سوالی که ممکن است برای بسیاری از خانمهای جوانی که برای اولین بار قصد بارداری دارند پیش بیاید، این است که آیا پریود شدن در بارداری ممکن است یا خیر؟ و در صورت ایجاد خونریزی آیا خطر جدی آنها را تهدید میکند یا عامل نگرانکنندهای وجود ندارد؟
آیا پریود شدن در بارداری ممکن است؟
سوال مهم این است که در هنگام بارداری برای چرخه قاعدگی شما چه اتفاقی میافتد؟ برای اکثر خانمها در دوران بارداری این چرخه به دلیل تغییرات هورمونی بصورت کامل متوقف میشود. اما در بعضی خانمها نیز بسته به شرایط فیزیولوژیک بدنی ممکن است در تمام دوران بارداری مانند قبل از آن، پریودها به طور کامل ایجاد شوند.
در برخی خانمها قبل از اینکه متوجه بشوند باردار هستند، ممکن است پریودهای نامنظم اتفاق بیافتد و بعد متوجه این موضوع بشوند. چیزی که بین زنان باردار رایج است این است که عدم پریود شدن در یک دوره در اکثر مواقع نشانگر باردار شدن است. در این مواقع ممکن است پدیده بی بی چک منفی و احتمال بارداری نیز رخ دهد!
اما اگر به پزشک مراجعه کرده و باردار نبودید، باید به دنبال مشکلی که باعث شده یک دوره پریود ایجاد نشود رفته و حتما آن را پیگیری و درمان کنید. زیرا بی توجهی به آن میتواند در باردار شدن شما مشکل ایجاد کند.
بسیاری از علائم بارداری نیز مثل درد سینه، حالت تهوع، درد معده، نفخ و یبوست با علائم قاعدگی بسیار شبیه همدیگر هستند.
آیا امکان باردار شدن در هنگام پریودی وجود دارد؟
پاسخ این سوال بله است. بخصوص اگر پریودهای کوتاه و نامنظم داشته باشید امکان بارداری در دوره پریود شما افزایش پیدا میکند. از آنجا که اسپرم میتواند تا پنج روز در داخل واژن زنده بماند، داشتن رابطه جنسی در پایان پریود شما و تخمک گذاری خیلی زود پس از آن، میتواند منجر به بارداری شما شود.
تفاوت خونریزی در بارداری و پریود شدن چیست؟
- خونریزی ناشی از بارداری، سبک و خفیف است و زیاد نمیشود. در صورتی که خونریزی دوران قاعدگی ابتدا سبک بوده و در روزهای بعد شدید شده و بعد دوباره کاهش پیدا میکند.
- در خونریزی بارداری لخته وجود ندارد.
- رنگ خون در هنگام پریود روشن، تازه و قرمز رنگ است؛ اما رنگ خون به دلیل بارداری کدر و قهوهای رنگ است. در بعضی مواقع نیز صورتی است.
- خونریزی در پریود بدون وقفه و در زمان مشخصی از ماه ایجاد میشود، اما خونریزی به دلیل بارداری بسیار نامنظم و بصورت لکه بینی است و ۱ الی ۲ روز بیشتر ادامه پیدا نمیکند.
- گرفتگی عضلات در هنگام پریود شدن شدیدتر از باردار شدن است. اما گرفتگی عضلات به دلیل بارداری تشدید نشده و بصورت یکنواخت است.
علل خونریزی در زمانهای مختلف بارداری چیست؟
خونریزی در دوران بارداری بخصوص در سه ماهه اول بسیار رایج است و معمولاً دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. اما از آنجا که خونریزی بعضی اوقات میتواند نشانه یک مسئله جدی باشد، دانستن علل احتمالی آن مهم است؛ در هر صورت باید هنگام مشاهده خونریزی در دوران بارداری به پزشک معالج مراجعه کرده و موردی که پیش آمده است، بررسی شود، تا خطری مادر و جنین را تهدید نکند.
