رابطه میان استاد و شاگرد در هر سطح آکادمیک، یکی از خاص‌ترین و البته مقدس‌ترین روابط انسانی است. اما این رابطه دوجانبه، می‌تواند در اشکال مختلف، پیچیدگی‌هایی به خود بگیرد. از این روی، خوب است که شکل صحیح طرز رفتار با استاد را دانسته و آن را در محیط‌های دانشگاهی و … به کار بندید.
برای داشتن بهترین و صحیح‌ترین طرز رفتار با استاد خود، این مطلب را تا انتها دنبال نمایید.
برترین موضوعات مرتبط:
این تست شخصیت شناسی به شما خواهد گفت که تا چه حد به دیگران وابسته‌اید!
تست شخصیت شناسی: یک بطری انتخاب کن تا بهت بگم در رابطه عاطفیت چه اتفاقی میفته؟
تست شخصیت شناسی: به این ۱۰ تا سوال جواب بده تا بگم کدوم حیوون خونگی باهات میسازه!
روانشناسی شخصیت: اگر آغوش همسرتان اینگونه است او یک عاشق واقعی است!
طرز رفتار با استاد به طور صحیح
برای داشتن رابطه‌ای خوب و سازنده با استاد، باید رفتاری مودبانه و دوستانه، توأم با احترام و توجه داشته باشیم. اما چطور می‌توان به چنین چیزی دست یافت؟
۱. نظم و ترتیب حضور در کلاس
شما با رعایت نظم و ترتیب حضور پیدا کردن در کلاس درس استاد خود، به وی نشان می‌دهید که اهمیت موضوع را به خوبی درک کرده و برای محیط مقدس کلاس درس، ارزش و احترام قائل هستید. تاخیرهای پی در پی یا حضور پیدا نکردن بی‌دلیل در جلسه کلاس، نشان از سبک شمردن تحصیل و البته تدریس استاد خواهد بود.
۲. رعایت ادب و نزاکت
رعایت ادب و نزاکت چیزی نیست که بخواهیم تنها در مورد رابطه درست با استاد، اشاعه‌اش داده و یا آن را توصیه کنیم. اما شکل رعایت ادب و نزاکت در قبال استاد، شاید کمی متفاوت باشد.
- لازم نیست که مرتب احوال استاد خود را جویا شوید؛ اما همیشه و در هر مکانی برای سلام کردن پیش قدم شوید.
- در صورت قرار گرفتن مقابل مسیر وی، کنار رفته و راه را ابتدا به او بدهید.
- اگر قرار است جایی غیر از کلاس سوالی را مطرح کنید، حتما پیش از آن بپرسید که آیا وی زمان پاسخگویی را دارد یا خیر؟
این موارد نشان از رعایت ادب و نزاکت از سوی شما به همراه داشته و به حتم در نظر استاد جلوه خواهند کرد.
۳. پیگیری به موقع و پاسخگویی مناسب
اغلب استادان از حضور دانشجویان و دانش‌پژوهان پیگیر و علاقه‌مند به یادگیری بیشتر، لذت می‌برند. اگر استاد شما زمانی را برای پاسخگویی به سوالات دانشجویان در اتاق کار خود اختصاص داده، از کنار آن بی‌تفاوت عبور نکنید. وی انتظار دارد که ذهن شما همیشه پر از سوالات جدید بوده و برای دریافت پاسخ آن‌ها، مشتاق باشید.
۴. حفظ فاصله
اما حفظ فاصله و نگاه داشتن حرمت استاد نیز از نکات بسیار با اهمیت و ظریفی است که هرگز نباید از قلم بیندازید. در شکل روابط امروزی استاد و شاگرد، رگه‌هایی از صمیمیت پررنگ‌تری نسبت به گذشته دیده می‌شود، اما همچنان حفظ حرمت و فاصله مقامی را باید به کار برده و حریم استاد را خدشه‌دار نکنید.
شما به هیچ وجه اجازه ندارید با استاد خود شوخی‌های بی‌مورد داشته باشید، حتی اگر او میدان را برای چنین چیزی باز گذاشته باشد! شما اجازه ندارید که او را به اسم کوچک صدا بزنید، حتی اگر او شما را با نام کوچک خطاب کند و …
این موارد پایه روابط اصولی و سالم با استاد را شکل می‌دهند، اما در شرایط ویژه و موقعیت‌های خاص دیگر، چه نوع موضع‌گیری باید داشته باشیم و طرز رفتار با استادمان چگونه باشد؟
در مقابل تحقیر استاد چه کنیم؟
این تحقیر به چه معناست؟ آیا استاد از تحقیر شما، نیت تخریب شخصیتی داشته و یا این که قصد اصلاح رفتاری را دنبال می‌کند؟ این‌ها دو موضوع کاملا متفاوت هستند و باید با هر یک به شکلی خاص برخورد شود.
تحقیر به خاطر اشتباهات شما
در صورتی که رفتار تحقیرآمیز استاد را در قبال خود به سبب ارتکاب اعمال اشتباه خویش می‌بینید؛ حتما باید نسبت به رفع آن‌ها اقدام کنید. آیا شما در دنبال کردن دروس ضعیف عمل کرده و یا در کلاس حضور فیزیکی یا معنوی کافی ندارید؟ احتمالا استاد به روشی نادرست، قصد جلب شما به فضای کلاس و ترمیم رفتار اشتباهتان را دارد.
در این صورت کمی صبور بوده و رفتار تحقیرآمیز وی را چوب تر استاد تلقی کنید و برای اصلاح خود گام بردارید.
