قرارداد نوعی تعهد کتبی یا شفاهی بین دو یا چند نفر است و طبق آن طرفین قرارداد متعهد می شوند که به مندرجات آن پایبند باشند. قرارداد کاری نیز به همین منظور بین کارفرما و کارمند عقد شده و در نتیجه آن هر دو طرف از لحاظ قانونی موظف به متعهد بودن به محتوای قرارداد هستند. در این مطلب نکات مهمی که باید هنگام عقد قرارداد رعایت شوند، انواع قراردادها و چند نمونه قرارداد اداره کار را گرد‌آوری کرده‌ایم. با ما همراه باشید.

 

انواع قراردادها

در حالت کلی قراردادهای استخدامی به دو دسته استخدام دولتی و غیر دولتی تقسیم می‌شود. استخدام دولتی خود به سه دسته استخدام رسمی، پیمانی و خدماتی تقسیم می‌شود. کارمندانی که استخدام رسمی دولت هستند شامل قانون استخدام کشوری، مدیریت خدمات کشوری و صندوق بازنشستگی کشوری می‌شوند. استخدام پیمانی هم مشمول آیین‌نامه استخدام پیمانی و صندوق تأمین اجتماعی شده و مشغول کار در ادارات دولتی می‌شوند. کارمندان استخدام خدماتی نیز موظف به انجام کارهای خدماتی و پشتیبانی هستند.

استخدام در بخش غیردولتی تحت نظارت نظام استخدامی قانون کار و مشمول صندوق تأمین اجتماعی است. قرارداد کار در شرکت‌های غیردولتی شامل پنج نوع زیر است:

• قرارداد دائم: در قرارداد دائم فرد برای همیشه در شرکت مورد نظر مشغول به کار می‌شود.
• قرارداد موقت: قرارداد موقت، به طور موقتی کارمند را به کار گرفته و پس از زمان تعیین شده، در صورت تمایل هر دو طرف همکاری ادامه می‌یابد.
• قرارداد کار معین: در قرادادهای کار معین فرد کار یا پروژه‌ای را به عهده گرفته و برای تحویل آن در زمانی مشخص، قرارداد می‌بندد.
• قرارداد کار آزمایشی: قانون قرارداد کار آزماایشی به این صورت است که کارمند برای مدتی معین و به صورت آزمایشی مشغول به کار می‌شود. پس از اتمام قرارداد، در صورت تمایل هر دو طرف قرارداد، فرد مجدداً مشغول به کار می‌شود. اما در شروع مجدد به کار، نوع قرارداد الزاماً آزمایشی نیست.
• قرارداد کارآموزی: در این نوع قراردادها فرد برای آموزش و کار به طور همزمان در شرکتی مشغول به کار می‌شود. پس از پایان وقت قرارداد در صورت تمایل هر دو طرف همکاری ادامه خواهد داشت.

نکاتی که باید در تنظیم قراردادها رعایت شود

اگر کارمند یا کارفرما به حقوق خود آگاه نباشند، ممکن است یکی از طرفین قصد سوء استفاده یا ناحق کردن حقوق طرف مقابل را داشته باشد. بنابراین هر کدام از طرفین باید ضمن رعایت نکات کلیدی در عقد قرارداد، چهار نسخه از قراداد را پرینت کرده و هر کدام را به کارمند، کارفرما، اداره کار و اتحادیه کارگری (در صورت نبود دسترسی، به امین کارمند) بدهند.

مهم‌ترین نکاتی که باید در نمونه قرارداد اداره کار رعایت شوند، به شرح زیر هستند.

۱. عنوان

اولین مبحث در هر نوع قراردادی، عنوان آن است. باید قبل از هر چیزی عنوان قرارداد ذکر شود. عنوان قرارداد به طور مثال می‌تواند قرارداد تولید محتوا، ساختمان سازی، کارگری، استخدام و… باشد. البته در این مطلب ما بیشتر روی قراردادهای کاری یا همان استخدامی تمرکز می‌کنیم.

۲. مشخصات طرفین

پس از عنوان، نوبت به مشخصات کامل و دقیق طرفین قرارداد است. آن‌ها باید در قسمت مربوط به نام و نام خوانوادگی، آدرس، شماره تلفن‌های ضروری و سایر ملزومات خاص هر قرارداد را درج کنند. در صورت تغییر آدرس، طرف قرارداد باید کتباً آدرس جدید را ضمیمه قرارداد کند.