خونریزی در سه ماهه اول
حدود ۲۰٪ از خانمها در ۱۲ هفته اول بارداری دچار خونریزی میشوند. علل احتمالی خونریزی در سه ماهه اول عبارتند از:
۱. خونریزی به دلیل کاشت نطفه
در زوجهایی که به دلایل مختلف به طور طبیعی نطفه شکل نمیگیرد و باید عمل لقاح مصنوعی انجام شود، ممکن است بعد از اینکه تخمک باردار شده و در دیواره رحم برای ایجاد نطفه قرارمیگیرد، در ۶ الی ۱۲ روز اول فرد باردار دچار لکه بینی و خونریزیهای کمی شود؛ این موضوع به دلیل کاشت، طبیعی است. البته شاید فرد متوجه بارداری خود نشده باشد و فکر کند پریود شده است و حتی این خونریزی چند ساعت الی چند روز ادامه پیدا کند. اما باید توجه داشت که یک خونریزی سبک است و در صورت شدید شدن حتما باید به پزشک مراجعه کرد.
۲. خونریزی های مرتبط با هورمون
در اوایل بارداری نوسانات زیادی در هورمونها مشاهده میشود و این ممکن است گاهی اوقات منجر به خونریزی شود. اگر لانه گزینی تخمک شما نزدیک به زمان پریودتان اتفاق بیافتد، احتمال ایجاد مقدار کمی خونریزی وجود دارد. اگر سطح پروژسترون شما بسیار پایین باشد نیز ممکن است یک خونریزی طبیعی مانند پریود شدن را تجربه کنید که بخشهای کوچکتر و سستتر لایه رحم شما ریخته میشود؛ در این صورت نگرانی خاصی برای بارداری وجود ندارد.
۳. سقط جنین
بیشترین آمار سقط جنین در طی ۱۲ هفته اول بارداری اتفاق میافتد. سقط جنین در واقع، بزرگترین عامل نگرانی خانمهای باردار در مورد خونریزی در سه ماهه اول بارداری است. با این حال باید توجه داشت خونریزی در این دوره لزوما به معنای سقط جنین نیست و نباید قبل از بررسی آن خود را نگران کنید.
اگر شکلگیری نطفه به شکل طبیعی بوده است و کاشت انجام نشده باشد، در صورت خونریزی باید به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که در سونوگرافی پزشک ضربان قلب جنین را شناسایی کند، نگرانی درمورد سقط نیست و خونریزی مربوط به شرایط بدن مادر بوده است. خبر خوش این است که بیش از ۹۰% زنان بارداری که در سه ماهه اول بارداری خونریزی واژن را تجربه میکنند، دچار سقط جنین نمیشوند.
این نکته نیز حائز اهمیت است که تنها عامل نشاندهنده سقط جنین خونریزی نیست و علائم دیگری در کنار آن مانند گرفتگیهای شدید در زیر شکم و خارج شدن موادی به شکل لخته از واژن نیز ایجاد میشود.
۴. حاملگی خارج از رحم
اگر به دلایل مختلف، نطفه در خارج از رحم شکل بگیرد، به دلیل اینکه معمولا در این حالت در قسمتی به نام لوله فالوپ نطفه ایجاد میشود، زمانی که جنین در حال رشد است به این قسمت فشار آمده و فرد دچار خونریزی میشود. در این حالت حتی ممکن است به طور کامل لوله فالوپ تخریب شود که برای مادر خطرناک است.
اگرچه حاملگی خارج رحمی بطور بالقوه خطرناک است، اما فقط در حدود ۲٪ از بارداریها این اتفاق رخ میدهد. از علائم دیگر بارداری خارج رحمی میتوان به گرفتگی شدید یا درد در قسمت زیر شکم و سرگیجه نیز اشاره کرد.
۵. حاملگی مولی
به این نوع حاملگی غیر عادی بیماری تروفوبلاستیک حاملگی نیز گفته میشود. این وضعیت بسیار نادر است که در آن، به جای اینکه نطفه شکل گرفته مانند بدن انسان یک رشد طبیعی داشته باشد، یک بافت غیر طبیعی در رحم فرد شروع به رشد میکند. در موارد بسیار بسیار کم، این بافت، یک بافت سرطانی بوده و میتواند در قسمتهای دیگر بدن نیز گسترش پیدا کند. اما درصد آن بسیار پایین است و جای نگرانی نیست. از علائم دیگر این نوع بارداری تهوع و استفراغ شدید و بزرگ شدن سریع رحم است.
