اسید آمینه های ضروری اسیدهایی هستند که برخلاف دیگر اسید آمینه ها، از بدن حیوانات تشکیلشده و باید از خارج و از طریق مواد غذایی وارد بدن شوند. اسیدآمینهها، مولکولهایی هستند که برای تشکیل پروتئینهای بدن مورد استفاده قرار میگیرند. میزان اسید آمینه در بدن به مقدار لازم، عامل بسیار مهمی در سوخت و ساز بدن است. مولکولهای اسید آمینه مانند زنجیرهای به یکدیگر متصل میشوند و پروتئینها را تشکیل میدهند. اسید آمینه های ضروری اسید آمینههایی هستند که توسط بدن انسان تولید نمیشود و انسان در رژیم غذایی خود به آنها وابسته است.
اسید آمینه چیست و چه نقشی در بدن ایفا میکند؟
اسیدهای آمینه معمولاً به عنوان پروتئین در بدن و در ساخت پروتئین و سنتز هورمونها و انتقالدهندههای عصبی نقش بازی میکنند. آنها حتی میتوانند بهعنوان مکمل ورزشی و یا برای تغییر در خلق درونی استفاده شوند.
اسیدهای آمینه، ترکیبهایی ارگانیک، متشکل از کربن، هیدروژن، اکسیژن و نیتروژن هستند. از بهترین منابع اسید آمینه های ضروری، میتوان به پروتئینهای حیوانی مانند گوشت، تخممرغ و ماکیان اشاره کرد. زمانی که شما پروتئین مصرف میکنید، پروتئین به صورت اسید آمینهها تجزیه شده و بعد از آن برای کمکرسانی به بدن شما و به منظور فرایند عضله سازی و تنظیم و کنترل عملکرد سیستمی بدن عمل میکنند. حدود ۲۰ درصد از بدن انسان را پروتئین تشکیل داده است. برخی از اسید آمینه های ضروری عبارتاند از: لوسین، ایزولوسین، والین، فنیل، آلانین، ترئونین، متیونین، تریپتوفان، لیزین و…
اسیدها به اندازه ویتامینها برای بدن مفید هستند؛ زیرا آنها از ساختمانهای پروتئینی تشکیل شدهاند. در ادامه به معرفی چند نوع از این اسید آمینه های ضروری اشاره خواهیم کرد.
ال ایزولوسیون
ال ایزولوسیون عاملی برای ایجاد تنظیم قند خون، انرژی بدن و تشکیل هموگولوبین است و فقدان این نوع اسید آمینه باعث ایجاد هایپوگلیسمی (احساس ضعف یا گرسنگی، رنگپریدگی، عرق سرد، تپش قلب و…) و کاهش قند خون خواهد شد.
ال لوسیون
این نوع اسید آمینه در پروتئینهای جانوری و گیاهی به وفور یافت شده و برای کنترل قند خون بسیار مفید است.
ال لیزین
ال لیزین برای رشد کودک و ساخت پروتئینهای عضلات و استخوانبندی ضروری است. مصرف این آمیون اسید باعث جذب کلسیم شده، تمرکز را بیشتر کرده، اثرات سرماخوردگی، آنفولانزا و ویروس هرپس را از بین میبرد. این اسید آمینه باعث کمک به تولید هورمونها، آنتی بادیها، آنزیمها و مفاصل میشود. کمبود این نوع اسید آمینه باعث تولید خستگی، تحریک پذیری، کم خونی و ریزش مو میشود.
ال متیونین
ال متیونین سمهای موجود در کبد را از بین برده و باعث ایجاد بافتهای مفیدی در کبد و کلیه میشود. مصرف ال_ متیونین به عنوان یکی از اسید آمینه های ضروری برای برطرف شدن روماتیسم و مسمومیتهای ناشی از دوران بارداری مفید است. ال متیونین موهای شکننده را ترمیم کرده و استخوان را سالم نگه میدارد.
ال فنیل آلانین
این اسید آمینه کمک بزرگی به درمان افسردگی، چاقی و فراموشی میکند. به علت تأثیر این اسید آمینه بر روی دستگاه عصبی مرکزی، درد میگرن، قاعدگی، آرتریت از بین خواهد رفت. زنان باردار و کسانی که فشارخون بالایی دارند نباید از این نوع اسید آمینه استفاده کنند.
بیشتر بخوانید: تسکین درد قاعدگی با روش های خانگی و دارویی
ال تریپتوفان
این اسید آمینه باعث کنترل وزن شده و هورمونهای لازم و ویتامینهای مختلف را تقویت میکند. در بدن انسان، این اسید آمینه در تولید هورمونهای سروتونین و ملاتونین که باعث انتقال تکانههای عصبی از سلولی به سلول دیگر میشوند، مورد استفاده قرار میگیرد. نبود این هورمون باعث افسردگی، بیخوابی شبانه و اختلالات دیگر میشود.
ال تره ئونین
این نوع اسید آمینه در قلب، دستگاه عصبی و عضلات یافت و دیده میشود. در تشکیل کلاژن و آلاستین مؤثر بوده، برای کبد سودمند است و از طرفی پروتئین را در بدن نگه میدارد.
ال والین
این نوع اسید آمینه متابولیسمها را حفظ کرده، بافتهای بدن را ترمیم میکند و توازن نیتروژن را نگه میدارد. ال والین باید بهصورت ترکیبی با لوسیون و ایزولویون استفاده شود.
تیروزین
اسید آمینه تیروزین از اسیدآمینههای ضروری مورد نیاز دوران نوزادی است که نوزادان در دوره رشد خود به آن نیاز دارند. در واقع بدن کودکان قادر به تولید این نوع اسید آمینه نیست و کودکان به هنگام رشد و بزرگ شدن به این نوع اسید آمینه از اسید آمینه های ضروری نیاز خواهد داشت.
عوارض کمبود اسید آمینه های ضروری برای بدن
- تأخیر در رشد نوزادان
- فقدان انرژی
- آسیبپذیری نسبت به بیماریهای خطرناک
- کاهش ایمنی در بدن
- ایجاد سندرم نفروتیک (نوعی بیماری کلیوی با مقادیر بالای پروتئین در ادرار و سطح پایین پروتئین خون)
- گرفتگی عضلات
- عدم رشد جسمی
- کاهش ضریب هوشی
- تشنج، تهوع، استفراغ
- راشهای پوستی
- تبدیل بوی عرق به بوی ادرار
- روشنتر شدن رنگ مو و پوست
- بیش فعالی
- کمبود این ویتامین در پسران و دختران، به خصوص در ازدواجهای فامیلی مشاهده میشود که دلیلی برای شیوع بیماریها در ازدواجهای فامیلی است.