زخم سینه در زمان شیردهی از مشکلات شایعی است که بسیاری از مادران شیرده آن را تجربه می‌کنند؛ اما تاقبل از اینکه این زخم تبدیل به شقاق یا ترک خوردگی شود، باید برای درمان اقدام کرد.
دلایل ایجاد زخم سینه در زمان شیردهی
مهم‌ترین دلیل ترک و زخم نوک پستان جویده شدن نوک پستان توسط لثه نوزاد است که این بدلیل نحوه غلط شیردهی است. از دیگر دلایل این اتفاق ناخوشایند مکیده شدن نوک پستان پس از خالی شدن از شیر، جدا کردن نادرست نوزاد از پستان، شستن نوک پستان با صابون، باقی ماندن مواد شوینده روی لباس تحت تماس با نوک پستان و اگزمای پوستی مادر در آن ناحیه است.
نکته: برفک دهانی نوزاد نیز در زخم و التهاب سینه مادر موثر است.
درمان زخم و ترک نوک سینه
در صورت بروز زخم سینه و شقاق نکات زیر می‌تواند التیام بخش باشد؛ البته زمانی که نوک سینه خونریزی می‌کند بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
- زمانی که که شروع به شیردهی می‌کنید در لحظات اول با سینه‌ای که زخم نشده، شیردهی را انجام دهید؛ زیرا نوزاد به دلیل گرسنگی قدرت مکش بالایی دارد و در این شرایط زخم سینه بیشتر و شیردهی دردناک می‌شود.
- روغن لانولین (مخصوص مادر شیرده) را روی سینه ترک خورده بمالید و اجازه دهید با تماس هوا خشک شود. این روغن می‌تواند التیام بخش باشد.
- پمادهای مربوط به شقاق‌ها و زخم‌های پستانی را از داروخانه ها تهیه کرده و در فواصل بین شیردهی استفاده کنید.
- از شیر پستان خودتان بدوشید و مقداری روی قسمت‌های زخم شده و ترک خورده بمالید و به آرامی ماساژ دهید.
- زمانی که می‌خواهید سینه را از دهان نوزاد خارج کنید آن را به یکباره بیرون نکشید تا زخم سینه منجر به خونریزی نشود. ابتدا انگشت کوچک خود را از گوشه وارد دهان نوزاد کرده و بین لثه های نوزاد نگه داشته تا عمل مکیدن قطع شود.
نکته: اگر در زمان شیردهی سینه شروع به خونریزی کرد نگران نباشید، این خون برای نوزاد ضرری ندارد.
پیشگیری از زخم سینه در زمان شیردهی
- برای اینکه پستان دچار زخم و شقاق نشود باید مهارت شیردهی را به طور کامل آموزش ببینید؛ اول باید تمام هاله سینه در دهان نوزاد قرار دهید نه فقط نوک پستان؛ در هر نوبت شیردهی سعی کنید از هر دو سینه استفاده کنید.
- با در نظر گرفتن شرایط بدنی و روحی نوزاد، زمان شیردهی را کوتاه و دفعات آن را زیاد کنید.
- قبل از شروع شیردهی نیازی به شستشو پستان با مواد شیوینده نیست؛ شما می‌توانید با آب، پستان را شستشو دهید؛ زیرا خود مواد شوینده یکی از عوامل ایجاد زخم نوک سینه است.
- پدهای سینه را در صورتی که مرطوب شدند عوض کنید. رطوبت، عامل ایجاد قارج است که می‌تواند باعث زخم و خارش نوک سینه شود.
- بعد از پایان شیردهی مقداری از شیر را به نوک سینه بمالید و اجازه دهید خشک شود. شیر مادر حاوی چربی و آنتی بیوتیک و آنتی باکتریال است که باعث تمیزی نوک سینه می‌گردد.
- بعد از هر بار شیردهی از کمپرس آب گرم استفاده کنید.
- برای جلوگیری از خشک و یا زخم شدن نوک سینه، چندین بار محل مورد نظر را با روغن زیتون و یا پماد آد چرب کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
زمانی که نوک سینه به حدی زخم و ترک خوردگی پیدا کرد که منجر به خونریزی پی در پی شد، زمان آن رسیده که به پزشک مراجعه کنید. پزشک به شما نحوه صحیح استفاده از شیردوش را آموزش می‌دهد به شکلی که بتوانید سطح تولید شیر خود را حفظ کنید و از آسیب بیشتر به نوک سینه خودداری کنید.
از طرفی استفاده از شیردوش باعث می‌شود به مدت یک یا دو روز نوک سینه استفاده نشود و فرصت کافی برای بهبود داشته باشد.
اگر پس از ۲۴ ساعت، نوک سینۀ شما هنوز هم دردناک است و خونریزی دارد یا اگر متوجه تب، التهاب، ترشح، چرک یا نشانه دیگری از عفونت پستان شده‌اید، لازم است حتماً دوباره با پزشک خود تماس بگیرید، زیرا باکتری‌ها می‌توانند از طریق زخم باز وارد سینه شوند و عفونتی مانند عفونت پستان را ایجاد کنند.
عفونتی که با شیر مخلوط شود و نوزاد مصرف کند منجر به عوارضی جدی خواهد شد.
کلام آخر
مادر شدن تجربیات تلخ و شیرین فراوانی را برای فرد به همراه دارد. مثلا شیر دادن گرچه برای مادران حس شیرین و تازه ای است اما گاهی اوقات مشکلاتی مثل شقاق سینه به بار می آورد که دردناک و تلخ است. اما با نکاتی که در این مطلب ارائه کردیم حتما به عنوان یک مادر قوی توانایی روبه رو شدن با این مشکلات را خواهید داشت.
یکی از عوامل شقاق سینه مادر، دندان‌های تازه نیش زده نوزاد است؛ در همین راستا توصیه می‌کنیم مقاله «علائم دندان درآوردن نوزاد» را مطالعه کنید.
آیا شما چنین مشکلی داشته‌اید؟ برای درمان چه کارهایی انجام دادید؟ لطفا تجربیات و نظرات خود را در انتهای همین صفحه با ما به اشتراک بگذارید.