نعناع، یک گیاه معطر است که استفاده از آن به صورت برگ تازه، به عنوان ادویه یا به صورت عصاره که به آن عرق نعناع گفته می‌شود بسیار رایج است و خواص بسیار زیادی برای بدن فراهم می‌کند. این گیاه میزان سدیم و قند خون را کاهش می‌دهد و در طول تاریخ، از آن در طب سنتی با اهداف گوناگون استفاده می‌شده است.
خانواده‌ی گسترده‌ی نعناع، دارای ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی هستند و طیف وسیعی از خواص، به ویژه برای افرادی که به سندروم روده تحریک پذیر مبتلا هستند، ارائه می‌کند. در این مقاله ما به بررسی خواص عرق نعناع و نعناع فلفلی و روش‌های مصرف آن در رژیم غذایی می‌پردازیم.
خواص عرق نعناع و نعناع فلفلی
۱. کمک به رفع مشکلات گوارشی
نعناع گیاهی آرامبخش است که برای سالیان از آن به عنوان مسکن دردهای گوارشی استفاده می‌شده. بررسی‌ها در سال ۲۰۱۹ نشان داد که عرق نعناع غلیظ به درمان طیف وسیعی از بیماری‌های دستگاه گوارش از جمله سوء هاضمه، سندروم روده تحریک پذیر، درد معده کودکان و احساس بیماری پس از عمل، کمک می‌کند. محققان می‌گویند که نعناع در عملکرد بدن در مقابل میکروب‌ها تاثیر مثبت داشته و آرامش عضلات را تنظیم می‌کند؛ به این ترتیب به کنترل التهاب می‌انجامد.
نتایج تحقیقات مختلف روی خواص نعناع و عصاره‌ی حاصل از آن متفاوت هستند، بنابراین به تحقیقات بیشتری برای تائید قطعی این خواص احتیاج است.
۲. مصرف عرق نعناع و درمان حساسیت‌ها
عرق بی‌نظیر نعناع همچون خود گیاه تازه، حاوی یک ماده آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی به نام «اسید رزمارینیک» است. یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که «رزمارینیک» علائم آسم را در موش‌ها کاهش می‌دهد. اگرچه غلظت عصاره‌ی نعناع در این تحقیقات بسیار بالا بوده است، اما نتایج همچنان امید بخش هستند. محققان در حال مطالعه‌ی بیشتر تاثیرات مصرف نعناع بر آلرژی هستند.
۳. نعناع و تسکین ناراحتی‌های معده
این عرق ممکن است علائم گوارشی مانند گاز، نفخ و سوء هاضمه را تسکین دهد. مطالعات حیوانی نشان می‌دهند که نعناع دستگاه گوارش را آرام می‌کند و بنابراین ممکن است دردهای شکمی را کاهش دهد. نعناع همچنین از انقباض عضلات نرم جلوگیری می‌کند، که این می‌تواند اسپاسم را در روده‌ها بهبود بخشد.
همچنین در یک مطالعه، کپسول‌های حاوی روغن نعناع باعث کاهش میزان و شدت تهوع و استفراغ در بیماران تحت شیمی درمانی، شده‌اند. درحالیکه هیچ مطالعه‌ای بر دمنوش نعناع در این رابطه انجام نشده، اما محققان بر این باورند که آن نیز احتمالا اثرات مشابهی دارد.
۴. عرق نعناع فلفلی و رفع سردردهای تنشی و میگرنی
از آنجا که عرق نعناع به عنوان شل‌کننده و تسکین دهنده‌ی عضلات عمل می‌کند، ممکن است انواع خاصی از سردردها را نیز بهبود بخشد. منتول موجود در روغن نعناع (و البته عرق نعناع) باعث افزایش جریان خون و ایجاد احساس خنکی می‌شود و در نتیجه احتمالا درد را کاهش می‌دهد.
در مطالعات بالینی، استفاده‌ی موضعی از روغن نعناع برای برخی بیماران، به اندازه‌ی ۱۰۰۰ میلی‌گرم استامینوفن برای درمان سردرد اثرگذار بوده‌است. درحالیکه عطر عرق نعناع و چای آن ممکن است به آرامش عضلات و بهبود سردرد کمک کند، هیچ مدرک علمی برای تائید این اثر وجود ندارد، گفته می‌شود استفاده‌ی موضعی از آن روی گیجگاه به تسکین درد کمک می‌کند.
۵. خوشبو کردن دهان
همانطور که می‌دانید، نعناع پایه‌ی اصلی انواع خمیردندان، دهانشویه و آدامس است. علاوه بر بوی دلپذیرش، نعنع دارای خواص ضد باکتریایی است که به از بین بردن میکروب‌های ایجاد کننده‌ی پلاک دندان کمک می‌کند و بدین ترتیب ممکن است در بهبود بوی دهان موثر باشد. اگرچه شواهد علمی در رابطه با اثرات مشابه نوشیدن عرق یا دمنوش نعناع بر بوی دهان وجود ندارد، اما ممکن است بتوان اثرات ترکیبات خود نعناع را به این محصولات نیز تعمیم داد.
۶. افزایش دهنده انرژی بدن
نوشیدن عرق و دمنوش نعاع ممکن است سطح انرژی شما را بهبود بخشد و خستگی روزمره را کاهش دهد. درحالیکه هیچ مطالعه‌ای به طور مستقیم بر عرق نعناع انجام نشده، تحقیقات نشان می‌دهند که ترکیبات طبیعی موجود در خود نعناع اثرات مفیدی بر انرژی دارد.