۳. موضوع قرارداد

در این قسمت موضوع قرارداد باید به طور کامل و دقیق آورده شود. موضوع می‌تواند کار در بخشی خاص از شرکتی معین باشد.

۴. نوع قرارداد

نوع قرارداد هم باید در متن قرارداد مشخص شود. انوع مختلف قراداد شامل دائمی، موقت و… هستند. در این بخش نوع قراداد و در صورت موقتی بودن، باید مدت زمان قرارداد هم تعیین شود.

۵. حق السعی

این بند یکی از مهم‌ترین بندهای هر قراردادی است. اغلب مشاجرات حقوقی بین کارمند و کارفرما هم به همین دلیل است. اگر به اندازه کافی در دقیق بودن مبلغ، تاریخ دقیق پرداخت‌ها، نحوه دریافت و پرداخت‌ها و… دقت نشود، ممکن است موجب مشکلات متعددی شود. همچنین مزایا، پاداش و هر نوع دیگری از پاداش‌ها یا پیش‌پرداخت‌ها به تناسب نوع کار، باید به صورت دقیق در قرارداد ذکر شود.

۶. بیمه

طبق ماده ۱۴۸ قانون کار، کارفرما باید کارمند را در سازمان بیمه تأمین اجتماعی یا سایر سازمان‌های بیمه کننده، بیمه کند.

۷. فورس ماژور

این بند از قرارداد در هر نوع نمونه قرارداد اداره کار می‌تواند ذکر شود و هر گونه مسئولیتی را از عهده طرفین قرارداد در هنگام وقوع حوادث طبیعی مانند طوفان، زلزله و… برمی‌دارد و طرفین قرارداد مسئولیتی در قبال کار در چنین شرایطی ندارند.

۸. بروز اختلاف

در صورت بروز اختلاف و نبود توافقی در قرارداد،‌ طرفین باید به مرجع حل اختلاف مراجعه کنند. زمانی که یکی از طرفین معتقد است حق او ضایع شده است و در قراراداد هیچ اشاره‌ای برای حل چینن مشکلی نشده، مرجع حل اختلاف می‌تواند مشکل را حل کند.

۹. فسخ قرارداد

طبق قانون تصویب شده در ۲۵ آبان سال ۱۳۸۷ در مجمع تشخیص مصلحت نظام، هنگام فسخ قرارداد باید به نسبت کارکرد کارمند، حق سنوات به او پرداخت شود. شرایط فسخ قرارداد، از جمله تاریخ دقیق‌ آن نیز باید در قرارداد ذکر شود.

۱۰. اعتبار قرارداد

در نهایت برای معتبر نمودن قرارداد، باید تمام صفحات آن از جانب طرفین قرارداد امضا شود. آخرین تغییرات روزنامه رسمی شرکت نیز باید توسط طرفین مشاهده و ضمیمه قرارداد شود.

چند نمونه قرارداد اداره کار

همانطور که گفتیم قراردادهای اداره کار معمولاً به دو دسته دائم و غیردائم تقسیم می‌شوند. در این قسمت چند نمونه از فرمت‌های مختلف قراردادها را گردآوری کرده‌ایم.

نمونه قرارداد کار

اولین نمونه قرارداد کار

---

دومین نمونه قرارداد اداره کار

---

سومین نمونه قرارداد اداره کار

---

نمونه قرارداد موقت

---

 

حرف آخر

در نهایت لازم به ذکر است که قرارداد، توافق‌نامه و تفاهم‌نامه با یکدیگر متفاوت هستند. برای رسمی‌تر کردن کار خود حتماً از قرارداد استفاده کنید. رسمیت و قابل استناد بودن قراردادها بیش از توافق‌نامه‌ها و آن هم بیشتر از تفاهم‌نامه‌ها است. در حقیقت تفاهم‌نامه‌ها الزام قانونی نداشته و قابل استناد نیستند، اما توافق‌نامه تا حدودی الزام‌آور است و ذکر برخی بندها در محتوای آن، تا حدودی رسمیت آن را بیشتر می‌کند.

نظر شما چیست؟ نمونه قرارداد اداره کار در شرکتی که مشغول هستید، با کدام یک از نمونه‌ها هم‌خوانی داشت؟ قرارداد شما دائم است یا غیردائم؟ اگر تجربه‌‌ای در این رابطه دارید، برای اطلاع‌رسانی و آگاه نمودن هر چه بیشتر سایرین، با ما و همراهان انگیزه به اشتراک بگذارید.