دوران بارداری، دوران بسیار حساسی است و به دلیل تغییرات هورمونی در بدن خانم باردار و شرایط پر استرسی که وجود دارد، مادر عوارض و حالات مختلفی را تجربه می‌کند. یکی از وضعیت‌هایی که ممکن است یک زن باردار در کنار لگد زدن‌های جنین و موارد دیگر احساس کند، سکسکه جنین است. در این مقاله قصد داریم به توضیح کامل درباره دلایل ایجاد، زمان آن، علائم و روش‌های درمانی سکسکه جنین بپردازیم.
شروع سکسکه جنین در شکم مادر
با پیشرفت بارداری و رشد بیشتر جنین، حرکت‌های او نیز شروع می‌شود. اما شما تا حداقل هفته هجدهم بارداری نمی‌توانید این حرکت‌ها را حس کنید. بین هفته هجدهم تا بیستم بارداری شما اولین حرکت‌های جنین خود را احساس می‌کنید. این حرکت‌ها به‌صورت لگد زدن مشخص خواهند شد و یا فکر می‌کنید یک توپ کوچک دائماً در شکم شما در حال حرکت است. گاهی اوقات نیز یک سری حرکت‌های ریتم‌دار را برای چند دقیقه احساس می‌کنید. این حرکت‌های ریتم‌دار همان سکسکه جنین است. گاهی نیز ممکن است دچار دل‌پیچه شوید که این موضوع مربوط به اسپاسم‌های عضلانی به دلیل رشد رحم و جنین می‌باشد.
دلایل سکسکه کردن جنین
شما احتمالا در سه ماهه دوم بارداری یا سه ماهه آخر متوجه سکسه جنین می‌شوید. حرکت سکسکه به‌صورت تندتند است. بعضی از جنین‌ها روزانه چندین مرتبه دچار سکسکه می‌شوند، در حالی که برخی از آن‌ها اصلا سکسکه نمی‌کنند. هنوز به‌صورت قطعی دلیلی برای ایجاد سکسکه در جنین مشخص نشده است. جنین هم مانند کودکان و بزرگسالان است و به همان دلایل نامشخص دچار سکسه می‌شود.
البته یک نظریه هم درباره این موضوع وجود دارد و آن هم این است که زمانی که ریه جنین در حال رشد و تکامل است او دچار سکسکه می‌شود. خبر خوب این است که اصلاً جای نگرانی وجود ندارد و سکسه جنین یک موضوع کاملا طبیعی در بارداری است.
حتی این سکسه از علائم خوب بارداری محسوب می‌شود؛ زیرا هم فعالیت جنین را نشان می‌دهد و هم به ما می‌گوید که جنین، در حال رشد و تکامل است. طبق گفته برندی رینگ، پزشک متخصص زنان و زایمان سکسکه جنین نشان‌دهنده فعال شدن رشته‌های عصبی است که دیافراگم را کنترل می‌کند. در واقع به این معنی است که نوزاد به اندازه کافی از نظر عصبی در حال رشد است و می‌تواند در خارج از رحم زنده بماند.
خوشبختانه از هفته ۳۲ بارداری سکسکه کمتر می‌شود. بعد از این هفته اگر جنین شما روزانه بیش از سه بار و هر بار ۱۵ دقیقه یا بیشتر دچار سکسه شد بهتر است، این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
تفاوت سکسه کردن جنین با لگد زدن
معمولا حرکت لگد زدن جنین بر اثر تحریک‌های بیرونی اتفاق می‌افتد. مثلاً شما در حال حرکت هستید و بین حرکت از روی یک پله پایین یا بالا می‌روید. یا یک خوراکی گرم، سرد یا شیرین می‌خورید که باعث تحریک حواس جنین می‌شود و او را به حرکت وا می‌دارد. این حرکت‌ها معمولا کوتاه و به‌صورت بالا و پایین و یا از یک طرف شکم به طرف دیگر است.
اما زمانی که شما فعالیتی ندارید و در حالت نشسته یا خوابیده هستید و حرکت‌های منظم جنین را به مدت چند دقیقه پشت سر هم احساس می‌کنید، در این حالت جنین دچار سکسکه شده است.
