر قابل توجهی در بروز آن دارند. عوامل ژنتیکی بیشتر مورد توجه هستند. زیرا شیوع اختلال ASPD در خانوداه‌ای که رفتارها و خصوصیات ضد اجتماعی دارند، بیشتر به چشم می‌خورد.
عوامل محیطی نیز ممکن است نقش داشته باشند. به هر حال فردی که تحت تأثیر عوامل محیطی، رفتارهای ضداجتماعی داشته باشد، احتمال اینکه این رفتارها به مرور تبدیل به اختلال ASPD شوند، بسیار زیاد است. حدود ۳ درصد از مردان و یک درصد از زنان به این اختلال مبتلا هستند.
درمان اختلال شخصیت ضداجتماعی
تشخیص اختلال شخصیت ضد اجتماعی افراد زیر ۱۸ سال را شامل نمی‌شود. مگر در موارد استثنا مانند حالتی که نوجوانی علائم این بیماری را تا قبل از ۱۵ سالگی داشته باشد. این اختلال در مردان بیش از زنان دیده شده است. اختلال ASPD در مردانی که دچار سوءمصرف مواد یا الکل هستند یا سابقه زندان و مشکلات قانونی دارند، بیشتر دیده می‌شود.
درمان اختلال ASPD نسبت به سایر اختلالات شخصیتی بسیار مشکل است. زیرا این افراد به ندرت به دنبال درمان خود هستند و احتمالاً فقط زمانی که دادگاه آن‌ها را وادار به این کار کند، روش‌های درمانی را می‌پذیرند.
هیچ درمان مشخصی برای این اختلال وجود ندارد. البته به تازگی داروهای ضدسایکوتیک به نام کلوزاپین روانه بازار شده‌اند. این داروها نتایج قابل قبولی در رفع نسبی علائم بیماری در مردان داشته‌اند.
از آنجایی که این افراد بیماری خود را قبول نمی‌کنند، روش روان درمانی تقریباً غیر ممکن است. به خصوص در بیمارانی که علائم بسیار شدیدی دارند و به هیچ وجه نمی‌پذیرند که خشم و رفتارهای ضداجتماعی آن‌ها یک نوع بیماری است.
در شرایطی که علائم تا حدودی خفیف‌تر هستند، این بیماری با جلسات مشاوره قابل درمان است. این درمان می‌تواند شامل تکنیک‌های کنترل خشم، درمان اعتیاد و سایر مشکلات روانی باشد، به مرور این روش‌ها به درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی منتهی می‌شوند.
جمع‌بندی
اختلال ASPD نوعی اختلال شخصیتی است که بیمار را در مورد احساس دیگران، حقوق آن‌ها و… بی‌تفاوت می‌کند. این افراد هیچ‌گاه اهمیتی به دیگران حتی عزیزان خود نمی‌دهند. آن‌ها با رفتارهای خشونت‌آمیز، توهین، بی‌تفاوتی و رفتارهایی مشابه، تمام اطرافیان خود را آزرده خاطر می‌کنند. این در حالی است که هیچ‌گونه پشیمانی یا عذاب وجدانی نیز از رفتار خود ندارند.
بنابراین اگر شما یکی از نزدیکان دلسوز چنین بیمارانی هستید و به دنبال راهی برای درمان او می‌گردید، توصیه می‌کنیم خود نیز تحت نظر یک روانشناس، مراقبت‌های روانی را پیگیری کنید. در این صورت پزشک می‌تواند به شما آموزش دهد که چگونه با مرزگذاری، خود را از خشم و پرخاشگری‌های بیمار در امان نگاه دارید.
سپس می‌توانید با خیالی آسوده‌تر به دنبال یک تیم باتجربه باشید که در زمینه درمان اختلالات شخصیتی، به خصوص اختلال شخصیت ضد اجتماعی مهارت کافی داشته باشند. این تیم می‌تواند به کمک حمایت شما و خانواده، بیمار را متقاعد به درمان کند. در نهایت اگر تجربه‌ای در این زمینه به خصوص روش‌های مقابله با خشونت‌های افراد مبتلا با بیماری ASPD یا چگونگی متقاعد شدن آن‌ها برای درمان، دارید لطفا نظرات خود را با ما و سایر همراهان انگیزه به اشتراک بگذارید.