۶. تغییرات دهانه رحم
معمولا در دوران بارداری در دهانه رحم تغییراتی ایجاد میشود و به طور طبیعی خون بیشتری به این قسمت انتقال پیدا میکند. بنابراین ممکن است با یک مقاربت ساده یا حتی آزمایش پاپاسمیر که جسمی به دهانه رحم برخورد میکند، سریعا واکنش نشان داده و خونریزی ایجاد شود که اصلا جای نگرانی نیست. بهتر است قبل از داشتن رابطه جنسی در این دوره ابتدا با بایدها و نبایدهای رابطه جنسی در بارداری آشنا شوید.
۷. عفونت
هرگونه عفونت در گردنه رحم، مهبل یا عفونت مقاربتی (مانند کلامیدیا ، سوزاک یا تبخال) میتواند در سه ماهه اول خونریزی ایجاد کند. در این حالت نباید نگران بود؛ اما باید در این مورد حتما به مشاوره پزشک گوش داده و همه دستورالعملهای را انجام دهید.
خونریزی در سه ماهه دوم بارداری
خونریزی در سه ماهه دوم بارداری بسیار کمتر اتفاق میافتد و ممکن است در صورت سنگین بودن و درد شدید جنین و مادر را تهدید کند؛ نیاز است سریعا به اورژانس مراجعه شود. مهمترین علل خونریزی در سه ماهه دوم موارد زیر است:
۱. سوزش جزئی سرویکس (دهانه رحم)
این مورد به صورت لکهبینی هست و معمولا بعد از یک الی دو روز تمام میشود و خطری ایجاد نمیکند. این حالت بیشتر به دلیل التهاب رگهای دهانه رحم پس از معاینه و یا رابطه جنسی اتفاق میافتد.
۲. رشد دهانه رحم
پولیپهای دهانه رحم که بصورت خوش خیم و غیر سرطانی در این قسمت ایجاد میشوند، بر اثر تحریک ممکن است ایجاد خونریزی کند. این مورد نیز حل شدنی است و جای نگرانی نیست.
۳. مشکلات جفت
جفت اندامی است که همراه با جنین رشد کرده و او را محافظت و تغذیه میکند. به همین دلیل در صورت خونریزی شدید ممکن است جفت دچار مشکل یا جداشدگی شده باشد که سریعا باید به اورژانس مراجعه کرد.
۴. زایمان زودرس
در بعضی مواقع خونریزی از نشانههای اولیه زایمان زودرس است. در صورتی که مواد خارج شده از واژن در این دوره بصورت ترکیبی از ترشحات، مخاط و خون باشد، امکان زایمان زودرس وجود دارد و باید سریعا به بیمارستان مراجعه کرد.
خونریزی واژن در اواخر بارداری
از هر ۱۰ زن، یک نفر در سه ماهه سوم خونریزی واژن خواهد داشت. در بعضی مواقع، این موضوع ممکن است نشانه یک مشکل جدیتر باشد. به طور کلی در چند ماه آخر بارداری، همیشه باید به محض مشاهده خونریزی به اورژانس مراجعه کرده و به پزشک معالج خود گزارش دهید.
همچنین باید تفاوت بین لکه بینی و خونریزی را درک کنید:
لکه بینی : وقتی است که هر چند وقت یک بار متوجه میشوید چند قطره خون روی لباس زیر شما قرار دارد. مقدار آن آنقدر کم است که نیاز به نوار بهداشتی یا پد نیست.
خونریزی: جریان خون سنگینتری اتفاق میافتد. با خونریزی، به نواربهداشتی احتیاج دارید تا از خیس شدن لباس خود توسط خون جلوگیری کنید.
سخن آخر
همانطور که توضیح داده شد بیشترین نگرانی برای خونریزی در دوران بارداری مربوط به سه ماهه دوم و سوم و بخصوص سه ماهه سوم است که باید در صورت مشاهده سریعا به اورژانس مراجعه شود. همچنین امکان پریود شدن در این دوره وجود دارد و نباید قبل از بررسی کامل نگرانی به دل خود راه دهید.
اگر شما نیز تجربه خونریزی در طول دوران بارداری را داشتهاید، علل ایجاد آن را در پایین همین صفحه برای ما بنویسید. همچنین پیسنهاد میکنیم حتما مطلب «ساک حاملگی» را نیز بخوانید.