چه زمانی نگران سکسه جنین شویم؟
همان‌طور که توضیح دادیم نباید نگران این مسئله باشید. سکسکه معمولاً یک رفلکس طبیعی است. با این وجود اگر به‌صورت مکرر و طولانی مدت این اتفاق بیافتد می‌تواند نشانه‌ای از ایجاد مشکل در بند ناف باشد و باید توسط پزشک بررسی شود.
در واقع بند ناف ممکن است دچار فشردگی شود که اصطلاحاً به آن پرولاپس بند ناف گفته می‌شود. در این حالت خونرسانی و اکسیژن رسانی به جنین از طریق بند ناف به خوبی انجام نمی‌شود و یا حتی کاملا قطع می‌شود. این حالت بیشتر در هفته‌های آخر بارداری یا زمان زایمان اتفاق می‌افتد و به همین دلیل در صورت سکسکه مداوم و طولانی در این هفته‌ها باید به پزشک مراجعه کنید.
عوارض مربوط به مشکلات بند ناف ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تغییر در ضربان قلب کودک
- تغییر فشار خون نوزاد
- تجمع CO2 در خون کودک
- ضربه مغزی
- زایمان زودرس
در یک بررسی انجام شده در مورد کودکان متولد شده با مشکلات بند ناف از طرف BMC، سازمان جهانی بارداری و زایمان، محققان خاطر نشان کرده‌اند که یک مطالعه روی گوسفند نشان داده است که سکسکه جنین می‌تواند در اثر فشرده شدن بند ناف نیز ایجاد شود.
این محققان به این نتیجه رسیده‌اند که در صورت مشکل بند ناف بعد از هفته ۲۸ بارداری، جنین روزانه بیشتر از ۳ بار دچار سکسکه می‌شود. با این حال چون تحقیقات روی حیوانات انجام شده است هنوز کاملا مشخص نیست که روی انسان هم دقیقا به همین صورت باشد، اما باید جوانب احتیاط را در نظر بگیرید.
درمان سکسکه جنین
با اینکه سکسه جنین در سه ماهه دوم و نیمه اول سه ماهه سوم کاملاً طبیعی است، اما می‌تواند شما را دچار استرس و ناراحتی کند. بخصوص اگر در هنگام خواب و استراحت شما و یا یک جلسه کاری مهم در کنار افراد دیگر این اتفاق بیافتد.
اما تغییر موقعیت و حالت مادر، راه رفتن و نوشیدن آب ممکن است در برخی مواقع کارساز باشد. بهترین کار این است که با این موضوع کنار بیایید و خیلی به آن توجه نکنید، تا برایتان عادی شود. زیرا سکسه نیز یکی از علائم طبیعی در بارداری است. همچنین می‌توانید با انجام توصیه‌های زیر این وضعیت را تا حدودی بهتر کنید:
- روی پهلوی چپ خود دراز بکشید.
- از بالش‌های مناسب برای مراقبت بهتر از شکم و کاهش فشار ستون فقرات استفاده کنید.
- در دوران بارداری از یک رژیم غذایی متنوع و سالم استفاده کنید.
- روزانه نیم ساعت را به ورزش‌های سبک و توصیه شده توسط پزشک مانند پیاده‌روی اختصاص دهید.
- آب فراوان بنوشید تا بدنتان دچار کمبود آب نشود.
- خواب منظم داشته باشید و به اندازه کافی استراحت کنید.
سخن آخر
سکسکه جنین در رحم از عوارض و علائمی است که کمتر در مقالات مربوط به بارداری به آن اشاره می‌شود و به همین دلیل ممکن است کمی برایتان عجیب باشد، اما کاملاً طبیعی است و در اواسط سه ماهه دوم و سوم آن را حس خواهید کرد.
هیچ روش اثبات شده‌ای برای درمان قطعی سکسه جنین وجود ندارد و بهتر است آن را بپذیرید تا کمتر اذیت شوید. در پایان دوباره تاکید می‌کنیم که اگر سکسکه‌ها در اواخر بارداری شدید، طولانی و دائمی شدند حتما به پزشکتان اطلاع دهید تا خطری جنین شما را تهدید نکند.
همچنین پیشنهاد می‌کنیم در صورت نیاز مطلب مفید «پریود شدن در بارداری چه دلایل پیدا و پنهانی دارد؟» را نیز در انگیزه بخوانید.