تحقیر بدون دلیل مشخص
اما اگر در شکل یادگیری و برخوردهای اخلاقی خود، ایرادی ندیده و همچنان استاد را با یک برخورد تحقیرآمیز نسبت به خود می‌یابید؛ چاره کار شما راه دیگری است. بهتر است با جدیت و رفتاری خشک و رسمی با این برخوردهای استاد روبرو شده و بدون توهین به وی بفهمانید که به هیچ وجه پذیرای چنین برخوردی نیستید.
این هنر شما خواهد بود که با زبان رفتار و یا حتی نگاه خود، به وی هشدار بدهید که اجازه چنین رفتاری را نداشته و باید شکل برخورد خود را اصلاح نماید. اظهار ناراحتی، پریشانی، استرس و یا برخوردهای عصبی، حاکی از ضعف شما و روا بودن رفتار تحقیرآمیز خواهند بود؛ اما در صورتی که قوی و محکم و در عین حال حق به جانب برخورد کنید، وی رفته رفته از برخوردهای تحقیرآمیز خود عقب رفته و به رفتاری صحیح و سنجیده روی خواهد آورد.
روابط عاشقانه با استاد
بخش شیرین ماجرا را باید روابط عاشقانه با استاد بدانیم. تا به حال چند بار در خصوص شکل گیری روابط عاشقانه میان شاگرد و استاد شنیده‌اید؟ شاید پیش از این رمان‌هایی از این دست خوانده یا با تماشای فیلم سینمایی باشکوه Beautiful Mind (ذهن زیبا)، چنین پیوندی را بسیار مقدس و زیبا یافته باشید.
دیگران چه می‌خوانند؟تا به حال دانشجویان زیادی به استاد خود علاقه‌مند شده و بسیاری از این عشق‌ها هرگز حتی بیان نشده‌اند. باید دید رابطه احساسی میان استاد و شاگرد، تا چه اندازه سنجیده است؟ آیا به راستی می‌توانیم در روابط احساسی، پیش بینی عقلایی داشته و آن را در کفه ترازوی عقل و احساس قرار دهیم؟
از نگاهی منطقی، رابطه عاشقانه میان استاد و دانشجو، غالبا عشق یک طرفه بوده و در بیشتر مواقع نیز از سمت دانشجو شکل می‌گیرد. تعبیر اشتباه نگاه‌ها و یا توجه استاد و تخیل‌پردازی درباره آن‌ها، دانشجو را به اشتباه می‌اندازد. راهی نیست که او از علاقه یا عدم علاقه استاد نسبت به خود مطمئن شود و این عشق یک‌جانبه درون وی رشد کرده، از نطفه‌ای به کودکی نوپا تبدیل شده و مرتب بزرگ می‌شود.
در صورت ابراز چنین عشقی و رد شدن آن از سوی استاد، دانشگاه و کلاس درس به یک کوره آدم سوزی تبدیل می‌گردد و دانشجو دیگر تاب ادامه تحصیل نداشته و قادر به ادامه راه خود با آرامش و جدیت نخواهد بود.
به علاوه متاسفانه حتی در صورت دو جانبه شدن چنین رابطه‌ای نیز، نمی‌توانیم پایان چندان خوشی برای آن قائل باشیم. شکل گیری رابطه‌های بی‌قانون منتهی به رسوایی در محیط دانشگاه یا زبانزد شدن میان سایر دانشجویان؛ به هیچ وجه خوشایند نیست و کیفیت تحصیلی دانشجو و احتمالا اعتبار استاد را خدشه‌دار خواهد ساخت.
اما بیایید با نگاهی به آن سوی ماجرا، تصور کنیم که پس از شکل گیری رابطه عاشقانه – البته دو طرفه – میان استاد و دانشجو، ازدواج صورت بگیرد. حالا با چه پدیده‌ای روبرو هستیم؟
ازدواج با استاد
ازدواج با استاد معمولا به معنای اختلاف سنی معنی‌دار در پیوند زناشویی است. اختلاف سنی اگر چه بیشتر اوقات به پایداری زندگی زناشویی کمک می‌کند، اما فاصله زیاد سنی به معنای فاصله علایق، سرگرمی‌ها و تمام چیزهایی است که می‌خواهیم! بنابراین چنین زندگی مشترکی اگر چه در ابتدا مثل یک آتش بازی بزرگ آغاز می‌شود، اما پس از مدتی نه چندان طولانی، به کوه یخی می‌ماند که تنها قله‌اش از آب پیداست.
البته این چیزی نیست که به عنوان یک فرمول کلی برای تمام ازدواج‌های میان شاگرد و استاد، به کار بگیریم و حتما برخی از ازدواج‌های بین شاگرد و استاد به عشقی پایدار انجامیده و همیشه لطف روزهای ابتدایی خود را حفظ می‌کند. احترام میان این دو مقام، می‌تواند تا آخرین روز زندگی حفظ شده و به رابطه زناشویی قداست بیشتری ببخشد.
سخن پایانی
مقام شامخ استادی، سزاوار بالاترین احترام‌ها و بهترین سبک برخورد و منش است. برای رسیدن به کمال و طی کردن مدارج ترقی، پیش از هر چیزی تمرین تواضع در مقابل استاد را داشته و دانش‌آموزگار خود را ارج نهید.
شما در دوران دانشجویی خود، چه برخورد و طرز رفتاری با استادان خود را تجربه کرده‌اید؟ از خاطرات خود در بخش پیام‌ها با ما بگویید. پیشنهاد می کنیم مقالاتی با محوریت مهارت‌های فردی را در انگیزه بخوانید تا با رشد و ارتقای ویژگی‌های شخصیتی خود ارتباط موفق‌تری با دیگران داشته باشید.