در یک مطالعه، ۲۴ جوان سالم با مصرف کپسول‌های روغن نعناع خستگی کمتری را در طی آزمایشات شناختی تجربه کردند. در مطالعه‌ی دیگری، رایحه درمانی با استفاده از روغن نعناع باعث کاهش میزان خواب آلودگی در افراد شد.
۷. نعناع و کاهش درد قاعدگی
همانطور که پیش‌تر هم ذکر شد، نعناع به عنوان یک شل کننده عضلات عمل می‌کند و بنابراین ممکن است دردهای ناشی از انقباضات قاعدگی را تسکین دهد. درحالیکه عرق نعناع و دمنوش نعناع، تا به حال مستقیما مورد مطالعه قرار نگرفته‌اند، نشان داده شده که ترکیبات موجود در نعناع باعث بهبود علائم می‌گردند.
۸. بهبود علائم سرماخوردگی
نعناع حاوی «منتول» است. منتول یک ماده ضدعفونی‌کننده معطر است که به عنوان خلط آور عمل می‌کند. استفاده از پماد منتول یا بخور آن یک روش ایمن برای کمک به درمان علائم سرماخوردگی در کودکان است. دفتر مکمل‌های غذایی (ODS) توصیه می‌کند که پیش از مصرف موضعی روغن نعناع به این منظور، حتما از عدم وجود آلرژی اطمینان حاصل کنند. در طب سنتی، گفته می‌شود که دمنوش نعناع نیز می‌تواند به بهبود علائم سرماخوردگی کمک کند.
۹. کمک به بهبود کیفیت خواب
نوشیدن این عرق یا بهتر از آن دمنوش نعناع پیش از خواب، یک گزینه‌ی عالی است. این نوشیدنی‌ها فاقد کافئین هستند و علاوه بر آن، چون نعناع دارای خاصیت شل‌کنندگی عضلات است، ممکن است به شما در استراحت قبل از خواب کمک کند. با این وجود، شواهد علمی زیادی برای پشتیبانی از این موضوع وجود ندارد و به بررسی‌های بیشتری برای تائید قطعی نیاز است.
اگر از مشکلات اعصاب و روان رنج می‌برید و دچار خلق و خوی ضعیفی هستید، ترکیب مساوی از عرق نعناع، بادرنجبویه، نسترن، گل گاو زبان یا بهارنارنج را ۲ ساعت پیش از خواب نوش جان کنید. شما میتوانید مقداری عسل نیز برای طعم‌دهی به آن اضافه کنید.
۱۰. کمک به کاهش وزن
عرق و دمنوش نعناع، دو نوشیدنی طبیعی و بدون کالری با طعم و رایحه‌ی دلپذیر هستند و این باعث می‌شود در روند کاهش وزن یک انتخاب هوشمندانه برای گنجاندن در رژیم غذایی است. اگرچه عرق نعناع و دمنوش نعناع به طور مستقیم مطالعه نشده‌اند، اما تحقیقات حاکی از آنند که خود نعناع و روغن آن موجب کاهش اشتها می‌شود.
۱۱. رفع گرفتگی سینوس‌ها
دمنوش یا عرق مفید نعناع، با برخورداری از خواص ضد باکتریایی، ضد ویروسی و ضد التهابی، می‌تواند با انسداد سینوس‌ها به دلیل عفونت، سرماخوردگی و آلرژی مبارزه کند. علاوه بر این، تحقیقات نشان می‌دهند که منتول، یکی از ترکیبات فعال نعناع، دریافت جریان هوا از طریق حفره‌های بینی را بهبود می‌بخشد. اگرچه اثرات دمنوش یا عرق نعناع بر احتقان بینی، به طور مستقیم مورد مطالعه قرار نگرفته‌است، اما شواهد نشان می‌دهد که ممکن است مفید باشد.
طرز تهیه‌ی عرق نعناع
عرق پرفایده نعناع حاصل از تقطیر برگ تازه‌ی گیاه نعناع است. برای گرفتن عصاره‌ی نعناع، برگ‌های گیاه جوشانده شده و بخار آن را سرد می‌کنند. طی این فرآیند عصاره‌ی نعناع به آب آن انتقال می‌یابد و پس از تقطیر عرق خالص حاصل می‌شود. اگر در خانه عرق نعناع را تهیه می‌کنید، بهتر است آن را در ظروف شیشه‌ای یا فلزی نگهداری کنید.
نحوه مصرف عرق نعناع
کارشناسان طب سنتی توصیه می‌کنند، برای برخورداری از خواص این عرق، روزانه نیم تا یک فنجان عرق نعناع (بسته به غلظت) مصرف کنید. این میزان برای کودکان باید به دو قاشق غذاخوری کاهش یابد. بهتر است عرق نعناع را همراه با آب و بعد از غذا صرف کنید.
سخن پایانی
عرق نعناع و سایر محصولات حاصل از نعناع، دارای خواص زیادی برای سلامتی هستند. درحالیکه تحقیقات در مورد فرآورده‌های نعناع محدود هستند، اما مطالعات متعددی خواص نعناع و عصاره‌ی آن را تائید می‌کنند. یکی از مهم‌ترین خواص عرق نعناع تقویت معده و کمک به هضم غذا است. بعلاوه اینکه نعناع، دارای خواص ضد باکتریایی است و ممکن است در کاهش علائم آلرژی، سردرد و گرفتگی بینی موثر باشد. عرق نعناع و دمنوش نعناع، نوشیدنی‌های خوشمزه و طبیعی هستند که میتوانید با خیال راحت به صورت روزانه مصرف کنید.
توصیه می‌کنیم مطلب «آیا واقعا عرق نعنا برای نوزاد مفید است؟» را نیز در این رابطه مطالعه فرمایید. نظر شما در این رابطه چیست؟ آیا عرق نعناع در در رژیم غذایی شما وجود دارد؟
